[1]Tongotra hazo fanjonoana amin'ny hazavana harivariva—fisarihana mpizahantany tsy manam-paharoa ao Sri Lanka. Sarin'i Thomas Keller avy amin'ny Flickr. BY-NC-ND 2.0
Toerana tian'ny mpizahantany [2] nandritra ny taonjato maro i Sri Lanka, ary loharanom-pidiram-bola lehibe sy mpitarika ny toe-karena ao an-toerana ny fizahantany. Mazava ho azy fa namotika ny fizahantany tao amin'ny ny firenena ary mbola mampikatso ny orinasa ny Ady Antrano tao Sri Lanka [3] nandritra ny 25 taona mahery izay nifarana tamin'ny 2009.
Niroborobo haingana [4] ny fizahantany hatramin'ny niafaran'ny ady, na izany aza. Anisan'ireo fampandrosoana vaovao maro ny fametrahana tetikasa fampandrosoana fizahantany [5]lehibe mivelatra amin'ny 1618 hekitara any amin'ny 175 kilometatra avaratry ny renivohitra Colombo any Kalpitiya [6] nataon'ny governemanta Sri Lankey noho ny fankalazana azy ho toerana mahafinaritra tsara tarehy.
Nanoratra tao amin'ny Groundviews i Raisa Wickrematunge [7] fa mpizahatany mihoatra ny iray tapitrisa [8] no nitsidika an'i Sri Lanka teo anelanelan'ny volana Janoary sy Aogositra tamin'ity taona ity fotsiny. Orinasa izay manome asa ho an'ny olona an'arivony na mivantana na ankolaka izany .
Misy anefa ny porofo fa tsy avela manao ny asa eo amin'ny tontolon'asa fizahantany ny mponina ao an-toerana . Nahita [9] olona maro ao an-toerana i Wickrematunge izay nilaza fa tsy navela hiasa ao amin'ny tontolon'asam-pitsidihana izy ireo. Misy aza tranga sasany tsy avela hanome tolotra mivantana amin'ny mpizahantany, toy ny fitsangantsanganana an-dakana sy fahaiza-mandray vahiny ny olona. Noho izany—tsy mety mandray mpiasa avy ao an-toerana ireo trano fandraisam-bahiny maro tsy miankina sy ireo izay an'ny tafika .
Marihina fa mampiasa vola be manao asam-pihariana ara-pizahantany [10]ny miaramila Sri Lankey. Manana hotely sy toerana fialamboly maro ny tafika , toeram-pisakafoanana maro sy trano fisotroana kafe, ary toerana fizahantany hafa .
[11]Sary torohay natolotry ny Fanentanana Ho an'ny Fandriampahalemana sy ny Rariny ao Sri Lanka .
Araka [12] ny tatitra vao haingana tao amin'ny Global Risk Insights, mampiasa miaramila an-tery [13] mandray karama varimasaka hiasana ao amin'ireo hotely sy toerana fialam-boly izay azy ny tafika. Nahita ny tatitra avy amin'ny Fikambanana Miaro ny Vahoaka Voarahona, mitondra ny lohateny hoe “Dark Clouds Over The Sunshine Paradise [14]” (Rahona Mainty eo Ambonin'ny Paradisa Mamirapiratra) fa miantoka fidiram-bola fanampiny amin'ny alalan'ny sehatry ny fizahantany ny miaramila amin'ny fampiasana miaramila ao amin'ny fizahantany, izay mahatonga azy ho mora kokoa noho ny saran'ny mpifaninana aminy any amin'ny sehatra tsy miankina.
Isaky ny dolara iray lanin'ny mpizahatany ao Sri Lanka, dia misy ampahany manan-danja mankany [15] amin'ny famatsiam-bola ho an'ny miaramila, izay nolazain'ny mpitsikera fa mihoapampana ary tsy misy tokony ilaina izany rehefa tapitra ny ady an-trano. Raha tokony ho ahena ny isan'ny miaramila dia mbola misy miaramila 200.000 miantsona ao amin'ny faritra be Tamil any avaratra , izany hoe efa ho miaramila iray ho an'ny olon-tsotra folo [10] .
[16]Takelaka manambara ny Faritra Fizahantany ao Kuchchaveli. Sary: Groundviews.
Nitarika olana hafa ihany koa ny firoboroboan'ny fizahantany haingana. Mponina maro ao an-toerana no very tanin-drazana tamin'ny fandraisan'ny miaramila sy ireo orinasa tsy miankina an-tanana ny fizahantany, ny ankamaroany manimba ny fiainan'ny vondrom-piarahamonina sy ny kolontsaina any amin'ny toerana tahaka an'i Kuchchaveli, Passikudah, Kalpitiya, Jaffna (ao amin'ny Faritany Avaratra), ary any Panama (any amin'ny distrikan'i Ampara Faritany Atsinanana).
