Matory na Maty – Ampahany 1: “Toa Mihiaka Fahafatesana ny Zavatra Rehetra”
Ity no fizarana voalohany amin'ny “Matory na maty”, andiany ahitàna fizaràna enina novokarin'i Sarmad Al Jilane, mpikatroka, mikasika ireo zavatra niainany tany anatin'ny fonja Siriana.
Lavitra ny tontolo virtoaly manga iainantsika, mijery ny tenanao ianao dia mahita fa ianao irery no hany nilaozan'ireo fahaiza-mampifanaraka zavatra. Misinda miadana izy ireny, maneho hirifiry toy ny fahamarinana hitanao mazava tsara, avy anatiny sy ivelany. Fahamarinana iray mendrika ny anarany. Iray izay manjary lisitra misy ireo fihetsehampo sy ireo fomba fiteny, fa tsy fanoharana.
Saingy rehefa tafaverina amin'ny tontolo tena izy ianao ary any ivelan'ny hatsaran'ny teatra sy ny sehatra mahafinaritra ary ireo mpilalao, ka manokatra ny varavarana ao ambadiky ny sehatra, lasa mivadika ho nofo sy rà ny olona ary mihiaka an-drahafatesana ny zavatra rehetra. Manjavona ny ahiahy ary miaiky ny fisianao ianao na eo aza ny fihodinkodinan'ny tany eo amin'ny teboky ny andro farany, ary mazava aminao fa eto ianao, voageja ao ambadik'ireo rindrina naorin'ireo ray amandreninao, ary talohan'izy ireo, ny raibe sy renibenao, biriky isaky ny biriky.
In-telo nosamborin'izy ireo izaho sy ny raiko, saingy tsy ampy ho ahy izany mba “hianarana lesona” araka izay voalazan'ny Lehiben'ny Sampana Fiarovana, nanizingizina fa tsy ho zakako ny faninefany. Noporofoiny taminay ny fanjakazakany, na dia hatramin'ny famotehana ireo foto-kevitra tsotra indrindra anananay aza.
Tovolahy dimy, voatango avy eny an-jaridaina mahafinaritry ny revolisionanay nandritra ny hetsika iray tam-pilaminana. Ampy nandrendrika ny tanàna iray manontolo ho ao anatin'ny haizin'ny alina narahana hiakiaka “Allahu Akbar” izany. Nitsangana daholo ireo mpiray vodirindrina, afa-tsy ny ahy. Ary sambany no mba nangina, toa tsy nisy olona, rehefa tonga ny fotoana nilàna azy — na tsy niandrandra zavatra betsaka velively aza aho avy aminà tanàna iray feno zana-tsampan'ny fitondràna sy ireo mpitsikombakomba aminy.
Ny alina fahatelo. Lasa nangina ny zavatra rehetra taorian'ny nanapahana ny famatsiana herinaratra tamin'ny manodidina. Namakiako ny fahanginana ny hiakako “Allahu Akbar” imbetsaka avy eny an-tafontranoko. Reko ny akon'ny feoko namakivaky ny fahanginana. Minitra vitsy taorian'izay, nahatsiaro nahazo antoka ireo namana ka nanampy tosika ahy. Tsy irery aho. Betsaka namana tao, tena namana izay nanjohy ahy; niaraka namorona sary iray mahafinaritra izahay, izay nanaporofo ny zavatra nandrandraiko. Amin'izany fotoana izany, tsapanao hoe navelanao nivoaka ilay mpanao hatsaràna, saingy tsy raharahaina fotsiny izao.
Antso iray avy amin'ny raiko: “Mivonòna – hihaona ao amin'ny Sampana Fiarovana an'ny Tafika isika”. Tapitra ny antso.
Hitako fa tsy olana loatra ny hoe tantely firy litatra no ohaninao, tsy misy zavatra afaka hamerina ny feonao taorian'ny angoan-tenda tahaka izany, alohan'ny hahatongavanao eo aminà sampana iray mpiantoka fiarovana. Tonga teo aho. Mipetraka miaraka amin'ny ankamaroan'ireo lehilahiny ny Kolonely Ghassan, ny raiko ary ankehitriny izaho.
