Lensa (ankavia) Miaraka amin'i nenitoa Ganneth (ankavanana). Saripika nozarain'ny naman'i Lensa ao amin'ny media sosialy ary nahazoana alalana.
Raha nikasa ny handositra ny tranon'ny mpampiasa azy ireo i Lensa Lelisa Tufa, 21 taona sy ny of yet unidentified) Ethiopiana mpiasa an-trano iray (mbola tsy fantatra ny momba azy) tamin'ny 11 marsa 2018, dia tsy mahita hevitra afa-tsy ny mitsambikina avy eny amin'ny lavarangana eny amin'ny rihana faharoa ry zareo.
Saingy i Lensa irery no nitsambikina. Tsy nanao izany ilay vehivavy iray, fa natahotra ny haratra rehefa nahita ny nanjo an'i Lensa.
Rehefa nampidirina tany amin'ny hopitaly noho ny fahatapahan'ny tongony roa i Lensa, dia nandrakitra lahatsary naharitra dimy minitra [1] niaraka tamin'ny nenitoany Ganeth manazava ny toe-draharaha.
Navoaka tao amin'ny pejy “This is Lebanon [2]“, izay mifantoka amin'ireo fihoaram-pahefana mianjady amin'ny mpiasa an-trano ao Libanona, tamin'ny 26 marsa ny lahatsary avy eo, tamin'ny teny Amharika izany fa nasiana dikan-dahatsoratra tamin'ny teny anglisy. Tamin'ny fotoana nanoratana (ny teny anglisy) dia efa ho 100.000 ny isan'ny olona nijery ilay lahatsary.
Ao amin'ny lahatsary isika maheny miteny azy fa:
[…] From the very beginning they were abusing me […] They tortured me and I couldn't do anything to save myself. They beat me everyday with an electric cable and wrapped my hair around their hands and dragged me around the room. They smashed my head into the walls. […] There were four of them abusing us. […] They took turns abusing us. […] He was pushing his fingers into my eyes. […] I said to myself, ‘How long can I carry on?’ […] There was another Ethiopian girl with me and the same things were happening to her. She decided to jump from the balcony with me.
[…] Nanao izay tiany nataony tamiko hatramin'ny voalohany indrindra ry zareo […] Nampijalian-dry zareo aho ary tsy afaka nanao na inona na inona hanavotana ahy. Mikapoka ahy amin'ny mahazaka elektrika isan'andro ry zareo ary sintonin'ny tanany amin'ny voloko aho ka taritarisiny manerana ny efitrano. Akapoky ry zareo amin'ny rindrina ny lohako. […] Efatra amin-dry zareo no mampijaly anay. […] Mifandimby ry zareo mampijaly anay. […] Tsindroniny amin'ny rantsan-tanany ny masoko. […] Miteny amin'ny tenako aho, ‘Mandra-pahoviana no hahazakako izany?’ […] Misy zazavavy Ethiopiana hafa miaraka amiko ary mihatra aminy koa izany toe-javatra izany. Nanapa-kevitra ny hitsambikina avy eo an-davarangana niaraka tamiko izy.
Navoaka avy eo fa [3] mitantana orinasan-damaody avo lenta antsoina hoe Eleanore Couture ireo mpampiasa azy.
Ho setrin'izany, “This is Lebanon” nanomana fihetsiketseham-panoherana [4] izay natrehin'ny mpikatroka eo ho eo amin'ny 40 teo anoloan'ny orinasa tao Jdeideh, any amin'ny faritra avaratra amin'ny tanàna itatr'i Beirota, ny fikambanana “This is Lebanon”.
Raha tsy navela hitsidika azy tany amin'ny hopitaly ny nenitoany Ganeth tamin'ny voalohany dia navela ihany izy avy eo noho ny fanerena avy ao amin'ny media sosialy, araka ny nolazain'ny [3] Libaney mpanao gazety Anne-Marie El Hage manoratra ao amin'ny gazety mivoaka isan'andro amin'ny teny frantsay L'Orient Le Jour.
Iray amin'ireo mpiasa an-trano mpifindra monina maro ao Libanona terena hiasa sy hiaina zava-tsarotra araka ny rafitra “kafala” (midika hoe “fanohanana ara-bola” i Lensa.
Iray amin'ireo olona maro namoaka ny sarin'ny tenany amin'ny soratra #IAmLensa ho fanohanana ilay Ethiopiana mpiasa Lensa Lelisa ao Libanona. Loharano: This is Lebanon [5]. Nahazoana alalana.
Araka ny nohazavain'ny [6] fifandaminana mpanandra-teny Migrant-Rights.org, ny rafitra no mahatonga ireo mpiasa ireo ho marefo eo anatrehan'ny fihoaram-pahefana:
Kafala is a system of control. In the migration context, it is a way for governments to delegate oversight and responsibility for migrants to private citizens or companies. The system gives sponsors a set of legal abilities to control workers: without the employer’s permission, workers cannot change jobs, quit jobs, or leave the country. If a worker leaves a job without permission, the employer has the power to cancel his or her residence visa, automatically turning the worker into an illegal resident in the country. Workers whose employers cancel their residency visas often have to leave the country through deportation proceedings, and many have to spend time behind bars.
