Mangidy fanahy manoloana ny fahantrana sy ny kolikoly eo ambany fitantanan'ny filoha Afrikanina nitondra ela indrindra, nitarika fanentannana antserasera hanoherana ny filoha Zimbaboeana 92 taona Robert Mugabe sy ny antokony ZANU-PF tamin'ny alalan'ny tenirohy #ThisFlag ny pastora Evan Mawarire.
Nanjary iray amin'ireo tenirohy fanalahidy mikarakara ny fikatrohana amin'ny aterineto manohitra ny fitondran'i Mugabe ny tenirohy, natomboka tamin'ny 19 Aprily, iray andro taorian'ny Fetin'ny Fahaleovantenan'i Zimbaboe.
Tamin'izany andro izany, nandefa lahatsary tao amin'ny Youtube sy Facebook i Mawarire, mifono sainam-pirenena Zimbaboeana, hoy izy nanontany:
This flag, this beautiful flag, they tell me that the green is for the vegetation and the crops. I don't see any crops in my country. The yellow is for all the minerals… I don't know how much is left. I don't know who they sold it to and how much they got for it. They tell me that the black is for the majority people like me and yet for some reason I don't feel like I am a part of it.
Ity sainam-pirenena ity, ity sainam-pirenena mahafatifaty ity, nilaza tamiko izy ireo fa ny maitso dia ho an'ny zavamaniry sy ny vokatra. Tsy mahita vokatra eo amin'ny fireneko anefa aho. Ny mavo dia ho an'ny harena an-kibon'ny tany rehetra… Tsy fantatro hoe firy sisa ny ambiny. Tsy fantatro hoe iza no nivarotra azy ireo ary ohatrinona no azon'izy ireo tamin'izany. Nilaza tamiko izy ireo fa ny mainty dia ho an'ny ankamaroan'ny olona toa ahy, kanefa noho ny antony sasany, tsy mahatsiaro ho toy ny anisan'izany aho.
Nanomboka teo, nizara lahatsary sy sary misy azy ireo miaraka amin'ny sainam-pirenena Zimbaboeana mitaky fiovana izy sy ny Zimbaboeana hafa ao an-tanindrazana sy any ivelany.
Noravan'ny manampahefana ny fanentanana, miaraka amin'ny Minisitry ny Fampianarana Ambony mampiadihevitra, Profesora Jonathan Moyo nilaza fa novatsian'ny governenamnta Amerikana ara-bola ilay pastora.
Nahavita namorona tenirohy #OurFlag hanoherana ny tantara #ThisFlag mihitsy aza izy:
It's #OurFlag, the #People‘sFlag, vs #ThisFlag campaign founded & funded by the #US & #EU Ambassadors. Handei tione! pic.twitter.com/iDntQmYE35
— Prof Jonathan Moyo (@ProfJNMoyo) May 14, 2016
Sainam-pirenentsika ity [#OurFlag], Sainam-pirenen'ny Vahaoka, manohitra ny fanentanana #ThisFlag (Ity sainam-pirenena ity) noforonina sy novatsian'ireo Masoivoho Amerikana & Eoropeana ara-bola.
Mahantra tanteraka ny toekaren'i Zimbaboé. Voalaza fa ambony dia ambony 80 na 90 isanjato ny tsy fananan'asa ao amin'ny firenena.
Misy ny krizy ara-bola goavana ao amin'ny firenena izay tsy maintsy milahatra isan'andro ny olona hakana vola eny amin'ny banky. Nanapa-kevitra hanonta dolara Amerikana azy manokana mba hanalefahana ny krizy ny fitondram-panjakana.
Nampiasa ny dolara amerikana i Zimbabwe nanomboka tamin'ny taona 2009 rehefa tsy nisy lanjany intsony ny volany.
Niteraka endrika vaovao tsy mpirona amin'antoko ho fanoherana ny fitondran'i Mugabe ny fampiasana ny #ThisFlag, izay natao hiteraka resaka sy politika vaovao eo amin'ny olom-pirenena, Talent Chademana nanamarika hoe:
The wearing of the flag is very symbolic on many levels; firstly – it brings back the question of national interest as a project of all Zimbabwe instead of a clique of ruling elites. By wearing the flag Zimbabweans are reaffirming their commitment to the country and also the benefits of nationhood. Secondly, all the other parties including ZANU (PF) have their different party emblems and regalia but #thisflag has appropriated the symbol of the nation thus making it a more legitimate force than the political parties. In other words #thisflag equates to Zimbabwe and not a political party – so it’s a struggle for the nation by all. This partly explains even why the speaker of parliament was struggling with #thisflag. Thirdly and related to the above when #thisflag challenges political elites to perform as according to the electoral promise that they made it is not because of a potential contest for power which can be used to delegitimize these demands but rather it is saying [they] are failing Zimbabwe.