Manomboka miteny ny Kolonely Ghassan: “Aleo ho reko ianao miantsoantso ‘Allahu Akbar’, sa ampy fahasahiana tsara fotsiny ianao hanao an'io rehefa tsy tafaraka aminay?” Tsy niala teny amiko ireo masony, feno fankahalàna. “Ary dia sahy mijery ahy amin'ny maso ianao fa tsy ny gorodona no jerenao”
Izay nataoko tamin'io, tsy nataoko tamim-pahasahiana. 18 taona aho, nitsidika faninefany ny biraon'ilay sampana. Hadalàna angamba izany, fireharehana na fitroarana. Feno toky ery aho namaly: “Tsy niandrandra velively ny hahita anao manadino ny feoko aho hatramin'ny omaly. Ary tsy mihevitra ny hiato tsy hijery anao anaty maso, koa nahoana no ho androany?”
Io no fifampiresahana fohy indrindra mety tena nitondra fangirifiriana ho ahy taorian'izay— na teo aza izany, tsy nanenenako ilay izy. “Alefaso hitoka-monina izy, ary ento avereno mitoka-monina ihany koa ny rainy”.
“Ento avereno mitoka-monina ny rainy”. Izay fehezanteny masiso izay, izay mbola manaraka aty anaty oroko hatramin'izao ny fofona ratsiny. Lasa “soritraretina” mampijaly ahy ara-tsaina nandritry ny volana maro io.
Miampita mamakivaky ny tokontany aho. Ny birao voalohany dia ilay ametrahako ny fanànako. Miverina miampita ny tokontany indray ary mandeha ao amin'ny birao faharoa, izay eo am-pidirana ny lalantsara mankany amin'ireo efitrano fanokana-monina. Notadidiako tsara daholo ilay toerana alohan'ny hidirana ao. Toa toy ny malalaka kokoa ny efitrakely natao ho ahy tamin'ity indray mitoraka ity, tsy toy ireo efa nahazatra nomena ahy. Tsy maintsy mifampizara azy io aminà iray hafa mpiara-mifonja aho, ary afaka mipetraka avy hatrany tsy mila miandry ny anjarako toy ny mahazatra tsy maintsy nataoko.
Taorian'ireo minitra vitsy izay tsapa ho toy ny mandrakizay, niala ny efitrano ilay manampahefana, ary nampiasa ilay fitaovam-pifandraisana efa fantatry ny maro aho, tamin'ny fikapohana ny rindrina amin'ny totohondriko. Azoko lazaina fa “vao sambany ny azy”. Taorian'ny fisalasalàna naharitraritra ihany, namaly ahy izy. Tamin'ireo efitrano kely nifanila tamin'ny ahy, toa tsy nisy nanana lehilahy iray miavaka, efa nahazoazo taona toa ahy ary nantsoina hoe Ilay Mpitsabo. Tsy misy mampisongadina azy ny endriko ato anatin'ny haizina ato, ary tsy misy mpitsabo eto; tarehimarika daholo izahay rehetra. “Angamba maneno toy ny fanenoko ihany izy??” Mandà ny fisiany ny valiny rehetra. Angamba nentin-dry zareo ho any amin'ireo efitrano lehibe izy. Angamba nentin-dry zareo nalaina am-bavany avy hatrany izy. Nanome toky ahy ny mpanao fanadihadiana fa hamotsotra ny raiko raha toa aho ka mijanona. Mpandainga. Faniriako ny hahita kalo hampitahorana sy hampitsoahana ireo goaika ireo tsy hifaly hihinana ny tampon-dohako.
Reko avy any lavitra any ny hiakiaka Allahu Akbar . Efa ho tamin'ny 10 ora alina, fotoana fiaingàn'ireo hika isanandro. Mivoha ny varavarana. Mbola resy lahatra hatrany aho fa tsy maintsy ny varavaran'ny fitsaràna farany io mandra-pahitako jiro mavo avy any an-dalantsara nitondra ho anay ny Raad mahatsiravina.
“Mivoaha hohadihadiana”. Hitako ankehitriny ny zava-miafina: mba hiarovana ny filaminam-pirenena manoloana anay sy hanakànana anay tsy hamoaka ilay mpamadika sy mpampihorohoro miotrika ao anatinay ao, dia tenim-paritra Alawite no ifampiresahan-dry zareo, ny karatra ara-poko fampiasany sy ny zoro fijereny ny fiainana. Tsy trano io, tsy firenena, fa zava-manelingelina iray antsoin'izy ireo hoe fiaraha-miaina mba hamadihana ho mahery fo ireo mpanao heloka bevava avy amin'ny foko misy azy ireo.