Mpanao fihetsiketsehana iray mitazona sora-baventy eo ambanin'ny mariky ny fivarotana “Eleanore”. Toy izao ny fivakin'ny soratra: “ravao ny rafitra Kafala!”. Sary avy amin'ny mpanoratra.
Rafitra fanahara-maso ny kafala. Eo amin'ny sehatry ny fifindra-monina, io no lalana ahafahan'ny governemanta manome fahefana ireo olom-pirenena na orinasa tsy miankina hanara-maso sy hiandraikitra ireo mpifindra-monina. Omen'ny rafitra fahafahana araka ny lalàna ireo mpanohana ara-bola hifehy ny mpiasa: tsy afa-miova asa, mandao asa, na mandao ny firenena tsy mahazo alalana avy amin'ny mpampiasa ny mpiasa. Raha mandao ny asa iray tsy nisy fierana ny mpiasa iray dia manana fahefana hanafoana ny visa ahafahany monina ao an-toerana ny mpampiasa, ka mahatonga avy hatrany ilay mpiasa ho tsy ara-dalàna ao amin'ny firenena. Tsy maintsy mandao ny firenena amin'ny alalan'ny fombafombam-pandroahana (fampodiana) ireo mpiasa nofoanan'ny mpampiasa azy ny visa ahafahany monina ao an-toerana, ary maro no tsy maintsy mandalo fonja.
Mamerimberina hatrany ny famaranana ny rafitra kafala [7] sy ny fankatoavana an-tsonia ny dina 189 an'ny Fifandaminana Iraisampirenena Misahana ny Asa, izay miantoka ny fampanajana ny zon'olombelona ho an'ny mpiasa an-trano rehetra ireo mpifindramonina miasa an-trano ao Libanona.
Araka ny antontanisa avy amin'ny sampam-pitsikilovan'i Libanona izay azony [8] avy amin'ny IRIN sampan-draharaha mpanadihady sy miompana amin'ny vaovao misahana ny maha-olombelona, dia misy mpifindramonina mpiasa an-trano ao amin'ny firenena roa maty isan-kerinandro.
Vakio: ‘We Are Not Slaves, We Want Our Rights': Lebanon's Migrant Domestic Workers March on Labour Day [7]
Tsy mahagaga, te-hiova mpampiasa i Lensa, saingy nandrahona azy nandrahona azy hampody any Ethiopia ny zanakavavin'ireto mpampiasa raha mitady hanao izany izy. The exchange Notsongain'i [3]El Hage ny fifanakalozan-dresaka :
Si je peux marcher de nouveau, une fois guérie, je veux changer d’employeur et travailler au Liban. » Réponse à laquelle la fille de son employeuse a rétorqué : « Je suis prête à la renvoyer chez elle, alors. »
“Raha afa-mandeha indray aho rehefa sitrana, dia te-hiova mpampiasa ary hiasa eto Libanona.” Namaly bontana ny zanaky ny mpampiasa azy: “Vonona ahy ny hampody azy any aminy, raha izany.”
Ary araka ny nohazavain'i El Hage, efa maro ireo fikasana hanarona ity raharaha ity:
Pour ce faire, il aura fallu le laisser-faire de tous, celui de l’hôpital, de la gendarmerie, du médecin légiste, du bureau de recrutement dont nous avons uniquement le nom et les coordonnées d’une employée éthiopienne, de l’ambassade d’Éthiopie aussi, qui ont lâché la jeune femme aux mains d’employeurs abusifs, et fermé les yeux sur les dangers qu’elle encourt aujourd’hui.
Ho fanaovana izany, tsy maintsy misy ny masobe tsy mahita an'ny rehetra, ny avy ao amin'ny hopitaly, ny mpitsabo mpanamarina ny zavamisy, ny birao fandraisana mpiasa izay ny anarana sy ny adiresin'ny ethiopiana vavy iray ihany no aty aminay ny mombamomba azy, ny avy amin'ny ambasadin'i Ethiopia ihany koa, izay namela ilay tanoravavy ho eo ampelatanan'ireo mpampiasa mpihoa-pahefana, ary manakimpy ny maso amin'ny loza izay mbola mihatra aminy amin'izao fotoana.
Na i Lensa aza tsy maintsy nitsipaka ny fitsambikinana teo anatrehan'ny mpampiasa azy:
Ils se sont contentés de prendre acte de sa déposition, donnée en présence de ses employeurs et visiblement dictée par ces derniers : « J’ai glissé, en étendant du linge » et « Non, je n’ai pas besoin d’aide ». Même le médecin légiste a certifié qu’il n’y avait pas de contusions, alors que les photos montrent une jeune femme sévèrement blessée, couverte d’ecchymoses.
Nandray naoty ny fijoroany vavolombelona fotsiny ry zareo, teo anatrehan'ny mpampiasa azy izay hita mihitsy fa nibaiko izay tokony holazainy: “Nibolisatra aho raha nananton-damba” sy ny “Tsy mila fanampiana aho”. Eny fa na dia ny dokotera mpanamarina ny zavamisy aza dia nanamarina fa tsy nisy ny fahamanganana, nefa dia asehon'ny sary ilay zazavavy maratra mafy, feno mangamangana.
Ankoatra ny famerenan'ny hopitaly azy tany amin'ireo mpampiasa mihoa-pahefana, dia nomen'ny dokotera fialan-tsasatra iray volana su tapany i Lensa.