Wadi Rum, Jordania. Sary: TreksJo. Nahazoana alalana
Jordania no firenena faharoa mahantra rano indrindra eto an-tany. [1] Ikambanana amin'i Israely ny iray amin'ny mpamatsy rano azy miisa roa, ny Reniranon'i Jordana, [2]ary ikambanana amin'i Syria [3] ny iray hafa, Reniranon'i Yarmouk [4] – izay mahatonga ny rano ho an'i Jordania ho ampahany kely sisa [5].
Raha ny momba ireo tobin-drano 12 hita manerana ny firenena, ahiahy ny faharetany satria ampiasaina amin'ny fandehany faran'izay ambony izany, ary ny hafa kosa ampiasaina tafahoatra, mandrahona ny fampiasana azy amin'ny ho avy [6].
Nahasempotra ireo olona 1,4 tapitrisa fanampiny [7] monina any Jordania miankina amin'ny loharanony voafetra noho ny ady Syriana ny toe-draharaha.
Raha mijery ny hoavy, dia ny fiovaovan'ny toetr'andro ihany no tena mandrahona hanimba izany (tsy fisian-drano). Naminavina ireo mpahay siansa avy ao amin'ny Oniversiten'i Stanford fa amin'ny faran'ny taonjato, dia mety hafana 4°C kokoa, sady tsy dia misy orana [8]. Noho izany dia atahorana ny mety ho tsy fisian-drano tanteraka, satria mety ho avo roa heny [7]ny haintany sy ny faharetany eo anelanelan'ny taona 2071 sy 2100.
Na dia tsy azo lavina aza ny tolona, mahatsapa tsy fitoviana ny olom-pirenena miisa 9.903.877 [9] any Jordania. Matetika mifamatotra amin'ny sata ara-tsosialin'ny faritra ny tsy fahombiazan'ny governemanta hanome rano ho an'ny toerana sasany.
Sara Bader, mponina teo aloha tao an-tanànan'i Al-Yasmine itatr'i Amman (tanàna iray be mponina sy saranga ambany) niresaka tamin'ny Global Voices momba ny zava-niainany rehefa nifindra tany Abdoun izy (faritra iray heverina fa ho an'ny saranga ambony):
We would get water two times a week [in Al-Yasmine], sometimes in the summer that is barely enough to get us through the week, so we would time doing the laundry and other water-consuming activities with the day the water would get pumped. We would always be very cautious when it came to water consumption. Now [in Abdoun], the water is pumped daily, and my mother does not care what day of the week it is for her to do laundry.
Mahazo rano indroa isan-kerinandro izahay [ao Al-Yasmine], indraindray mila tsy ho ampy anay herinandro rehefa lohataona, manokana fotoana hanaovana fanasan-damba sy zavatra hafa handaniana rano amin'ny andro hahatongavan'ny rano eny amin'ny paompy. Mailo foana foana izahay rehefa mampiasa rano. Ankehitriny [ao Abdoun], misy rano foana isan'andro eny amin'ny paompy, ary tsy miraharaha izay andro anatin'ny herinandro hanaovany fanasan-damba ny reniko.
Mety tsy rariny ny hoe misy ny faritra manana rano amin'ny paompy 24/7 raha mahazo rano indroa isan-kerinandro kosa ny hafa, saingy raha ny marina, tombontsoa nofinofisin'ny Jordaniana maro eny amin'ny toerana ny fahazoana rano amin'ny paompy indroa isan-kerinandro.
Any amin'ireo faritra mahantra any Amman, any amin'ny faritany, ary indrindra indrindra eny amin'ny tanàna kely, mandeha isaky ny 20 andro ny rano madio, ary indraindray tsy misy mihitsy.
Tamin'ny taratasy nalefa ho an'ny governemanta [10] izay mitaraina mikasika ny olan'ny rano, olom-pirenena iray monina ao amin'ny faritanin'i Jerash nilaza hoe:
I am delivering the struggle of hundreds of people to you—people whom have not had water pumped to them in 30 or 20 or 19 days.
Mampahafantatra ny tolon'ireo olona an-jatony aminao aho – olona izay tsy nanan-drano madio (amin'ny paompy) mandritra ny 30 na 20 na 19 andro.
