- Global Voices teny Malagasy - https://mg.globalvoices.org -

Fongarin'ny Mpanao Sarimihetsika Ny Tantara Sy Ny Adihevitra Fonosin'ny “Zato Taonan'ny Hatsarantarehy” Ao Amin'ny Repoblika Dominikàna

Sokajy: Repoblika Dominikana, Foko sy Fiaviana, Mediam-bahoaka, Tantara, Vehivavy sy Miralenta, Zavakanto & Kolontsaina
Inspired by the Cut.com series “100 Years of Beauty,” Lala Films explores the history of dominant trends over the last 100 years in the Dominican Republic. Image: YouTube. [1]

Aingam-panahy avy amin'ila andiany “Zato taonan'ny Hatsarantarehy” an'ny Cut.com, mandalina ny tantaran'ireo lamaody tao anatin'ny zato taona farany tao amin'ny Repoblika Dominikàna ny Lala Films. Sary: YouTube.

Fanamarihana: Amin'ny fiteny Espaniola avokoa ny rohy ato anatin'ny lahatsoratra

Raha mandany fotoana betsaka eto amin'ny aterineto ianao (pi-maso kely, pi-maso kely), mety mahatsikaritra ireo andiany “100 Taonan'ny Hatsarantarehy”, an'ny Cut.com,  lahatsary virtoaly iray miparitaka be miresaka lamaody samihafa (ho an'ireo vehivavy ny ankamaroany) any amin'ireo firenena samihafa tao anatin'ny taonjato farany teo. Ilay andiany fipetrahana voalohany [2], navoaka ny taona 2014 sady nanasongadina vehivavy iray fotsy hoditra mpilalao sarimihetsika, dia natokana ho an'ny hatsarantarehin'ireo vehivavy tao Etazonia.

Tamin'ny volana janoary teo, namoaka lahatsary iray novolavolaina avy  amin'ireo ‘clips’ Cut.com izay nitondra ny lohateny hoe “100 Taonan'ny Fahatsarantarehy: Repoblika Dominikàna.” i Kayla Rodríguez [3], mpamokatra sarimihetsika. Novokarin'ny Lala Films asehon'ilay lahatsary roa minitra ny maro amin'ireo kilalaonteny goavana miresaka hatsarantarehy  hitànana toerana anatin'ny fiarahamonina Dominikàna nandritry ny taonjato lasa iny.

Mba hanazavana izay fomba nentina nifantenana ny karazana hatsarantarehy, namoaka lahatsary iray mampiseho ny “fikarohana tany ambadik'ireo endrika” ihany koa i Rodriguez, tamin'ny fandinihana ireo lafiny ara-politika sy kolotoralin'ireo lamaody samihafa nironana nandritra ireo 100 taona farany. Mandinika izay nahasarika ireo olona haka aingam-panahy tamin'ireo endrika hatsaràna folo voafantina ho ao anatin'ilay fanangonana i Rodriguez.

Ao anaty lahatsary, ahitantsika ireo vehivavy tena samihafa tsy mitovy amin'i Patria sy ny rahavavin'i Minerva Mirabal [4]María Teresa Mirabal [5] (fantatra nandritra ny fanoherana ny fitondrana jadona nataon'i José Leonidas Trujillo [6]), ary Angelita Trujillo, zanakavavin'ilay mpanao didijadona. Tamin'ny taona 1920, hitantsika ihany koa ireo vehivavy misongadina, tahaka ilay mpanabe Ercilia Pepin [7], ary koa Evangelina Rodríguez [8], vehivavy Dominikàna voalohany nahazo maripahaizana avy aminà sekoly fianarana ho mpitsabo. Ho an'ireo taona 1970 sy 1980, nofidian'ilay tarika ireo endrika avy amin'ny aingam-panahy momba ny kolontsaina pop-n'ireo olo-malaza Milly Quezada [9] sy las Chicas del Can [10], fantatra amin'ny naha-tarika merengue iray azy, tsy nahitàna afa-tsy vehivavy tao anatiny.

Ny Volo ho toy ny Adihevitra Politika

Tsy momba ny fironan'ireo olo-malaza avokoa akory ilay lahatsary, na izany aza. Trandrahan'i Kayla Rodrigez ihany koa ireo fironana mifanohitra, toy ireo taovolo malazan'ny taona 1990 sy ny firoboroboan'ny lazan'ny taovolo voajanahary nandritra ny taona 2010, izay loharanon'adihevitra ihany koa momba ny hoe inona no mandrafitra ny “hatsaran-tarehy voajanahary”.

Fifangaroam-piaviana maro no mandrafita ny Repoblika Dominikàna ka ireo taranaka Afrikana no hita marobe, saingy koa ahitana ireo lova ara-kolontsaina Eoropeana izay miantraika amin'ireo hevitra momba ny hatsarantarehy sy ny maha-izy ny tena. Nitondra adihevitra io fifangaroana io, anisan'izany ireo lalàna mifehy ny fitafy any anatin'ireo birao sasantsasany izay manakana ireo taovolo “karazana Afro” sy ireo fameperana hafa, raha toa ka sary apetraka ao anaty kara-panondro [11] no resahana.

Rehefa ny fomba fiaina sy ny fahatakarana ny hatsarantarehy no resahana, sarimihetsika iray momba ny fiovàn'ny fenitra sy ny fifanakalozana misy eo amin'ny fiarahamonina ary media miha-mankany amin'ny fanatontoloana hatrany ny “100 Taonan'ny hatsaran-tarehy: Repoblika Dominikàna “.