- Global Voices teny Malagasy - https://mg.globalvoices.org -

Meksika: Mariazy sy Fananganan-jaza Ho an'ny Mpifankatia Pelaka Ao An-drenivohitra

Sokajy: Amerika Latina, Meksika, Mediam-bahoaka, Zon'ny Nanova na Mpitia Mitovy Fananahana (LGBT), Zon'olombelona

(Marihana fa efa tamin'ny volana Desambra taona 2009 ny lahatsoratra amin'ny teny Anglisy)

Nankatoavina ho ara-dalàna ao Mexico City [1] ny fanambadian'ny lahy samy lahy na  vavy samy vavy, taorian'ny fanitsiana nataon'ny Antenimieram-pirenena tamin'ny fehezan-dalàna sivily tamin'ny 21 Desambra. Nandritra izany fivoriana izany ihany, nolaniana ny lalàna ahafahan'ny mpifankatia pelaka hanangan-jaza.

Ity no dingana manaraka taorian'ny fankatoavana ny fanambadiana sivily tamin'ny taona 2006, izay nanome fankatoavana ara-dalàna ny mpivady mitovy fananahana miaraka amin'ny zo mitovy amin'ny fanambadiana (Sociedades de convivencia [es] [2], na fiarahana sivily), taorian'ny fanjakan'i Coahuila izay nanaiky izany karazana fanambadiana izany, [3]volana vitsivitsy lasa izay [3][es] [3]. Fanambadiana teo amin'ny 600 teo no nomena nandritra ny roa taona tao an-drenivohitra Meksikana, araka ny notaterin'ny gazety El Universal [es] [4] tamin'ny volana Jona.

Photo by Flickr user Esparta. Used with permission following a Creative Commons license: http://www.flickr.com/photos/esparta/2764876870/ [5]

Sary avy amin'ilay mpisera Flickr Esparta. Nahazoana alalana, Creative Commons license: http://www.flickr.com/photos/esparta/2764876870/  Photo by Flickr user Esparta.

Mexico City no tanàna faharoa Amerikana Latina nankatò ny fanambadian'ny pelaka, taorian'ny Buenos Aires, Arzantina. Mihaika ny endrika “macho” eken'ny besinimaro sy ny rafitry ny fianakaviana mpandala ny nentim-paharazana, ary ireo finoana ara-pivavahana matanjaka miori-paka amin'ny kolontsaina Meksikana ny fanohanana ny zo sy ny fanambadian'ny pelaka. Efa nanohitra ampahibemaso ny fanapahan-kevitry ny Antenimiera ireo mpitarika ara-pivavahana. Niantso ny fankatoavana ny fanambadian'ny pelaka [es] “ [6] ho toy ny “lalànan'ny fitondran-tena ratsy” sy “fahavetavetana” ny  Kardinaly Katolika Norberto Rivera

Manamarika [7] ilay bilaogera Martxele avy ao amin'ny bilaogy La fuga del caos mizara fomba fijery malefaka momba ny fandalàna ny nentim-paharazana fa ho an'ny vitsy an'isa ihany ny tombontsoan'ny fanambadian'ny pelaka sy ny fananganan-jaza, toy ny nitranga tany Mexico City:

Justo ahora cuando la unión libre es el paradigma entre los jóvenes heterosexuales, cuando el matrimonio se ve como una cosa del pasado y muchos lo consideran un bonito lastre, sale nuestra asamblea capitalina a “bendecir” las uniones gays.

Porque ¿qué cosa es eso sino una “bendición” legal? Ya existían las sociedades de convivencia, muy poco socorridas, por cierto (en el primer año beneficiaron a menos de 1000 personas, o sea menos de 500 parejas, en una ciudad del 20 millones de habitantes, el 0.005 % si no me equivoco), ¿qué beneficio añadido puede darles? ¿Adoptar?

Amin'izao fotoana izao raha teny mahazatra ho an'ny mpivady lahy sy vavy ny fanambadiana malalaka, raha sokajiana ho  zavatra ntaolo ny fanambadiana, ary maro ny olona mihevitra azy ho enta-mavesatra mahafinaritra, manome “tso-drano” ho an'ny fanambadian'ny pelaka kosa ny antenimiera ao an-drenivohitsika.

Inona izany [fanambadiana] raha tsy “tso-drano” ara-dalàna? Efa nisy ny fanambadiana sivily, ary zara raha nisy, tamin'ny ankapobeny (tamin'ny taona voalohany nakatoavana azy, olona latsaky ny 1000 izy ireo, izany hoe mpifankatia latsaky ny 500, tao amin'ny tanàna misy mponina 20 tapitrisa, 0.005% raha tsy diso aho), misy tombony hafa azo omena ve? Manangan-jaza?

