- Global Voices teny Malagasy - https://mg.globalvoices.org -

Mihevitra Ve Ianao Fa Mahafehy  Ny Fehezanteny Sarotra Tononina ? Andramo Amin'ny Teny Lezgi Izany!

Sokajy: Azia Afovoany sy Kaokazy, Azerbaijan, Rosia, Fiteny, Mediam-bahoaka, Zavakanto & Kolontsaina, Rising Voices
[1]

Pikantsary nalaina tao amin'ny lahatsarin'i Jeyhun Amirkhanov tao amin'ny YouTube amin'ny Tongue Twisters Lezgian .

Teny Kaokaziana ampiasain'olona manodidina ny 800.000 manerana izao tontolo izao ny Lezgi [2] . Miorina tsara izany ao amin'ny faritra niaviany manerana ny sisintany manelanelana an'i Azerbaijan sy ny Repoblika Rosiana  Dagestan, izay isitrahany ny sata ofisialy. Na izany aza, nanasokajy izany ho fiteny “marefo” [3] ny Sampan'ny Firenena Mikambana Misahana ny Fanabeazana ny Siansa ary ny Kolontsaina (UNESCO), satria zara raha mampiasa izany ny ankizy rehefa any ivelan'ny tranony, ka tandindonin-doza ny fampitana izany amin'ny taranaka hoavy.

Kanefa vonona ny lehilahy iray hanova izany. Jeyhun Amirkhanov, tompon'ny teny Lezgi avy any Azerbaijan, ary nampiasa ny YouTube [4]Twitter [5], ary Facebook [6] izy hampiroboroboany ny faritra misy azy sy ny kolontsainy ary ny fiteniny. Nohazavainy tamin'i Rising Voices ny antony ao ambadiky ny hetsiny an-tserasera :

Losing a language is losing a whole culture, a way of thinking. It happens with most languages which are in danger, not only with us. […] I do this because I want our people to be more aware about their language, culture and history.

Ny fahaverezan'ny fiteny dia midika fahaverezan'ny kolontsaina iray manontolo, ny fomba fisainana. Mitranga indrindra izany amin'ireo fiteny izay tandindonin-doza, fa tsy aminay ihany. […] Manao izany aho satria tiako ny vahoakanay mba ho tonga saina kokoa momba ny fiteniny, ny kolontsainy sy ny tantarany.

Nizara lahatsary mampiseho ny hira avy ao an-toerana sy mampiseho ny endritany Kaokaziana izy tao amin'ny fantsony YouTube [4]. Ary nanao lahatsary vitsivitsy ihany koa momba ilay fiteny manokana.

Ahitana ny lisitry ny tongue twisters [7] (fehezanteny sarotra tononina) miisa enina amin'ny teny Lezgi ny lahatsary eto ambany , kanefa angamba sao dia tokony antsoina hoe “throat twisters” (sarotra tononina an-tenda) kosa no ilazana azy ireo , satria nilaza  i [8] Piotr Kozłowski, izay mianatra fiteny Lezgi sady mpanorina ny tranonkala iray natokana ho an'ny teny Lezgi fa tahaka ny hoe “mankarary tenda ” ny fiezahana hanonona azy ireo:

Vao mainka manasarotra ny fitenenana tsara ny fiteniny ho an'ny olona ny tsy fahampian'ny fampianarana araka ny tokony ho izy sy ny fanohanana avy amin'ny governemanta, ary mety tena ho sarotra ho an'ny sofina tsy zatra mihaino izany ny Lezgi miaraka amin'ny renisoratra miisa 54 samihafa. Nanome lesona fohy momba ny renisoratra latsaka [9] i Amirkhanov tao amin'ny lahatsary [10]vao haingana :

Soa ihany, fa tsy irery izy tamin'ny ezaka izay nataony mba hanavotana ilay fiteny.  Napetraka ny fantsona YouTube [11] iray hafa mba hampianarana ny fiteny Lezgi ho an'ny ankizy, ary afaka mianatra ny sasany amin'ireo tenindrazany ireo ankizy manana fiaviana Lezgi noho izany na dia mipetraka lavitra ny tanànakely niaviany aza izy ireo