Shily: Amin'ny Volana Janoary Ny Fifidianana Filoham-pirenena Fihodidina Faharoa

(Marihana fa efa tamin'ny volana Desambra taona 2009 ny lahatsoratra teny Anglisy)

Tamin'ny 13 Desambra 2009, maherin'ny 8 tapitrisa ny Shiliana nandeha tany amin'ny biraom-pifidianana nandritra ny fifidianana ankapobeny. Ny mpandresy mazava tamin'io andro io dia i Sebastián Piñera, kandidàn'ny antoko afovoany ankavanana. Nandresy tamin'ny fihodinana voalohany tamin'ny isan-jato 44% izy. Ny vato teo amin'ny afovoany ankavia kosa dia nifampizaran'i Eduardo Frei (29.6%), sy ilay kandidà mahaleotena Marco Enriquez-Ominami (20.1%), ary ny kandidàn'ny antoko kômônista Jorge Arrate (6.2%). Araka ny efa nampoizina, tsy nisy kandidà nahazo ny vato ilaina 50% + 1. Hotontosaina amin'ny 17 Janoary 2010 ny fifidianana fihodinana faharoa eo amin'ireo kandidà roa nahazo ny isa betsaka ary hamaritra izay ho filoham-pirenena Shiliana manaraka.

Ny fanontaniana lehibe mikasika ny fifidianana faharoa dia hoe iza no hahazo ny vaton'i Enriquez-Ominami, laharana faha-telo. Samy nanao lahateny tamin'ireo mpanohana azy i Piñera sy i Frei. Nanambara ny kandidà faha-efatra, Arrate, fa tsy mbola nanapa-kevitra mikasika izay kandidà hotohanan'ny mpanohana azy izy [es].

Frei no solontenan'ny fiaraha-mitantana Concertación, izay nandresy isaky ny fifidianana hatramin'ny niverenan'i Shily tamin'ny demaokrasia tamin'ny taona 1990. Na izany aza, ny valim-pifidianana tamin'ity fifidianana vao haingana ity dia manondro fa mety hiafara amin'ny fandresen'i Piñera ity fifidianana ity. Nilaza i Marta Lagos, talen'ny Latinobarómetro hoe “Mifidy filoha iray avy amin'ny ankavanana isika, na dia manakaiky kokoa ny Concertación aza ny ankamaroan'ny mpifidy.”

Mario Alberto Muñoz Zepeda avy ao Atina Chile [es] kosa matoky fa “mahazo ny fo” tanteraka ny ankavanana noho ny tsy fahombiazan'ny ankavia. Ny ankamaroan'izany dia azo jerena amin'ny fahombiazan'i Enriquez-Ominami, izay nahasarika mpifidy maro be diso fanantenana tamin'ny Concertación. Na izany aza, nanoratra i Patricio Navia hoe:

El mensaje es claro. Si la Concertación quiere mantenerse en el poder, necesita demostrar que ha escuchado ese mensaje y que tomará medidas para reencantar a esos electores inconformes.

Mazava ny hafatra. Raha te-hijanona eo amin'ny fitondrana ny Concertación (fiaraha-mitantana), dia mila asehony fa naheno ity hafatra ity izy ary handray fepetra hamerenana indray ireo mpifidy tsy afa-po ireo.

Na izany aza, manana hafatra ho an'i Piñera ireo bilaogera hafa ary miantso azy haneho ny loko tena izy sy hanala ny tenany amin'ny forongon'ny ankavanana hiringiriny ao amin'ny antoko fiara-mitantanany. Cristóbal Bellolio manoratra ao amin'ny bilaoginy La Tercera [es]:

Piñera debería ser aun más explícito en esta convocatoria, sacrificando todos los elementos vinculados con la dictadura. … el empresario debería reafirmar el compromiso de su proyecto con el reconocimiento y respeto a la diversidad de opciones de vida. El eje “valórico” debería quedar finalmente instalado en el ala liberal de la derecha.

Tokony hazava kokoa amin'ity antso ity i Piñera, manao sorona ny singa rehetra mifandray amin'ny didy jadona … tokony hanamafy indray ny fanoloran-tena amin'ny tetikasa miaraka amin'ny fankatoavana sy fanajana ny fahasamihafan'ny hevitra momba ny fiainana ity mpandraharaha ity. Tokony hijanona ao amin'ny elatra ankavanana liberaly ny andry “manan-danja”

Barbara Werner, bilaogera iray tsy faly, mamintina fa bizina avokoa ny zava-drehetra araka ny mahazatra [es] tsy maninona izay kandidà mipoitra ho mpandresy:

Chao reforma a la constitución, nacionalización del agua (hoy en manos extranjeras), nacionalización del cobre y recursos naturales.
Ojala que estos señores no privaticen el AIRE y nos cobren cargo fijo por respirar ( y curiosamente la licitación se la ganen los españoles) .

Veloma, ry fanavaozana Lalàm-panorenana, ry fanomezana ny rano hotantanin'ny fanjakana (eo am-pelantanan'ny vahiny ankehitriny), ny fanomezana ny varimbazaha sy ny harena voajanahary hotantanin'ny fanjakana. Antenaina fa tsy hanome ny AIRE hotantanin'ny tsy miankina ireo tompon'andraikitra ireo ary tsy hiampanga anay amin'ny fofon'aina (ary mahagaga ny nahazoan'ny Espaniola ny tolo-barotra).
Presidential candidate Jorge Arrate following his vote. Photo taken by Diego Martin™ and used under a Creative Commons license.

Kandidà filoham-pirenena Jorge Arrate avy nandatsa-bato. Sary nalain'i Diego Martin™, Creative Commons license.

Niresaka momba ny taham-pivitrihana ambony sy ny filaharambe teny amin'ny biraom-pifidianana ny vaovao amin'ny fahitalavitra sy ny bilaogera. Na eo aza izany, iray monja tamin'ireo tanora dimy, izay latsaky ny 30 taona, no nandeha tany amin'ny biraom-pifidianana. Mifanohitra amin'izany kosa, ny fahavitrihana teo amin'ireo 60 taona na mihoatra dia teo anelanelan'ny 70-90% [es]. Mandrahona ny Shiliana amin'ny sazy fandoavana onitra ny lalàna hatry ny ela momba ny fifidianana raha toa ka tsy mandeha mifidy izay efa voasoratra anarana. Lalàna mampiadihevitra hafa momba ny fifidianana ny fandraràna tsy hifidy ho an'izay Shiliana niaina tany ivelany mandra-piveriny any Shily mandritra ny dimy taona. Nanentana momba ity olana ity ny vondrona toy ny bilaogy Centros Chilenos en el Exterior [es] (Ivotoerana Shiliana Any ivelany).

Farany nandrakitra ny fandatsaham-batony tao anatin'ity lahatsary ity i Paloma Baytelma ary avy eo niasa ho mpanara-maso an-tsitrapo ny fifidianana tany amin'ny faritra iray tao Santiago renivohitra niaraka tamin'ireo mpifidy zokiolona maro.

Atombohy ny resaka

Mpanoratra, azafady Hiditra »

Torolalana

  • Miandry fanekena ny hevitra rehetra. Aza alefa in-droa ny hevitra.
  • iangaviana ianao haneho fifanajàna amin'ny hevitra rehetra. Tsy ekena ny hevitra feno fankahalàna, vetaveta, mamely olona manokana.