Rising Voices Any Sierra Leone Sy Bangladesh

(Fanamarihana: lahatsoratra nivoaka tamin'ny Novambra 2007)

Nivoaka voalohany tao amin'ny Rising Voices.

Sierra Leone:

Mikendry ny hanampy amin'ny fanarenana indray an'i Siera Leone taorian'ny ady an-trano ny hetsika Think Build Change Salone (TBCS). Ny fanofànana, momba ny TIC (Teknolojian'ny fampitàmbaovao sy ny Serasera), ireo tanora  miasa toy ny mpizà-draharaha mandray karama ao amin'ny fikambanana tsy mitady tombony ao an-toerana no anaovany izany, mba hahazoan’ izy ireo traikefa arak'asa sady mandray anjara amin'ny tetikasa fampivoarana.

Tamin'ny Septambra, tantarain'i  Vickie Remoe-Doherty, avy ao amin'ny Think Build Change Salone ny olana natrehany tamin'ny fikarohany tanora, mahay sy mazoto tao Freetown renivohitra.

Nahita tanora mpitarika 14 hampandroso ilay tetikasa TBCS ihany i Vickie ny farany ary azonao jerena eto ny mombamomba azy ireo. Naparitaka any amin'ireo fikambanana tsy mitady tombontsoa maro manerana an'i Sierra Leone izy ireo. Hanomboka ny fanoratan-dry zareo ny traikefany any amin'ireny fikambanana ireny izy ireo rehefa tsy manahirana azy intsony ireo fitaovana haino aman-jery vaovao ireo.

Nosoratan'i Kadi Yata Kandeh (26 taona), mpianatra amin'ny taona fahatelo momba ny Sakafo sy ny fandanjalanjana sakafo, tena tsara naoty avy amin'ny Kolejin'i Fourah Bay ny traikefa voalohany. Navoakany ny mombamomba ny fikambanana ‘Mano River Women’s Peace Network (MARWOPNET)’ izay iasàny. Ny momba ny traikefany tamin'ny atrikasam-piofanan'ireo mpanofana tao Bo, antsoina hoe “Fandrisihana ny Fametrahana Fanairana Mialoha Sy Setriny”, no nosoratany tamin'ity volana ity.  Ilay fiofanana dia mandrisika ireo vehivavy handray anjara mavitrika sy hitondra ny anjara biriky amin'ny fametrahana ny fandriampahaleman,a tsy ho an'i Siera Leone ihany fa amin'ny faritra manodidina ny reniranon'i Mano.

Mizara izy :

“Fanamby ho ahy ilay atrikasa satria io no atrikasa voalohany natrehako teto an-toerana (izay tsy maintsy nandaniako ny alina) sy momba ny Fametrahana ny Fandriampahalemana. Iray tamin'ireo mpanangona vaovao aho, noho izany tsy maintsy manongilan-tsofina amin'ireo mpandahateny rehetra aho noho ny hasarobidin'ny fandraisany anjara.”

Vakio ny fanampin'ny traikefany.

Sahr Emmanuel Joseph dia mpianatra taona faharoa amin'ny sampana toekarena any amin'ny anjerimanontolon'i Njala. Niditra ho mpianatra asa tao amin'ny Peace and Development Corp Program, tetikasa eo ambany fiahian'ny Vaomiera Nasionaly ho an'ny Hetsika Sosialy (NaCSA) izy. Tantarainy ao amin'ny lahatsoratra fampahafantarana nosoratany ny andraikitra tazoniny sy ireo traikefany tao. Manome torohevitra vitsivitsy ho an'ireo mpianatra asa manana fahaizamanao izy ary milaza :

“Ambany ny fahalalàna momba ny teknolojia sy ny fampitàmbaovao ao amin'ilay firenena amin'izao fotoana izao, hoy ny nambaran'ny Filohan'ny Siera Vision, ka manolotra hevitra aho fa raha manaiky ny hamatsy vola azy ireo ny mpanohana dia mamela ilay fikambanana hanome fiofànana maimaimpoana momba ny fampitàmbaovao sy teknolojia ho an'ireo mpianatra any amin'ny anjerimanontolo marobe, amin'ny alàlan'ny fikarakaràna atrikasa momba ny haino aman-jery sady  mikarakara ihany koa fandaharam-pianarana izay manabe voho ny fahaizan'ireo mpianatra ireo ny teknolojia.”

Noah Suluku no mpizà-draharaha faharoa, tanora kokoa, 21 taona. Mizara sary vitsivitsy momba ireo ” Ankizin'ny Helodrano” mitsindroka fako izy.

Bangladesh:

Ato amin'ny fizaràna faharoa, dia jerentsika akaiky ireo hetsika vao haingana ao amin'ny bilaogin'ny Nari Jibon. Mikarakara fivoriana in-droa isambolana momba ny fivoarany ry zareo. Tamin'ny fivoriana farany tamin'ny faha-10 novambra 2007 dia nofintinin-dry zareo fa hatramin'ny nanombohana, lahatsoratra 105 no efa navoakany (amin'ny teny bangla sy teny anglisy) ary 32 mahery ao miandry havoaka.

