- Global Voices teny Malagasy - https://mg.globalvoices.org -

Ireo Famonoana Tsy Mandal Fitsaràna ao Filipina

Sokajy: Filipina, Ady & Fifandirana, Fahalalahàna miteny, Mediam-bahoaka, Politika, Zon'olombelona

(Fanamarihana: lahatsoratra nivoaka tamin'ny Aogositra 2006)

Iray amin'ireo fototry ny fitarainana amin'ny fiampiatoana amin'ny asany ny Filoham-pirenena Filipiana, Gloria Macapagal-Arroyo, ny fandrisihany famonoana politika tao amin'ny firenena.

Nampangain'ireo vondrona mpiaro zon'olombelona Ramatoa Arroyo ho anisan'ireo olon-dratsy indrindra mpandika ny zon'olombelona teo amin'ny tantara maoderin'ny firenena.

Vao haingana, nanao fanentanana ady tsy misy indrafo mba handresena ny Kaominista mpikomy antitra indrindra tao Azia i Rtoa. Arroyo. Nitondra tany amina fakàna an-keriny maromaro, fandrahonana sy famonoana olona tsy manan-tsiny sy olon-tsotra tsy mitam-piadiana maro tany amin'ny faritany ity politika ity.

Maneho alahelo amin'ity fanitsakitsahana ny zon'olombelona manaraka ity i Adin-tsaranga [1]:

“Mpikambana anatinà fikambanana ara-dalàna avokoa no eo antampon'ny lisitry ny Bakon'Ady (ao amin'ny miaramila) izay fantatra noho ny fomba fijeriny manakiana ny governemanta. Misy ny ezaka haampangiana ny hetsi-panoherana amin'ny famonoana sy ny fakàna an-kery ireo mpitarika sendikàn'ny mpiasa sy ireo mpikarakara ny fiarahamonina tambanivohitra.”

Gaga i Anon Y. Mous [2] hoe nahoana ireo ”fiangonana evanjelika no toa mangina foana” na misy aza ireo famonoana eo amin'ny firenena. Diso fanantenana i Reds Care [3] amin'ny hoe na ireo mpikambana ao amin'ny Antoko Mpanohitra ara-politika aza dia ”hazan'ny fikatsohana kaoministy ny governemanta.” Mamaritra ny heloka bevava lehibe indrindra nataon'ny governemanta ankehitriny i Teridon [4].

Soratan’ i Adarna’s Attic [5]  ny mikasika ny fanapahankevitry ny Fitsarana Antampony mibaiko ireo miaramila sy ilay Jeneraly Lehibe mahabe resaka, Jovito Palparan, hampanjavonana mpianatra roa tsy ho hita. Manana fampidirana am-blaogy mikasika ny fanjavonan'ireo tanora roa mpikatroka ireo i Solar Power [6]. Sarah Raymundo [7] tamin'ny fidiran'ny vondro-miaramila tantsambo Filipiana tao amin'ny oniversitem-panjakana iray.

Carol Araullo [8] reacts to the Amnesty International report on the state of human rights in the Philippines:

Maneho ny heviny mikasika ilay tatitra nataon'ny Amnesty International  momba ny toe-javatra mikasika ny zon'olombelona any Filipina i Carol Araullo [8] :

“Raha tsy hoe mahita fomba hahafahana mampiditra fisalsalàna amin'ny tatitry ny Amnesty International angaha ireo zazalahy matsilon'i Arroyo ( Filoha), angamba amin'ny fametahana azy toy ny vokatry ny ezaka fampielezan-kevitra nataon'ny Ankavia, dia tsy misy afa-tsy ny fijanonan'ireo famonoana sy ny famaizana ireo nahavanon-doza no ahafahana manohitra ity fiampangana farany natao tamin'ny fitondran'i Arroyo ity.”

Hazavain’ i Gerry Albert Corpuz [9] ny antony mahatonga azy tsy manohana ny komisionam-panjakana mba hanadihadihana momba ireo famonoana ara-politika:

”Tsy hiara-hiasa amin'ny iray amin'ireo fanadihadiana momba ny famonoana ara-politika tarihan'ny Lapa izahay. Tsy hifampiraharaha amin'ireo lohan'ireo famonoana miisa 728 tsy nandalo fitsaràna izahay.”

Ampifandraisin’ i Tingog Katawhan [10] izany amin'ny lahatsoratra an-gazety iray momba ny ankizy ampijalian'ireo miaramila. Mandinika i Promdi [11] fa hatramin'ny toerana tamin'ny kabarin'ny Filoha nataony ho an'ny vahoaka (tamin'ny volana lasateo), ”efa saika ho isanandro vaky no itrangan'ireo famonoana mpikatroka.”