- Global Voices teny Malagasy - https://mg.globalvoices.org -

Japana: Famarotam-baovao Nataon'ny Mpiasa tao amin'ny Mpampiely Vaovaom-panjakana NHK (Tapany Faharoa)

Sokajy: Azia Atsinanana, Japana, Fitantanam-pitondrana, Media sy Fanoratan-gazety, Mediam-bahoaka, Teknolojia, Toekarena sy Fandraharahàna

(Fanamarihana: Lahatsoratra nivoaka tamin'ny Febroary 2008)

Efa nihena ny resabe tamin'ny herinandro momba ilay famarotam-baovao tao amin'ny mpampiely vaovam-panjakana NHK [1] tao Japana, niaraka tamin'ny fanoloan'i [2]Fukuchi Shigeo [2], mpanolotsaina taloha ny Fivarotan-dabiera Asahi, an'i  [2]Hashimoto Genichi [2], ilay filohan'ny NHK tototry ny olana [2], izay nametra-pialàna andro vitsy talohan'ny faran'ny fepotoana fiasany. Voakiana [3] i Fukuchi noho ny tsy fahampian'ny traikefany anatin'ny asa fanaovangazety na ny fitateram-baovao.

Tamin'ity herinandro ty, niabetsaka ireo fanehoankevitra avy amin'ny bilaogera momba ilay raharaha famarotam-baovao tao amin'ny NHK (ho an'ny fampahalalàna fototra, jereo ny tapany voalohany [1])

Nanazava ny bilaogera iray fa mety hampamono tena ny gazety ny  [4]famarotam-baovao [4]:

会社は、重要な情報開示が、市場に過激な影響を与えることのないよう、取引終了後に発表することが多い。ただ発表前に原稿を報道機関に渡しておくため、今回のようなことが起こり得る。報道機関がこのようなことでは、会社などは、彼らに情報を流さなくなる。これでは報道界の自殺行為だ。

Mba tsy hahabe fiantraikany loatra ireo filazàna goavana eo amin'ny tsena, aorian'ny fiafaran'ny fifanarahana matetika ny orinasa vao manao fanambaràna. Kanefa, satria omena ny gazety alohan'ilay filazàna ny antontan-taratasy, mety hisy ny tranga tahaka io. Raha manao zavatra toy izao ny gazety, hitsahatra ny hanome vaovao azy ireo ny orinasa. Izay mety ho famonoan-tena ho an'ny indostrian'ny gazety.

Naneho hevitra mitovy amin'izay [5] tao amin'ny bilaoginy ny bilaogera sady mpanao gazety taloha tao Asahi, Hara Junjirou:

 NHKの報道を担当する職員がインサイダー取引の疑いがかけられている。事実ならジャーナリストの風上にも置けない。しかも一度に3人も容疑者が出た。日常的に行われていたとしたら重大である。

Ahiana ho mivarotra vaovao ho an'ny tombontsoany manokana ireo mpiasa miandraikitra ny fitaterana ho an'ny NHK. Fahafaham-baraka ho an'ny mpanao gazety rehetra raha izany no misy. Ary eo ambonin'izany, nitovy ny fotoana nivoahan'ireo olona telo nahiana. Mety hampisy olana goavana izany raha mitranga isan'andro.

 私がいた朝日の経済部は昔から株取引は禁止されていた。インサイダー取引規制もなかったし、社内規則などの成文法もなかった時代だが、だれも破るものはいなかった。従業員規則に盛り込まれたのは、最近である。

Voarara ny famarotam-baovao tao anatin'ilay departemantan'ny vaovaom-barotra tao Asahi izay niasako. Vanimpotoana tsy nisian'ny fepetra noraisina momba ny famarotam-baovao izany ary tsy nisy lalàna nipetraka tahaka ny fitsipika anatiny, kanefa na tamin'izany aza dia tsy nisy fanitsakitsahana. Vao aingana no nisy [fitsipika tahaka izany] nampidirina tao amin'ny fitsipiky ny mpiasa.