Nandamina fandaharan'asa ry zareo, fanofanana ireo mpitoraka bilaogy roa ambin'ny folo vaovao sy taloha ( mpianatra ao amin'ny Nari Jibon/ mpianatra mianatra asa), maharakotra ny fanaovana sary ara-kajy mirindra, ny fototry ny bilaogy, ny fomba fanoratana lahatsoratra, ny zavatra ho soratana, sns…

Nahita mombamombanà mpitoraka bilaogy maromaro izahay navoaka tao amin'ny bilaoginy amin'ny teny bangla sy anglisy. Heverin'ireo mpitoraka bilaogy vaovao ireo fa ny ampahany manan-danja indrindra amin'io fikambanana io dia ny Cybercafé Nari izay misy ny solosaina hahafahan-dry zareo mitoraka bilaogy. Taorian'ny nahatongavan-dry zareo tao amin'ny Nari Jibon vao mba nahafantatra ny fanaovana bilaogy izy ireo ka faly sy maniry ankehitriny ny hizara ny tantarany amin'izao tontolo izao.

Mihevitra i Sherin Sultana fa tsy miavaka izy satria avy amin'ny fianakaviana amin'ny sokajy antonony. Soritsoritany ny fepetra ilazàna fa mpikambana avy amin'ny fianakaviana sokajy antonony :

“Tsy manam-bola be izahay. Rehefa manomboka miha-ratsy ny famataranandronay, soloinay fotsiny ny tadiny na ny vatoaratra ary dia manolo hatrany hatrany izahay. Fa tsy manolo ny vatany mihitsy izahay na mividy iray vaovao. Rehefa simba ny kiraronay dia andramanay ampiana ny faladiany. Tsy afaka manantena mihoatra noho izay azonay izahay ho an'ny filànay. Ambony be ny fanajànay ny tenanay, noho izany tsy manantena zavatra avy amin'ny olona izahay na iza na iza. Raha tsy manan-javatra izahay dia miezaka mahazo izany amin'ny fahaizanay. Voarefy sy voafatotry ny faritry ny sokajy antonony ny fiainanay.”

Saingy mihevitra ny zava-drehetra ho tsara izy ary mankamamy ny soatoavina ananan'ny sokajy antonony :  ny fahoriana, ny fanaintainana, ny fitiavana, ny fahatsorana ary ny fifanajana tsy manam-petra.

Nankany amin'ny faritra mahantra iray ao Dhaka i Nina Sultana ary niaina akaiky ny fahantran-dry zareo sy ny hasarotan'ny fiangaly fiainan-dry zareo. Miaina anaty tontolo maloto ireo mponina any amin'ny ‘faritra iva’. Tsy mba manana sakafo vao, rano ary fialofana tsara ry zareo. Mijaly amin'ny hanoanana, ny tsy fahampian-tsakafo ary ireo karazana valan'aretina maro. Heveriny fa ny fahantran'izy ireo no mitarika ny sasany amin-dry zareo handika lalàna sy hihetraketraka ary hangalatra.

Mitantara  [bn] ny tanànan-drazany, Bogadia, any amin'ny distrikan'i Noakhali i Hasina Akhter, izay mirehareha amin'ny fanànana ny ankamaroan'ireo filàna fototra toy ny herinaratra, rano ary entona.

Namoaka lahatsoratra momba ny rariny ho an'i Nadine sy Rahela, vehivavy Bangla anankiroa niharan'ny herisetra an-tokatrano ny Dr. Kathryn B Ward avy ao amin'ny Nari Jibon ary nampifanaraka ny bilaogin'ny Nari Jibon amin'ny tontolon'ny bilaogy bangla izay mavitrika miady ho an'ity resaka ity. Farany, ny amin'ilay rivodoza namono olona Sidr izay nandalo teto Bangladesh tamin'ny Alakamisy alina lasa teo no ifantohan'ny fanahian’ ny Dr Ward .

Handrakotra ny fomba fampiasàna fakàntsary fanaovana lahatsary sy ny fakàntsary dizitaly ho an'ireo mpiasa mpikambana ary ireo mpianatra vitsivitsy ato amin'ny Nari Jibon ny fiofànana hataon-dry zareo manaraka. Antenainay ny hahita bilaogy an-tsary sy an-dahatsary bebe kokoa avy amin'ny mpitoraka bilaogin'ny Nari Jibon tsy ho ela.

Atombohy ny resaka

Mpanoratra, azafady Hiditra »

Torolalana

  • Miandry fanekena ny hevitra rehetra. Aza alefa in-droa ny hevitra.
  • iangaviana ianao haneho fifanajàna amin'ny hevitra rehetra. Tsy ekena ny hevitra feno fankahalàna, vetaveta, mamely olona manokana.