Tetikasa Milina Famantaran-teny Hamelona Indray Ny Teny Quechua

Pikantsary taoa amin'ny lahatsary YouTube, navoakan'ilay injeniera Luis Camacho Caballero.

Kuélap dia tsy tranonkala arkeolojika Peroviana lehibe akaikin'i Inca an'ny kolontsina Chachapoya ao amin'ny faritra Amazonas ihany, fa anaran'ny fitaovam-pahatsiarovana ho an'ny tetikasa QuechuaASR izay mikendry hamorona rafitra fankatoavana lahateny mandeha ho azy, na ASR, ho an'ny teny Quechua.

Fianakaviamben'ny teny ampiasain'ireo vazimba teratany monina any Amerika Atsimo Andes ny teny Quechua, ary sokajian'ireo fikambanana, tahaka ny UNESCO fa tadindonin-doza . Sarotra ny manombatombana ny tena isan'ireo mpampiasa ny teny, ary ny fanjakazakan'ny teny Espaniôla ao amin'ny faritra, indrindra fa amin'ny fanabeazana ara-dalàna dia mahatonga ireo mpiteny ny Quechua hampivoatra ny fitenin'izy ireo. Ny fomba samihafa mahatonga ny mponina tompotany iharan'ny fanavakavahana dia anisan'ny antony lehibe indrindra mahatonga ny fahavoazana. Misy ireo ray aman-dreny sasany tsy mampianatra ny teny Quechua ho an'ny zanany mba hiantohana fa afaka miditra ao anatin'ny fiarahamonina izy ireo, ary ny hafa miteny izany dia mety hamoy izany rehefa mifindra monina any amin'ny faritra tanàn-dehibe. Araka ny notaterin'i Lorenzo Colque Arias, filohan'ny Akademia an'ny Fiteny Quechua ao Arequipa:

El habitante arequipeño es muy agresivo cuando escucha a una persona hablar en quechua, lo margina, lo discrimina, y lo peor de todo es que esa misma persona sabe hablar y entiende perfectamente el idioma, es un migrante ya radicado en la ciudad y ahora ya discrimina.

Lasa mahery setra ny mponina ao Arequipa rehefa maheno olona miteny Quechua. Manilikilika na manavakavaka [ireo miteny Quechua] izy ireo. Ny ampahany ratsy indrindra dia ireo mpiteny sy mahatakatra tsara ilay fiteny ihany [izay manilika ny mpiteny Quechua]. Mpifindra monina mipetraka ao an-tanàna izy ireo ary ankehitriny, anisan'ireo izay manavakavaka.

Luis Camacho no injeniera elektronika ao ambadik'ity tetikasa ity. Notarihan'ny fahatsapany amin'ny filàna maika hisorohana ny fiteny indizeny sasany tsy ho very tanteraka izy alohan'ny faran'ity taonjato ity. Naneho izany tao amin'ny pejiny Facebook, antsoina hoe Atuq Kamachikuq (“atuq” midika hoe lambo amin'ny teny Quechua) izy:

Voy detrás de mi mayor sueño: la portabilidad computacional de todas las lenguas andino amazónicas.

Manaraka ny nofinofiko lehibe aho: ny fampidirana an-tsolosaina ny fiteny Andeana Amazoniana rehetra.

Tamin'ny lahatsoratra nivoaka tamin'ny taona 2015 tao amin'io tambajotra sosialy io ihany, nangataka tamin'ireo mpiteny Quechua i Luis Camacho mba handray anjara amin'ny fandraisam-peo teny iray hetsy fara-fahakeliny, teny ampiasain'ny olona zato fara-fahakeliny. Ankoatra izany, ireo olona zato voalaza dia tsy maintsy teratany mpiteny Quechua, fa tsy ireo olona nianatra ny teny Quechua ho fiteny faharoa.

Mba hahatratrarana izany, nisy ny antso misokatra ho an'ireo mpirotsaka an-tsitrapo izay mpiteny Quechua, na aiza na aiza misy azy ireo. Ny lahasa voalohany ataon'ireo mpilatsaka an-tsitrapo dia mamaky ireo lahatsoratra nangonina.