Saimbôlika amin'ny ambaratonga rehetra ny mitafy sainam-pirenena; voalohany – mamerina indray ny fanontaniana momba ny tombontsoam-pirenena ho tetikasan'i Zimbaboe manontolo fa tsy ho an'ny vondron'olona sangany ao amin'ny fitondrana irery. Amin'ny fitondrana sainam-pirenena, manamafy indray ny fahavononan'izy ireo ho an'ny firenena sy ho amin'ny tombontsoan'ny firenena ny Zimbaboeana. Faharoa, manana ny teny faneva sy marika famantarana isankarazany ireo antoko hafa rehetra, anisan'izany ny antoko ZANU (PF), saingy sahaza ho sariohatry ny firenena ny #thisflag, mahatonga azy ho hery ara-dalàna kokoa noho ny antoko ara-politika. Amin'ny teny hafa, ny #thisflag dia mitovy amin'i Zimbaboe fa tsy amin'ny antoko politika – ka tolona ataon'ny rehetra ho an'ny firenena izany. Manazava amin'ny ampahany ny nahatonga ny mpitondratenin'ny Parlemanta niady tamin'ny #thisflag izany. Fahatelo sy mifandray amin'ny etsy ambony, raha mihaika ireo sangany ara-politika mba hiasa araka ny fampanantenana nataon'izy ireo tamin'ny fifidianana ny #thisflag dia tsy noho ny mety isian'ny fifaninanana hitadiavam-pahefana izay mety azo ampiasaina hamadihana ho tsy ara-drariny ireo fitakiana izany fa milaza kosa hoe tsy mampahomby an'i Zimbawe [ry zareo].
Chademana nanazava bebe kokoa ny antony mahatonga ny hetsika #ThisFlag ho nanova ny politika ao Zimbaboe:
These are indeed strange times. They could be the worst of times or the best of times depending on your perspective. Our politics, for too long dominated by the public bickering, trading of insults and accusations amongst ZANU (PF) elites is slowly changing due to the entry of other unusual actors – #thisflag. Whilst previously it was easy to dismiss voices of discontent using the foreign sponsorship tag – this time those responsible for mudslinging will have to dig deeper. The new narrative is unusual and it starts off with the acknowledgement that there is a government in place but it has failed to deliver on its electoral promise. The accusation is not coming from an opposition party but from ordinary citizens who keep on making the refrain that they are not interested in entering into politics. They are not foreign sponsored NGOs as well. How do you delegitimize those demands – especially when the economic decline is very apparent to see? The shortages are back, it always starts with cash and you know the rest of the story. We have had since 2015 more companies closing down than opening – unemployment is at its highest since 1980 and preparations for mitigating the effects of the drought are moving at a very small pace. Allegations of corruption amongst the political elite abound-the environment is ripe.
Fotoana hafahafa tokoa. Mety ho fotoana ratsy indrindra, na fotoana tsara indrindra arakaraka ny fomba fijery. Niova tsikelikely noho ny fidiran'ireo mpiantsehatra hafa tsy mahazatra ao amin'ny #thisflag ny politikantsika, nanjakan'ny fifamaliana, famarotana fanevatevana sy fiampangana naharitra teo amin'ireo sangany ao amin'ny ZANU (PF). Raha mora taloha ny manaisotra ny feon'ny fahatezerana amin'ny fanapaingorana ho misy fanohanan'ny vahiny – tamin'ity indray mitoraka kosa, tsy maintsy handalina lalina kokoa ireo tompon'andraikitra tamin'ny fandotoana. Tsy mahazatra ny fitantarana vaovao ary manomboka amin'ny fankatoavana izany fa misy ny governemanta ao an-toerana saingy tsy nahavita nitàna ny teny fampanantenany tamin'ny fifidianana izy. Tsy avy amin'ny antokon'ny mpanohitra ny fiampangana fa avy amin'ny olon-tsotra izay tsy mitsahatra mamerimberina fa tsy te-hiditra amin'ny politika [politisiana] izy ireo. Tsy vahiny tohanan'ny Fikambanana Tsy Miankina ara-bola ihany koa izy ireo. Ahoana no tsy hanekenao ny maha ara-dalàna ireo fitakiana ireo – indrindra raha hita miharihary ny fitotongan'ny toekarena? Niverina ny tsy fisian'entana, manomboka amin'ny ara-bola foana izany ary fantatrao ny ambin'ny tantara. Miha-maro kokoa ireo orinasantsika nikatona noho ny nisokatra nanomboka tamin'ny 2015- ambony dia ambony ny tsy fananana asa hatramin'ny taona 1980 ary mihisatra tanteraka ny fiomanana hanalefahana ny fiantraikan'ny hain-tany. Efa masaka ny fahabetsahan'ny filazana kolikoly eo amin'ny tontolon'ny sangany ara-politika.