Miditra ny efitrano fakàna am-bavany aho mba hitady an'i Abu Imad miaraka amin'ilay vatany tahon-kifafa kely iny, ho ahy aloha dia izay. Manomboka ny resany “amim-pirahalahiana” izy na eo aza ny fomba ivelany asehon'ny endriny tsy azony afenina : “Ry zanakolahy, mbola tanora ianao, afaka manao zavatra betsaka eo amin'ny fiainanao, zavatra manandanja kokoa noho ny mivenjivenjy miaraka amin'ireo tsy misy atao mivoaka manao hetsi-panoherana izay ho faty tsy ho ela”. Notazoniko ny fahanginako. Notadidiako toy ny tsianjery io. Tsy tena tsaroako tsara ny he fotoana toy ny inona no lasa fomba fanao mety ho fifandraisana ny fahazoanao resaka amim-pirahalahiana arahana ompa sy daroka. Tsy noraharahiako firy ny hoe oviana sy tamin'ny fomba ahoana. Nisy zavatra tao anatiko tao niteny tamiko mba ho zatra mandray sazy na dia tsy nanao na inona na inona aza ho entina manamarina an'izany. Ho zatra mandray ireo karazana fanasaziana amin'ny endriny rehetra.
Baiko azony ny hanongotra nofo betsaka araka izay vitany avy amiko. Tiany ny miantso azy ireny hoe “fiaikena heloka”. Atombony aminà fantsona plastika iray, angamba fampiasa amin'ny famoahana rano maloto. Tian'ilay mpampahory anao ny mandre anao mikiakiaka. Omeo azy io hafaliana io, tsinontsnona ianao, ary tsy mety tazonina ny kiakiakao. Tsy dia ampy nahafaly azy loatra ny kiakiakako, ka dia nosoloiny tariby ilay fantsona. Nandritry ny fihazonana voalohany ahy, nanontany tena aho raha nahazatra ireo mpanadihady ny niasa tany amin'ny fanangonana fako na efa fitaovana tonga miaraka amin'ilay asa io. Tariby iray matevina be vita taminà tariby efatra narandrana mba hananantsika io fahaizamamorona gavana io, eo imason'izy ireo.
Ora izay monja izay no nifandimbiasan'ny telo tamin'izy ireo, raha izaho kosa nipetraka tsy nihetsika tamin'ny toerako teo ihany. Nanomboka torovana ny vatako ka tsy afaka nikiaka intsony aho. Tsapany ilay fangatsiahana ary tsy tiany ilay izy, ka dia nopehany taminà herinaratra aho. Nandalo ny vatako ny herinaratra. Herinaratra ampy hamatsiana ny mpiray vodirindrina amiko manontolo no nandalo ny vatako. Ny vatako nitafy tapaka nitsirara eo amin'ny gorodona dia tena mpampita herinaratra tsara mihitsy. Nanjavona ny fahatorovanana ary niverina tsapa ny fanaintainana. Ora roa nahatsiravina taorian'ny nanapahany hevira hampitsahatra azy nony alina. Tokony ho misasakalina teo izay, raha ny fiheverako azy. Nanapaka hevitra aho ny handeha hiverina hatory, na aleo lazaintsika hoe izay no hany safidy azoko noraisina.
Ora vitsy no lasa, ho ahy minitra no nahatsapan'izy ireo izany. Ny antso ho an'ny vavaka maraina. Misokatra ny varavarana ary miditra ny tara-pahazavan'ny andro farany. “Mivoaha, ry ilay fatritrany ity a”. Mamaly amin'ny feoko tanora reraka aho : “Ramose, mety marary miasa saina izay ny raiko”. “Akombony ny vava dia ndao, afindra ialahy.” Sambany io. Tamin'ireo fotoana tany aloha dia fanafahana avy any am-ponja. Aiza no hitondran'izy ireo ahy?!
Lahatsoratra anaty sokajy Ny Tetezana - The Bridge, manasongadina soratra, eritreritra, fanehoankevitra ary fanadihadiana tsy nalaina tàhaka avy amin'ny fomba fijerin'ny tsirairay ao anatin'ny fikambanana Global Voices. · Lahatsoratra rehetra
Sokajy

Atombohy ny resaka
Lahatsoratra anaty sokajy Ny Tetezana - The Bridge, manasongadina soratra, eritreritra, fanehoankevitra ary fanadihadiana tsy nalaina tàhaka avy amin'ny fomba fijerin'ny tsirairay ao anatin'ny fikambanana Global Voices. · Lahatsoratra rehetra
Tantara Malaza Indrindra Manerantany
Mpiserasera Facebook?