 今回の事件は規則がなかったから起きたのか、それともNHK職員のモラルが低下したためなのか、どちらなのだろう。

Ny tsy fisian'ny fitsipika ve no nampisy izao tranga izao, sa efa niharatsy ny fitondrantenan'ny mpiasan'ny NHK, tsy mbola haiko tsara hoe iza amin'ireo ilay izy.

 成文法はなくてもわれわれは株取引はしなかった。規則以前の職業倫理の問題だと思っていた。ジャーナリストの倫理が揺らいでいるのだろうか。

Na dia tsy nisy lalàna nipetraka aza, mbola tsy nivarotra vaovao mihitsy izahay. Noheverinay fa olana eo amin'ny fitsipi-pitondrantena eo amin'ny asa izany, zavatra izay mipoitra alohan'ny fitsipika. Efa mihozohozo ny fitsipi-pitondrantenan'ny mpanao gazety?

 ジャーナリストは一般の人より高い倫理観が求められるといわれる時代になった。職業上知り得た情報で私腹を肥やしていたら、だれもジャーナリストに真実を話さなくなる。報道機関の自殺行為であることはいうまでもない。

Anatin'ity vanimpotoana nidirantsika izao ity, voalaza fa ny fananana fitsipi-pitondrantena no angatahana amin'ny mpanao gazety, izay ambony kokoa nòho ny an'olon-tsotra. Lasa tsy hiteny ny marina amin-dry zareo intsony ny olona raha mampiasa ny vaovao izay fantany avy tamin'ny asany ho an'ny tombontsoany manokana ny mpanao gazety. Tsy mila ambara fa hetsika famonoan-tena ho an'ny gazety izany.

Teo anilan'izay, tsy nihevitra ny bilaogera Finalvent fa tena betsaka ny vola tafiditra tao anatin'ilay famarotam-baovao [6].

 NHKの記者の例でいうと、儲けはたかだか50万円くらいのようだし、さっと儲けが出た時点ですっこめたということで、端から小遣い稼ぎだったようだ。が、50万円というのはNHK記者の年収にすればはした金と言っていい。いや、50万円をはした金とかいうとネガコメレッドにすかさず悪口言われそうだが、いやいや私や彼女のような貧乏人じゃない。NHK記者ならねということ。

Ho an'ny tranga momba ireo mpitatibaovaon'ny NHK, teo amin'ny 500.000 yen teo ny tombony, ary tamin'ny fotoana nahazoana io vola io, niala tampoka ry zareo, noho izany, vola omby paosy fotsiny ilay izy hatrany am-boalohany. Fa raha eo amin'ny resaka karama isan-taona azon'ny mpitatibaovao iray ao amin'ny NHK, tsy misy dikany izany 500.000 yen izany. Raha ny marina, raha miteny aho hoe tsy misy dikany izany 500.000 yen izany, mety ho voaompa ao aminà fandefasana fanehoankevitra ratsy aho, nefa tsy mahantra tahaka ahy sy ny sipako ry zareo. Izay no izy ho anà mpitatibaovaon'ny NHK.

Ary farany, nandika ny tranga rehetra ho fahajamban'ny fiarahamonina amin'ny vola [7] ny bilaogera toritori 1987:

バブル以来、世の中は金、金、金。
金に執着するあまりすっかり魅力のない社会になってしまった。
金がものをいう世界は大抵の場合モラルが崩壊しており、人間社会の基本が機能しなくなっている。

Hatramin'ireo taon'ny balaonina ara-toekarena, momba ny vola, vola, vola avokoa izao rehetra izao.
Diso mahajamba ny vola ka tena lasa fiarahamonina tsy misy hatsaràna intsony isika.
Anatinà fiarahamonina iray izay hananan'ny vola fahefana, simba ny fitondrantena ary tsy misy intsony ny fototry ny fiarahamonin'olombelona.

お隣の国、中国や韓国がそういう国になっているのは仕方がない。
しかし当の私たちの国がそうなっていては話にならない。

Tsy misy azontsika atao rehefa misy tranga toy izany ao Shina sy Korea atsimo, firenena akaiky antsika.
Kanefa, tsy mety raha lasa toy izany koa ity firenentsika ity.