(Marihina fa tamin'ny 5 Aogositra 2008 no nanoratana ny lahatsoratra teny anglisy)
Sary avy amin'i Steve Monty [1] tao amin'ny Flickr, eo ambany lisansa Creative Commons
Manasa antsika hizara ny dite tsy iray fa telo kaopy [2] ilay bilaogera Recuerdos del Sahara satria araka ny filazan'ny olona any an-toerana hoe:
El primer te es amargo cómo la vida. El segundo es dulce cómo el amor. El tercero es suave cómo la muerte.
Mangidy toy ny fiainana ny kaopy misy dite voalohany. Mamy toy ny fitiavana ny dite faharoa . Malefaka toy ny fahafatesana ny dite fahatelo .
[3]
Sary avy amin'i Cristoph Andre [3] tao amin'ny Flickr eo ambany lisansa Creative Commons
Mitantara ny fomba rehetra niezahany nianatra [4] nanao dite Sahrawi i Eva Moreno izay mipetraka any El Aaiun [5] :
“La primera vez que intenté prepararlo me salio fatal, bueno, la primera y la segunda y la tercera… No es que sea muy difícil pero hay tener maña para calcular bien la cantidad de té y azúcar y para hacer la espuma: se vierte el té de un vaso a otro desde cierta altura, y es fácil que se salga fuera y ponga perdida la bandeja. Se prepara en brasas (“jmar”) de carbón vegetal (“fajar”). A muchos les gusta añadirle hierbabuena, cominos y otras plantas cuyos nombres no recuerdo ahora. La bandeja con patas se llama “tabla”, la tetera “berred” y los vasos “kisan”. El té sienta muy bien cuando hace calor; en el mes de Ramadan, al ayunar se tiene a veces dolor de cabeza, sobre todo si la noche anterior no se tomó el té y se tiene esa costumbre, a eso se le llama “tener la cabeza de té”.
“Henjana ny fotoana voalohany niezahako nikarakara dite iray kaopy, izany hoe ny voalohany, sy ny faharoa ary ny fahatelo … Tsy dia tena hoe sarotra ilay izy saingy tsy maintsy manombatombana ny habetsaky ny dite sy ny siramamy ianao ary manao ny raotrany: avy eo misy fatrany ny andrarahanao ny dite , ary avy eo dia miraraka mora foana izany ary mandoto ny lovianao. Eo ambony karakara (“jmar”) vita amin'ny arina (“fajar”) no hikarakaranao azy. Maro ny olona no mankafy izany miaraka amin'ny solila, sakay ‘cumin’ ary zavamaniry hafa izay tsy tsaroako aloha hatreto. Antsoina hoe “tabla” ny vilia misy tongony , “berret” ny zinga misy ny dite ary “kisan” ny kaopy. Tena matsiro ilay dite rehefa mafana. Mandritra ny volan'ny Ramadany [volana fifadian-kanina ho an'ny Miozolomana], marary ny lohanao rehefa mifady hanina ianao indraindray, indrindra raha hadinonao ny misotro dite ny alin'iny kanefa efa zatra manao izany ianao.Ary lazaina ho “manana lohan-dite” ianao amin'izany.
Tahaka ny kolontsaina maro, namorona fomba amam-panao sy fombafomba ara-tsosialy manodidina ny dite ireo mponina any Sahara Andrefana ary azontsika sary an-tsaina ny tany efitra, ny lanitra tsy misy rahona amin'ny alina, ny volana fenomanana ary ny dite (roa na telo kaopy)! Ankafizo!