Araho Twitter
Hevitra farany
Taorian'ny Nilazan'Ilay Ministra Indiana Hoe 'Indraindray Tsara Ny Fanolanana', Mijoro...
LALANA IZANY
Hong Kong: 'Raha Afaka Mampirafy Ny Lehilahy? Nahoana Kosa Ny...
ny fampirafesana dia fomba mamohehatra hitovizan'ny olona sy ny biby ary ny lehilahy no mpanao...
Tahiry isambolana
- Marsa 2021 11 Lahatsoratra
- Febroary 2021 50 Lahatsoratra
- Janoary 2021 49 Lahatsoratra
- Desambra 2020 45 Lahatsoratra
- Novambra 2020 35 Lahatsoratra
- Oktobra 2020 42 Lahatsoratra
- Septambra 2020 46 Lahatsoratra
- Aogositra 2020 49 Lahatsoratra
- Jolay 2020 51 Lahatsoratra
- Jona 2020 59 Lahatsoratra
- Mey 2020 41 Lahatsoratra
- Avrily 2020 61 Lahatsoratra
- Marsa 2020 40 Lahatsoratra
- Febroary 2020 50 Lahatsoratra
- Janoary 2020 53 Lahatsoratra
- Desambra 2019 109 Lahatsoratra
- Novambra 2019 91 Lahatsoratra
- Oktobra 2019 103 Lahatsoratra
- Septambra 2019 94 Lahatsoratra
- Aogositra 2019 89 Lahatsoratra
- Jolay 2019 166 Lahatsoratra
- Jona 2019 234 Lahatsoratra
- Mey 2019 190 Lahatsoratra
- Avrily 2019 202 Lahatsoratra
- Marsa 2019 159 Lahatsoratra
- Febroary 2019 174 Lahatsoratra
- Janoary 2019 291 Lahatsoratra
- Desambra 2018 204 Lahatsoratra
- Novambra 2018 316 Lahatsoratra
- Oktobra 2018 307 Lahatsoratra
- Septambra 2018 172 Lahatsoratra
- Aogositra 2018 200 Lahatsoratra
- Jolay 2018 248 Lahatsoratra
- Jona 2018 216 Lahatsoratra
- Mey 2018 207 Lahatsoratra
- Avrily 2018 230 Lahatsoratra
- Marsa 2018 165 Lahatsoratra
- Febroary 2018 143 Lahatsoratra
- Janoary 2018 186 Lahatsoratra
- Desambra 2017 177 Lahatsoratra
- Novambra 2017 148 Lahatsoratra
- Oktobra 2017 224 Lahatsoratra
- Septambra 2017 165 Lahatsoratra
- Aogositra 2017 228 Lahatsoratra
- Jolay 2017 180 Lahatsoratra
- Jona 2017 227 Lahatsoratra
- Mey 2017 227 Lahatsoratra
- Avrily 2017 152 Lahatsoratra
- Marsa 2017 134 Lahatsoratra
- Febroary 2017 129 Lahatsoratra
- Janoary 2017 112 Lahatsoratra
- Desambra 2016 103 Lahatsoratra
- Novambra 2016 136 Lahatsoratra
- Oktobra 2016 158 Lahatsoratra
- Septambra 2016 142 Lahatsoratra
- Aogositra 2016 142 Lahatsoratra
- Jolay 2016 129 Lahatsoratra
- Jona 2016 132 Lahatsoratra
- Mey 2016 152 Lahatsoratra
- Avrily 2016 123 Lahatsoratra
- Marsa 2016 115 Lahatsoratra
- Febroary 2016 114 Lahatsoratra
- Janoary 2016 125 Lahatsoratra
- Desambra 2015 86 Lahatsoratra
- Novambra 2015 128 Lahatsoratra
- Oktobra 2015 131 Lahatsoratra
- Septambra 2015 128 Lahatsoratra
- Aogositra 2015 142 Lahatsoratra
- Jolay 2015 109 Lahatsoratra
- Jona 2015 108 Lahatsoratra
- Mey 2015 107 Lahatsoratra
- Avrily 2015 115 Lahatsoratra
- Marsa 2015 110 Lahatsoratra
- Febroary 2015 106 Lahatsoratra
- Janoary 2015 47 Lahatsoratra
- Desambra 2014 99 Lahatsoratra
- Novambra 2014 81 Lahatsoratra
- Oktobra 2014 100 Lahatsoratra
- Septambra 2014 102 Lahatsoratra
- Aogositra 2014 95 Lahatsoratra
- Jolay 2014 146 Lahatsoratra
