Fanazarana ao amin'ny Atrikasam-Piarovana Ara-Nomerika Ny Teny Teratany ao Cusco, Però.

Faly ny Rising Voices manambara fa natolotra ho an'ireo tetikasam-piarovana teny teratany dimy ao Arzantina, El Salvador, Meksika, ary Nikaragoà ny vatsy ara-bola tamin'ity taona ity..

Noho ny anjara asanay manohana ihany koa ireo fisantarana andraikitra mampiasa fampitam-baovao nomerika sy aterineto mba hamelomana indray sy hampiroboroboana ny tenin-drazana amin'ny aterineto, dia nanao antso handray tolo-kevitra izahay tamin'ny faramparan'ny taona 2015, manasa ireo vondrom-piarahamonina mba handefa ny hevitr'izy ireo ao anaty tetikasa ny fahazotoanizy ireo ara-nomerika. Vokatr'izany, tolo-kevitra 63 avy amin'ny firenena 12 manerana an'i Amerika Latina no voaranay, ahitana tolo-kevitra miavaka manokana hampianarana amin'ny vondrom-piarahamonina ifotony ny fomba fahazoana tombony amin'ny fampiasana fitaovana nomerika ho fampiroboroboana ny tenin-drazan'izy ireo, sy hiatrehana ny fanamby manokana mifandraika amin'izany ny tsirairay amin'ireo tetikasa ireo. Nasaina ihany koa ireo mpandray anjara mba hizara ny hevitr'izy ireo amin'ny ho fomba fiasan'izy ireo hahazoana fiantraikany bebe kokoa amin'ny fampiasana paikadim-panandrata-teny ao amin'ny aterineto sy ivelan'ny aterineto.

Nasaina ireo vondrom-piarahamonina mba hizara ny tolo-kevitr'izy ireo amin'ny alalan'ny tranonkala Activismo Lenguas, izay ahafahan'ireo mpandray anjara sy mpikambana amin'ny tambajotra maneho hevitra, handefa tamberina, na hizara teny fankaherezana. Iray amin'ireo tanjon'ny tranonkala ny hanamorana ny fifandraisana eo amin'ny vondrom-piarahamonina samihafa ao amin'ny toerana ara-jeografia iray, mitovy fomba fiteny na mampiasa sehatra nomerika mitovy.

aorian'ny fandinihana lalina sy ny fomba fifantenana izay nampidirana ny fandraisana anjaran'ireo mpikambana maro ao amin'ny tambajotram-pikatrohana ara-nomerika ho an'ny teny teratany, dia tetikasa dimy no voafidy hahazo famatsiana ara-bola sy fanofanana, ary manomboka ny tetikasan'izy ireo amin'izao fanombohan'ny taona 2016 izao. Ireo nahazo vatsy ireo dia hizara ny asan'izy ireo ao amin'ny tranonkala Activismo Lenguas sy ao amin'ny Rising Voices amin'ny alalan'ny famoahana ara-potoana lahatsoratra bilaogy manasongadina ny fivoaran'izy ireo. Singa manan-danja iray hafa amin'ity tetikasa ity ny fanamorana ny fifandraisana eo amin'ireo samy nahazo vatsy, sy amin'ny tambajotra lehibe kokoa hifanofanana sy ny hifanohanana ara-teknika, ary hanamafisana sy handikana amin'ny fiteny hafa ihany koa ny tetikasan'izy ireo.

Ireo tetikasa dimy ireo dia:

Argentina: Müpüley taiñ mapudungun (Misavoana Ny Mapudungun anay)

Hanofana ny vondrom-piarahamonina Mapuche ao Buenos Aires amin'ny fomba hananganana tahirim-peo mifantoka amin'ny tononkalo sy ny mozika ireo vondron'olona sy fikambanana isan-karazany toy ny Kom Kim Mapudunguaiñ Warria Mew, CEPPAS, ary Mapuexpress , ho lalana iray anasongadinana ny tokony hamelomana indray ny teny Mapudungun ao amin'ny vondrom-piarahamonina mpifindra-monina an-tanandehibe.

El Salvador: Famelomana Indray ny Fiteny Potón sy Pisbi

Hampianatra ny tanora Lenca sy Kakawira ny tetikasa ifarimbonana ao amin'ny Vaomiera Nasionaly Fandrindrana ny Teratany ao Salvadaoro (CCNIS ny fanombohan'anarana amin'ny teny espaniola) sy ireo teratany mpitarika any ifotony amin'ny fomba hamolavolana fitaovam-pampianarana media marolafy nomerika amin'ny teny Potón sy Pisbi hanampy amin'ny fanairana momba ny toerana misy ny teny teratany amin'izao fotoana izao.

Nicaragua: Miskitus y Mayangnas en El Internet

Hianatra ny fomba famoronana lahatsary, bilaogy sy hiasa hiaraka hanangana rakibolana antserasera, hitrandraka ireo fomba hahatonga ny mpianatry ny oniversite ho hery mitarika ny hafa handrisika hianatra na hitahiry ny tenin-drazan'izy ireo ny mpianatra teratany Miskito sy Mayangna manatrika fampianarana momba ny fitarihana ao amin'ny Oniversite Mizakatena ao Amorontsiraka Karaiba Nikaragoanina (URACCAN, amin'ny fanafohezana anarana amin'ny teny Espaniola) ao Puerto Cabezas.

Mexico: Natël t’an

Vehivavy efatra ao amin'ny fanjakan'i Tabasco no tsy sasatra mampianatra ny hafa ny fiteny Yokot'an (Chontal) amin'ny alalan'ny fampianarana an-dakilasy. Ankehitriny, mikasa hitondra ity asa fanentanana ity eo amin'ny tontolo nomerika amin'ny alalan'ny atrikasa izy ireo hananganana fampielezampeo antserasera mandefa fandaharana amin'ny fiteny Yokot'an, ary mamokatra fandraisam-peo miaraka amin'ny hafatra ara-pahasalamana sy fanabeazana ho an'ny fiarahamonina ihany koa.

Mexico: In tsalpadh t’ilab i mam

Mpianatra amin'ny sokajin-taona rehetra ao San Luis Potosí no asaina handray anjara amin'ity tetikasa ity hiasa miaraka amin'ny teny Tenek (Huastec) ao amin'ny aterineto. Amin'ny fanatonana ny mpianatra amin'ny alalan'ny teknolojia, dia azo heverina kokoa ny hahaliana azy ireo amin'ny fitazonana ny tenin'izy ireo. Haseho amin'ireo mpianatra ny fomba fananganana horonanmpeo fohy sy ny manao fandravahana hitantara ny tantara an-dahatsary.

Miaraha aminay hiarahaba ireo ireo tetikasa vaovao ireo, ary araho hatrany ny vaovao farany sy ny fampahafantarana ny tetikasa tsirairay ho avy atsy ho atsy.