Faharoa, tompon'andraikitra amin'ny fandikàna ny feo ireo mpirotsaka an-tsitrapo. Farany, miara-mivory amin'ny vondron'olona mba hiresaka lohahevitra samihafa momba ny fiainana andavanandro ireo vondrona mpiady hevitra, ary amin'izany, mandrakitra ny feo izay ho adikan'izy ireo avy eo.

Tsy lohahevitra fototry ny fikarohana ny votoatin'ny fandraketam-peo. Ny teboka fototra dia ny hanambatra ny voambolana ho karazana rakibolam-peo. Mikasa handrakitra ny voambolana misy amin'ny fiteny indizeny sy hanangana tahiry azo tanterahana amin'ny fampivoarana ny fitaovana elektronika ny fikarohana.

Niresaka vetivety tamin'i Luis Camacho momba ny fivoaran'ny tetikasany ny Global Voices .

GV: Inona ny toetoetran'ilay tetikasa hatreto?

Luis Camacho (LC): Ya hemos reunido 100 horas de corpus de voz y texto alineados a nivel de frases. Esto lo hemos conseguido gracias a donaciones de audio de empresas de radio difusión del sur del Perú y también gracias a la contribución de más de 1000 voluntarios.

Luis Camacho (LC): Efa nanangona feo naharitra 100 ora [fandraisam-peo] izahay ary [nandika] lahatsoratra mifanaraka amin'ny fehezanteny. Nataonay izany noho ireo fanomezana feo avy amin'ireo orinasa onjam-peo ao atsimon'i Però ary noho ny fandraisan'anjaran'ireo mpilatsaka an-tsitrapo maherin'ny 1000 koa.

GV: Inona no tanjona faran'ny tetikasa?

LC: El traductor automático es la meta final. Actualmente, estamos trabajando en la primera etapa, que es el conversor de voz a texto. Estamos comprometidos a lanzar esto a comienzos de 2018 un par de videos.

LC: Ny [milina] mpandika teny mandeha ho azy no tanjona farany. Miasa eo amin'ny dingana voalohany izahay izao, izay mpamadika ny feo ho lahatsoratra. Mikasa hamoaka lahatsary sasany izahay amin'ny fiandohan'ny taona 2018.

GV: Inona no drafitra aorian'izany?

LC: Continuar hasta terminar el traductor. También espero este año con la recopilación de corpus de otros idiomas, aymara y ashaninka en primer lugar. Entre mis planes a largo plazo están realizar portabilidad computacional completa de la mayor parte de nuestros idiomas e incluso de algunos otros idiomas sudamericanos. Para eso se necesita financiación, y estoy en búsqueda permanente de fondos.

LC: Mba hanohizana hatrany mandra-pahavita ny [milina] mpandika teny. Manantena ihany koa aho fa hanomboka hanangona fiteny hafa, voalohany Aymara sy Ashaninka. Ny drafitra lavitr'ezaka dia ahitana ny fampidirina an-tsolosaina ny ankamaroan'ireo teninay sy ireo teny sasany hafa any Amerikana Atsimo mihitsy aza. Mila fanampiana ara-bola izany, ary mitady famatsiam-bola hatrany aho.

Satria tsy ampy izany rehetra izany, nanolo-kevitra ihany koa i Camacho mba hamolavola milina mpandika teny avy amin'ny teny Quechua / Aymara adika amin'ny teny Espaniola, Anglisy ary Shinoa, sy mifamadika amin'izany. Ao anatin'ity lahatsary amin'ny teny Espaniola ity, manazava ny fomba fiasan'ny  fitaovana fandikan-teny am-peo amin'ny teny Quechua izy.

Raha te-handray anjara amin'ny tetikasa ianao, dia afaka mandefa mailaka any amin'ny injeniera Luis Camacho ao amin'ny qichwa@pucp.pe.

Atombohy ny resaka

Mpanoratra, azafady Hiditra »

Torolalana

  • Miandry fanekena ny hevitra rehetra. Aza alefa in-droa ny hevitra.
  • iangaviana ianao haneho fifanajàna amin'ny hevitra rehetra. Tsy ekena ny hevitra feno fankahalàna, vetaveta, mamely olona manokana.