Etsy andaniny, nahatratra ny lohahevitra malaza [8]tao amin'ny Twitter ny fehezan-teny “Mexico city” [9], satria nankalaza ny zava-bita ny olom-pirenena toa an'i Grisel García:

Aprobaron en México City los matrimonios y la adopción de hijos para la comunidad lesbico-gay , woww que modernos nos estamos volviendo 😉

Nankatoavina tany Mexico City ho an'ny vondrom-piarahamonin'ny lesbiana-pelaka ny fanambadiana sy ny fananganan-jaza ho an'ny pelaka, ôô, tena lasa maoderina isika 😉
Photo by Flickr user by ORNI¡. Used with permission following a Creative Commons license: http://www.flickr.com/photos/orni68/702482232/ [10]

Sary avy amin'ilay mpisera Flickr, avy amin'ny ORNI¡. Nahazoana alalana, Lisansa Creative Commons: http://www.flickr.com/photos/orni68/702482232/

Na izany aza, mbola misalasala ny fiarahamonina. Raha ny mikasika ny fiarovan-jo, mizara ny ahiahin'izy ireo ny olom-pirenena Meksikana raha mahomby ny fanovana ho an'ny vondrom-piarahamonina pelaka ao amin'ny firenena izay iharan'ny kolikoly ara-politika amin'ny ambaratonga rehetra. Marina sy Maria, mpivady avy ao Aguascalientes izay mibilaogy ao amin'ny 2 lunas 5 estrellas, mihevitra fa tsy tokony hohamaivanina ny fandresena [11][es]:

El paso se ha dado, familias homoparentales hemos de lograr el reconocimiento total de nuestros derechos, como siempre hace falta analizar con LUPA esta disposición pues sabemos que nuestro sistema judicial no se precia de ser muy transparente y claro que digamos, sin embargo, representa un TRIUNFO para la causa LGBT en nuestro país.

Vita ny dingana, tsy maintsy mahatratra ny fankatoavana tanteraka ny zontsika isika fianakaviana ray aman-dreny pelaka, araka ny mahazatra dia tsy maintsy mandinika ity fanovana ity amin'ny LOPY isika satria fantatsika fa tsy malaza ho mangarahara sy madio ny rafi-pitsarantsika, na dia maneho FANDRESENA ho an'ny Zon'ny LGBT ao amin'ny firenentsika aza izany.

Ho an'i Iván Nieblas, milaza izay ara-dalàna sy tsy ara-dalàna ny zavatra iray, ary ny iray hafa kosa milaza ny fomba fiasany, araka ny nambarany tao amin'ny Twitter [12] [es]:

Ahora falta que el matrimonio gay sea como la ley sobre el aborto: que les nieguen el servicio.

Ny kely indrindra amin'ireo zavatra ilaintsika amin'ny fanambadiana pelaka dia mitranga tamin'izay natao tamin'ny lalàna momba ny fanalàn-jaza: ary nolavina tamin'izy ireo ny tolotra.

Mpisera Twitter mpanao hala-tahaka am-panesoana elnaquito manontany mafy izay nitora-bato voalohany [13] [es] nanohitra ny lalàna momba ny fanambadiana pelaka:

Dice la Iglesia q la adopción en parejas gays causa daño psicológico y moral en los niños…será que no quieren competencia?

Milaza ny fiangonana fa ny fananganan-jaza ho an'ny mpivady pelaka dia mety hiteraka fahavoazana ara-tsaina sy ara-pitondrantena eo amin'ny ankizy … milaza izany izy ireo satria tsy mila mpifaninana amin'izy ireo?

Bilaogera tsy mitonona anarana avy ao amin'ny Machete en mano kosa mihevitra fa mety hanatsara ny vondrom-piarahamonina Meksikana ny fanambadian'ny pelaka  [14][es]:

Esto simboliza para mi un buen avanze hacia una sociedad mexicana basada en la equidad y justicia. Espero ver mas y mas reformas liberales por parte del gobierno (aunque segun algunos sean aprobadas de formas “tramposas”) hasta el punto en que no existan “ciudadanos de segunda clase” o “raritos”. Ya que como mexicanos tomos somos iguales, o por lo menos se supone que lo somos.

Ho ahy, mampiseho ny dingana mankany amin'ny fiarahamonina Meksikana mifototra amin'ny fahamarinana sy ny rariny izany. Manantena hahita fanavaozana malalaka bebe kokoa ataon'ny governemanta aho (na dia ankatoavin'ny sasany amin'ny fomba “mamitaka” aza ny sasany amin'izy ireo) mandra-paha-tsy misy “olom-pirenena saranga faharoa” na “pelaka”. Amin'ny maha Meksikana, mitovy daholo isika, na farafaharatsiny izany no tokony heverintsika.

Bilaogera Rino, bilaogera pelaka 17 taona avy ao Cancún, dia mihevitra fa ny ara-dalàna no fanombohan'ny fiovàna [es] [15], fa tsy ny fiafaràny, satria ny fiarahamonina no manana ny teny farany:

El problema siento yo, que a pesar de que ya sea legal, todavía falta que haya aceptación social porque no todas las personas ven esto como correcto, pero con el tiempo tengo cambiará, o al menos se verá como algo más normal.

Ny olana hitako dia na dia ara-dalàna aza izany, mbola ilaina ny faneken'ny fiarahamonina, satria tsy ny olona rehetra no manome lanja ity zo ity, saingy hanova izany ny fotoana, na farafaharatsiny, horaisina ho toy ny zava-mahazatra kokoa izany.

Na dia mbola tsy nisy fanisam-bahoaka ara-dalàna ho an'ny vondrom-piarahamonin'ny pelaka aza, dia tombanana eo anelanelan'ny 5 ka hatramin'ny 10 isanjaton'ny mponina ao amin'ny firenena izy ireo. Namoaka tatitra vao haingana ny Fiarahamonina Meksikana momba ny Maha-olona sy ny Sexolojia (Sociedad Mexicana de Sexología Humanista Integral) fa ny 20% -n'ny mponina (120 tapitrisa) dia manana na efa nanana fifandraisana tamin'ny olona mitovy taovam-pananahana, araka ny voalazan'ny BBC [es] [16].