Nanohy izy:
I have proof that some water pipes have not held water for over a year because city hall has not been pumping water to these places, not even once a month.
Manana porofo aho fa tsy misy rano mandritra ny herintaona ny fantson-drano sasany satria tsy manisy rano eny amin'izany toerana izany ny lapan'ny tanàna, na dia indray mandeha isam-bolana aza.
Mampiseho ny fanehoan-kevitra ao amin'ny taratasy avy amin'ny namany Jordaniana fa miatrika izany olana izany koa ny hafa. Maro ireo nanoro hevitra azy mba hifindra trano “manakaiky ny solontenan'ny governemanta” na “any amin'ny faritra tsara kokoa” mba hahafahany mahazo rano tsara, satria “tsy tsikaritra” eny amin'ny faritry ny “sangany” ny famatsian-drano.
Ny olana goavana any amin'ny faritany dia matetika marobe ny ankohonan'ireo fianakaviana eny, ary tantsaha ny ankamaroan'ireo mponina ireo izay mila mafy rano ho an'ny famboleny ihany koa.
Tsy lazaina intsony ny faktioran-drano omen'ny fitondrana ho an'ny vahoaka na mahazo rano izy ireo na tsia. Raha tsy mahazo rano izy ireo ohatra, dia tsy maintsy mividy rano omen'ny mpamatsy rano tsy miankina amin'ny fanjakana (na “siniben–drano”, araka ny ahafantarana azy). Noho izany, tsy maintsy mandoa vola roa izy ireo: ny iray avy amin'ny governemanta, ary ny iray avy amin'izay olona karamainao hameno ny sinibe.
4 dinara Jordaniana (6 dolara amerikana isaky ny metatra) ny vidiny apetraky ny governemanta amin'ireo siniben-drano ireo, efa vola be izay tsy zakan'ny olona maro, kanefa manararaotra ny olom-pirenena ireo tolotra ireo amin'ny fotoana ilany azy, mampandòa 5 dinara.
Inona no antony mahatonga ny tsy firaharahina miharihary ataon'ny governemanta mikasika ny famatsian-drano eny amin'ireo faritany ireo? Nisy mpiasa iray ao amin'ny Minisiteran'ny rano sy ny fitarihan-drano niresaka tamin'ny GV ary nangataka tsy hotononina ny anarany:
The reality is different than most people’s assumptions: it is not that the ministry is biased in the schedule, it is simply that the poorer areas have weak infrastructure and pipes which cannot stand continuous pumping as they already leak 2/3 of the water pumped through them. That is why these places do not have a non-stop supply of water, because the ministry cannot afford losing that much water on a daily basis, thus the water is pumped every week or every two weeks, and most of it is not delivered because of the leaks.
Samihafa amin'ny fihevitry ny ankamaroan'ny olona ny zava-misy: tsy ny ministera no diso amin'ny fandaharam-potoana, fa manana fotodrafitrasa sy fantsona efa malemy ireo faritra mahantra indrindra ireo ka tsy afaka vatsiana rano tsy tapaka satria efa manary ny 2/3 ny rano ireo fitaovana ireo. Izany no mahatonga ireo toerana ireo tsy manana famatsian-drano tsy tapaka, satria tsy afaka manefa izany rano be izany isan'andro ny minisitera, noho izany, isan-kerinandro na isaky ny tapa-bolana no vatsiana ny rano, ary tsy mahazo ny ankamaroany noho ny fantsona manary rano.
Rehefa nanontaniana ny antony mahatonga ny minisitera tsy mamaha ny rano very eny amin'ny fantsona na manolo azy rehetra, naneho hevitra fotsiny izy fa tsy afaka manome vaindohan-draharaha amin'izany ny tetibola amin'izao fotoana izao.
Na izany aza, mampanantena fitsinjarana rano ara-drariny [11] ny governemanta amin'ity taona ity ary azo antoka [12] ny famatsian-drano eny amin'ny faritany mandritra ny fahavaratra. Antenaina fa hitàna izany fampanantenana izany izy – na izany na tsy izany, zon'ny olombelona [13] ny rano.