Maneho ny fara tampon'ny fanentanana amin'ny fampitam-baovao sosialy ao amin'ny firenena ihany koa ny hetsika, hoy i Mfundo Mlilo, Mpampianatra manam-pahaizana momba ny Fanajariana ny Tanandehibe sy ny Faritra ao amin'ny Sekolin'ny Toekarena ao Londra:
Fueled by and exploiting spaces in social media and mobilizing a younger generation hitherto on the periphery of public participation, the campaign has attracted a great deal of attention. Predictably, some in government have shown their discomfort with the campaign, while others are already asking questions and expressing doubts abou the the campaign's endgame. I argue that this is a significant development, the likes of which has not been seen before in Zimbabwe. Thos who are doubting or questiong it are most probably informed by fear of the unfamiliar and unconventional, it is not the campaign they are used to or expect. It does not fit the template; hence, they are unsure.
Velomina sy araraotin'ny sehatra maro ao amin'ny media sosialy ary hetsehin'ny taranaka tanora izay teny anjoronjoron'ny fandraisana anjaran'ny vahoaka hatreto, nahasarika ny saina tokoa ny fanentanana. Hita taratra mialoha fa efa naneho tsy fahazoan'aina tamin'ny fanentanana ny sasany ao amin'ny governemanta, ny hafa kosa dia efa nanontany sy naneho fisalasalana momba ny fiafaran'ny fanentanana. Efa niteny aho fa fivoarana hita taratra izany, ary tsy mbola nahitana ny toy izao teto Zimbabwe teo aloha. Ianareo izay misalasala sy te-handà izany dia mety ho nahare amin-tahotra zavatra tsy mahazatra na tsy nifanarahana, fa tsy ilay fanentanana izay mahazatra na nantenain'izy ireo. Tsy mifanaraka ny maodely; noho izany, tsy azo antoka ireo.
Eo am-pihaikana ny “ry zareo” amin'ny “izahay” an-tsain'ny politisiana an'i Zimbabwe ny fanentanana, hoy ny fandresen-dahatr'i Mlilo:
There is also a related binary complex of “them” and “us” that has characterized our politics for a long time – that if you are not with us, therefore you must be with them and vice versa. The in-between does not exist. There is non-one outside them and us category – but this is a fatally flawed way of thing, which #ThisFlag campaign is seriously challenging. It is telling politicians and their supporters alike that there is a huge layer in between, and beyond, that does not belong to those categories or solely to those categories.
Misy ihany koa ny rafitra mampifanao andaniny sy ny ankilany amin'ny “zareo” sy “izahay” izay manavaka ny politikantsika nandritra ny fotoana ela – ilay hoe rehefa tsy miaraka aminay dia miaraka amin-dry zareo sy ny mifanakalo amin'izay. Tsy misy ny eo anelanelan'izany. Tsy misy ny sokajin'ny sady tsy atsy no tsy aroa – fa izay no tsy fampahombiazana ny zavatra, izay ifanandrinan'ny fanentanana #ThisFlag mivantana amin'izao. Io no miteny amin'ny politisiana sy ny mpanohana azy ireo fa matevimbe ny eo anelanelan-dry zareo, sy ny mihoatra, izay tsy ao anatin'ireo sokajy ireo na hoe ao anatin'ireo sokajy ireo ihany.
Raha tsy matoky amin'ny fiovana politika avy amin'ny fanentanana ao amin'ny aterineto ny Zimbaboeana sasany, i Natasha, Zimbaboeana bilaogera sady mpanao tetipanorona ara-pifandraisana, kosa niteny fa efa manamarin-tena ihany na inona na inona tontosany:
If the #ThisFlag campaign ends as just being an anger-venting space, so be it. That is valid too.
Raha mijanona ho sehatra fanehoana hatezerana fotsiny ihany ny fanentanana #ThisFlag, dia aleo ho izay. Azo ekena ihany koa izany.