- Jona 2014 99 Lahatsoratra
- Mey 2014 94 Lahatsoratra
- Avrily 2014 94 Lahatsoratra
- Marsa 2014 71 Lahatsoratra
- Febroary 2014 127 Lahatsoratra
- Janoary 2014 125 Lahatsoratra
- Desambra 2013 137 Lahatsoratra
- Novambra 2013 137 Lahatsoratra
- Oktobra 2013 133 Lahatsoratra
- Septambra 2013 106 Lahatsoratra
- Aogositra 2013 47 Lahatsoratra
- Jolay 2013 114 Lahatsoratra
- Jona 2013 103 Lahatsoratra
- Mey 2013 76 Lahatsoratra
- Avrily 2013 116 Lahatsoratra
- Marsa 2013 118 Lahatsoratra
- Febroary 2013 95 Lahatsoratra
- Janoary 2013 126 Lahatsoratra
- Desambra 2012 158 Lahatsoratra
- Novambra 2012 210 Lahatsoratra
- Oktobra 2012 124 Lahatsoratra
- Septambra 2012 75 Lahatsoratra
- Aogositra 2012 135 Lahatsoratra
- Jolay 2012 147 Lahatsoratra
- Jona 2012 80 Lahatsoratra
- Mey 2012 97 Lahatsoratra
- Avrily 2012 118 Lahatsoratra
- Marsa 2012 170 Lahatsoratra
- Febroary 2012 106 Lahatsoratra
- Janoary 2012 101 Lahatsoratra
- Desambra 2011 80 Lahatsoratra
- Novambra 2011 91 Lahatsoratra
- Oktobra 2011 142 Lahatsoratra
- Septambra 2011 99 Lahatsoratra
- Aogositra 2011 110 Lahatsoratra
- Jolay 2011 93 Lahatsoratra
- Jona 2011 94 Lahatsoratra
- Mey 2011 87 Lahatsoratra
- Avrily 2011 108 Lahatsoratra
- Marsa 2011 160 Lahatsoratra
- Febroary 2011 130 Lahatsoratra
- Janoary 2011 98 Lahatsoratra
- Desambra 2010 57 Lahatsoratra
- Novambra 2010 59 Lahatsoratra
- Oktobra 2010 82 Lahatsoratra
- Septambra 2010 89 Lahatsoratra
- Aogositra 2010 96 Lahatsoratra
- Jolay 2010 101 Lahatsoratra
- Jona 2010 38 Lahatsoratra
- Mey 2010 44 Lahatsoratra
- Avrily 2010 43 Lahatsoratra
- Marsa 2010 52 Lahatsoratra
- Febroary 2010 47 Lahatsoratra
- Janoary 2010 31 Lahatsoratra
- Desambra 2009 32 Lahatsoratra
- Novambra 2009 28 Lahatsoratra
- Oktobra 2009 36 Lahatsoratra
- Septambra 2009 49 Lahatsoratra
- Aogositra 2009 58 Lahatsoratra
- Jolay 2009 30 Lahatsoratra
- Jona 2009 26 Lahatsoratra
- Mey 2009 68 Lahatsoratra
- Avrily 2009 12 Lahatsoratra
- Marsa 2009 36 Lahatsoratra
- Febroary 2009 70 Lahatsoratra
- Janoary 2009 62 Lahatsoratra
- Desambra 2008 89 Lahatsoratra
- Novambra 2008 14 Lahatsoratra
- Oktobra 2008 51 Lahatsoratra
- Septambra 2008 51 Lahatsoratra
- Aogositra 2008 70 Lahatsoratra
- Jolay 2008 106 Lahatsoratra
- Jona 2008 65 Lahatsoratra
- Mey 2008 95 Lahatsoratra
- Avrily 2008 160 Lahatsoratra
- Marsa 2008 94 Lahatsoratra
- Febroary 2008 20 Lahatsoratra
- Janoary 2008 231 Lahatsoratra
- Desambra 2007 87 Lahatsoratra
- Novambra 2007 104 Lahatsoratra
- Oktobra 2007 111 Lahatsoratra
- Septambra 2007 33 Lahatsoratra
Faly be aho fa misy olona tia ny teny Malagasy toa ahy. Mirehareha aho amin'ny...
Raha ny fahalalako azy, toa fanerena avy amin'ny Banky Foiben'ny Madagasikara io sora-bola tsy maintsy...
Miarahaba an'i Naritsimba, ary izaho koa rehefa mieritreritra hoe banky dia ireo bankin'ny vazaha foana...