[1]Zaridainan'i Lima fanaovana fampirantiana. Saripika: Flickr / Alejandro. CC 2.0.
Manana tantara holazaina avokoa ny toerana tsirairay, saingy misy ny tantaran'ny toerana sasany tsy nolazaina nandritra ny taonjato maro. Noho ny sary sy ny halakin'ny aterineto dia efa azon'ny rehetra hojerena ankehitriny ny tantara taloha tao Amerika Latinina.
Ao amin'ity lahatsoratra ity ny Global Voices manolotra sary ara-tantara avy amin'ny tanàna roa ao Amerika Latinina: Lima sy Mexico, ireo renivohitry ny sivilizasiona roa lehibe indrindra hitan'ny mpanani-bohitra [conquistadors] espaniola tamin'ny taonjato faha-16. Tamin'ireo tanàna ireo ihany koa no nametrahan'ny Espaniola mpandresy fitondram-panjaka lefitra hitantana ny ampira Amerikana Latinina izay naharitra taonjato telo.
Ny saripika etsy ambony no manoritsoritra ny Zaridainam-pampirantiana ao Lima [2], miorina eo amin'ny Vavahadin'i Guadalupe nahazatra ny nahitana azy amin'ny lafiny atsimo amin'ny Rindrin'i Lima. Rehefa noravana ny rindrina, dia nisy zaridaina naorina eo amin'ilay toerana ahitana ny Lapan'ny fampirantiana amin'ny ilany iray, ary ao no ahitanao ny Mozean'ny Zavakanto [3] ao Lima amin'izao fotoana izao.
Eto ambany no misy ny sarin'ny Lalambe La Colmena (“Ny Tranontantely”), izay efa mitondra ny anaran'ny Filoha farany tamin'ny taonjato faha-19 Nicolás de Piérola, amin'izao fotoana izao, ary miorina amin'ny farany atsimo tamin'izao fantatra ho Damero de Pizarro [4] (“Fanorom-bazahan'i Pizarro”). Taorian'ny taona maro nitsontsorika dia faritra natao ivarotana izy ankehitriny.
[5]Lalamben'i La Colmena taloha tamin'ny taona 1946, izay mitondra ny anarana Lalambe Nicolás de Piérola amin'izao fotoana izao. Saripika: Flickr / Alejandro. CC 2.0.
Ny distrikan'i Miraflores [6] ao Lima, fari-ponenana avo lenta sy fari-pivarotana, ary ahitana toerana natao ho an'ny mpizaha tany maro. Ny sary eto ambany, nalaina tamin'ny 1980, dia mampiseho ny kianja lehibe ao an-toerana.
[7]Kianja lehibe teo amin'ny Miraflores taloha. Saripika: Flickr / Municipalidad de Miraflores. CC 2.0.
Amin'ity sary ity, Kianja San Martín [8] sy ny Gran Hotel Bolívar mijoro ery lavidavitra ery. Ny Kianjan'i San Martín dia miorina ao amin'ny Lalambe Nicolás de Piérola, ao anatin'ny faritra nambaran'ny Unesco ho Vakok'izao tontolo izao tamin'ny 1988. Miorina eo ankilany ny Gran Hotel Bolívar [9].
[10]Lalana Portada de Belén (Vavahadin'i Bethlehem), 1940s. Saripika: Leon Deurgel / Flickr / CC 2.0.
Ao Lima, nolazaina fa ny olona tokana afaka miatrika an'i José de San Martín [11] dia i Simón Bolívar [12]—sary olona manatantara eo amin'ny tantaran'ny faritra izy mirahalahy samy nitarika ny hetsi-pahaleovantena tao Però ireo.
Manana anjara toerana lehibe amin'ny mari-panondroana manerna an'i Amerika Latinina ny mpitarika ny fahaleovantena. I Simón Bolívar no heverina ho mpitari-tolona fanta-daza indrindra tany Venezoelà, Kolombia, Ekoadaoro, ary Bolivia, dia i José de San Martín no heverina ho mpitari-tolona ara-tantara lehibe indrindra tany Chile sy Arzantina.
Ny ady nafanaovana nandritra ny hetsika nitady ny fahaleovantena tao Però no tena nahatonga ny fomba nahatsiarovana ireo mpitari-tolona ireo mandraka androany. Izany no nahaterahan'ny fomba—hoy ny Limeana—ary izany no nahazon'ny efitra fandraisam-bahiny ny anarany.
Mbola misy ireo sary hafa hita ao amin'ny pejy Facebook Lima Antigua [13].
Jery mampanembona amin'ny renivohitr'i Meksika
Raha ny sarin'i Mexico indray, ny pejy Facebook La Ciudad de México en el Tiempo [14] (“Mexico manaraka ny taona”) no manolotra ireo sarin'ny toerana tsy hita intsony, fa ny sary kosa no mitoetra.
Ny sary eto ambany, nopihana tamin'ny taona 1928, no manoritsoritra ireo Lalamben'ny Hombres Ilustres (“Lehilahy Malaza”) taloha izay efa Lalambe Hidalgo ny anarany ankehitriny. Amin'izao fotoana izao izy mampiantrano ny Sampandraharahan'ny Hetra ao Meksika, ary mitodika mankany amin'ny Lalana Valerio Trujano.
[15]Avenida de los Hombres Ilustres (Lalamben'ny Olo-malaza), lalambe Hidalgo amin'izao fotoana izao. Saripika: Pejy La Ciudad de México en el Tiempo
Ny sary manaraka dia mampiseho ny zoron-dalamben'i 20 de Noviembre sy Venustiano Carranza, ao Mexico ihany koa. Amin'ny ankavia ny fiangonan'i San Bernardo [16], aary amin'ny ilany atsimo ny Kianjan'ny Lalampanorenana fantatra ho Zócalo [17].
[18]Zoron-dalamben'i 20 de Noviembre amin'i Venustiano Carranza, faramparan'ny 1960s. Saripika: Pejy Facebook La Ciudad de México en el Tiempo
Ny sary manaraka dia nopihana tamin'ny taona 1967 teo amin'ny fihaonan-dalan'i Balderas, Arcos de Belén, ary Chapultepec [19], raha vao nanomboka niasa ny metro-n'ny tanàna. Eo amin'ny ankavia no ahitantsika ny Arena México [20], fantatra amin'ny maha-“Kathediralin'ny lucha libre [tolona] Meksikana ” azy, hita ihany koa ny ampahany amin'ny Televicentro,fantatra ankehitriny amin'ny hoe Televisa Chapultepec.
[21]Ny fihaonan-dalan'i Balderas, Arcos de Belén, ary Chapultepec. Saripika: pejy Facebook La Ciudad de México en el Tiempo
Ny sary farany mampiseho ny Lalambe Bucareli [22] tamin'ny 1978. (Tsy lalana misy zotra roa intsony izy io amin'izao fotoana izao.) Amin'ny ankavia no ahitantsika ny tranoben'ny gazety El Universal [23] ary amin'ny ankavanana ny tranoben'ny gazety Excélsior [24]. Ny tranobe ery an-damosina, eo amin'ny zorony mifandray amin'ny Morelos, dia potika taorian'ny fihovitrovitry ny tany tamin'ny taona 1985 [25].
Bucareli Avenue tamin'ny 1978. Sary [26] avy amin'ny pejy Facebook La Ciudad de México en el Tiempo.
Mbola misy sary hafa hita ao amin'ny pejy Facebook La Ciudad de México en el Tiempo [27].