Nizara tantara vitsivitsy avy amin'ireo vondrom-piarahamonina ao an-toerana i Yves Bowie [16] ao amin'ny Groundviews:
Kuchchaveli is a small fishing village in the north-east of Sri Lanka. The people are mostly engaged in fishing and agriculture. At the end of the war, a lot of land in Kuchchaveli was occupied by the Sri Lankan Navy. The villagers had to leave their own homes, their farms, and their fishing areas. After the end of the war they wanted to return to their land but the Navy did not leave.
Tanànakely fanjonoana ao avaratra atsinanan'i Sri Lanka i Kuchchaveli . Mivelona amin'ny jono sy ny fambolena ny ankamaroan'ny olona. Tamin'ny faran'ny ady, tany maro tao Kuchchaveli no nipetrahan'ny tafika an-dranomasina Sri Lankey. Tsy maintsy nandao ny tranony, ny fiompiana, sy ny faritra fanjonoana ireo mponina. Naniry ny hiverina any amin'ny taniny izy ireo rehefa tapitra ny ady kanefa tsy niala ireo tafika an-dranomasina .
The villagers in Passikudah area are mostly fishermen and their families. They have been fishing in this area for generations. After the hotels were built most of them had to leave their workplaces. The boat fishermen were sent to a very small place in the corner of the bay, which they also might have to leave soon. They are under a big risk of losing their livelihood.
Mpanjono ny ankamaroan'ny mponina sy ny fianakaviany ao amin'ny faritra Passikudah. Nanjono teo amin'ity faritra ity izy ireo sy ny razambeny. Taorian ‘ny nanorenana ny trano fandraisam-bahiny, maro tamin'izy ireo no tsy maintsy nandao ny toeram-piasany. Nalefa tany amin'ny toerana kely dia kely tany an-joron'ny helo-drano ny sambon'ny mpanjono, izay tsy ho ela dia mety tsy maintsy hilaozany ihany koa. Ahiana dia ahiana ny mety ahaverezan'ny fomba fiainan'izy ireo.
Nanoratra ihany koa i Ruki Fernanda sy Herman Kumar [17] tao amin'ny Groundviews:
Tourism must be centered on local populations and war affected peoples. Consultations with them is crucial if tourism is to act as catalyst for peace, reconciliation and development. Tourism projects should take into account their sufferings, aspirations and support their struggles for truth, justice and economic development in a sensitive way.
Tourism must not destroy or damage socio-economic-cultural practices of local communities and uproot them from their traditional lands and livelihoods. They should not be marginalized and denied economic opportunities presented. [..]
Government and military must not use tourism as means to promote their political agendas and propaganda. Memorials and other remembrance initiatives by local communities must be promoted and government must also initiate official monuments and remembrances focusing on civilians and all those affected.
Tokony hifantoka amin'ny mponina ao an-toerana sy ny mponina lasibatry ny ady ny fizahantany. Zava-dehibe ny fanontaniana azy ireo raha toa ka natao ho famelomana fandriampahalemana, fampihavanana ary fampandrosoana ny fizahantany. Tokony hijery ny fahoriany, ny fanirian'izy ireo ny tetikasam-pizahantany ary manohana ny tolony mikatsaka ny marina, ny rariny ary ny fampandrosoana ara-toekarena amin'ny fomba mety hanohina.
Tsy tokony hanimba na hamotika ny fomba fanaon'ny vondrom-piarahamonina ao an-toerana na ara-tsosialy na ara-toekarena na ara-kolontsaina ny fizahantany, na hanongotra aminy ny taniny sy ny fivelomany nentim-paharazana. Tsy tokony ahilikilika sy lavina amin'ny tombontsoa ara-toekarena misy izy ireo. [..]
Tsy tokony hampiasa ny fizahantany ho toy ny fitaovana hampiroboroboana ny paikady politikany sy ny fampielezan-keviny ny governemanta sy ny miaramila . Tokony ho tohanana ny fikarakarana toeram-pahatsiarovana sy hetsika fahatsiarovana hafa ataon'ireo vondrom-piarahamonina ao an-toerana ary tokony hanomboka hametraka tsangambato sy mari-pahatsiarovana ofisialy mifantoka amin'ireo sivily sy ireo rehetra izay voakasika ihany koa ny governemanta .