Shirin Ebadi manome fampianarana atrehin'ny besinimaro momba ny Islam, demaokrasia, ary ny fototra fanorenany ao amin'ny zon'olombelona ao amin'ny Oniversiten'i California, Santa Barbara. Saripikan'i Ana Elisa Fuentes ao amin'ny Flickr. (CC 2.0.)

Misy voatra voalohan'izy ity nivoaka tao amin'ny iranhumanrights.org ary nivoaka eto indray ho fiarahamiasa amin'ny Fanentanana Iraisampirenena amin'ny Zon'Olombelona ao Iran.

Raha naneho ny fifaliany tamin'ny famotsorana ireo Iraniana-Amerikana gadra efatra nataon'i Iran vao haingana teo ilay Nahazo ny Loka Nobel-n'ny fandriampahalemana Shirin Ebadi dia niantso ny governemanta iraniana “hihavana amin'ny vahoakany,” rehefa hita ankehitriny fa afa-mifampiraharaha sy mitady ny marimaritra iraisana amin'ny mpifanandrina aminy, dia i Etazonia, ity firenena ity.

“nihavana tamin'ny firenena fahavalony tao anatin'ny 37 taona ny governemanta iraniana ary tsy maintsy nieritreritra tao anatiko ihany aho hoe maninona tokoa moa raha mba mihavana amin'ny vahoakany,” hoy ilay nahazo ny Loka Nobel ny Fandriampahaleman'ny taona 2003 tamin'ny 18 Janoary 2016, tao amin'ny taratasy misokatra hitan'ny besinimaro ho an'ny Filoha Hassan Rouhani.

If the Supreme National Security Council can release a journalist who has been taken hostage as ‘sweetness’ for reconciliation with the US, why can it not release a university professor and a female artist, such as Zahra Rahnavard? If the Judiciary can release Saeed Abedini, whose crime was his religious belief, due to his dual nationality, why does it not take any action to facilitate the release of Mehdi Karroubi whose only crime was to protest [the 2009] election’s results? If Mr. Zarif could negotiate with superpowers, such the US, to release some Iranian businessmen from US prisons, why does he not do the same for prisoners of the 2009 events?

Raha afa-mamotsotra mpanao gazety ho “fahamamiana” amin'ny fihavanana indray amin'i Etazonia ny Vaomieram-Piarovam-Pirenena, maninona moa raha mamotsotra vehivavy mpampianatra oniversite sady artista, toa an'i Zahra Rahnavard? Raha afa-mamotsotra an'i Saeed Abedini, izay ny fivavahany no helony, noho ny fananany zom-pirenena anankiroa, ny tontolon'ny fitsarana, maninona moa izy raha manamora ny famotsorana an'i Mehdi Karroubi izay ny fihetsiketseham-panoherana voka-pifidianana tamin'ny 2009 no hany helony? Raha afa-mifampiraharaha amin'ny firenena matanjaka tahaka an'i Etazonia Atoa Zarif, hamotsorana ireo Iraniana mpandraharaha avy amin'ny fonjan'i Etazonia, maninona moa izy no tsy afa-manao izany amin'ny gadran'ny toe-draharahan'ny 2009?

Nanampy i Ebadi, izay mpanangana ny Center for Supporters of Human Rights, [Foibem-Panohanana ny Zon'Olombelona]: “Mahafantatra tsara ny Mpitarika Faratampony, ny Tontolon'ny Fitsarana, Ny Vaomieram-Piarovana Faratampony ary ianao fa rehefa tsy manana fahaleovantena ny rafi-pitsarana, dia tsy mahazo fitsarana ara-drariny ny gadra politika sy ny gadra noho ny fisainany, takalon'ainan'ny herim-piarovana izy ireo.”

Ny taratasin'i Ebadi dia setrin'ny fifanakalozana gadra teo amin'i Etazonia sy i Iran tamin'ny 16 Janoary 2016. Namotsotra Iraniana-Amerikana efatra ny governemantan'i Tehran, ka ao anatin'izany ny mpanangom-baovaon'ny Washington Post antsoina hoe Jason Rezaian, izay notazonina am-ponja nandritra ny 18 volana amin'ny vesatra ara-politika. Ho valiny, dia namela heloka i Etazonia ary nampihena ny sazin'ny Iraniana iray sy ny Iraniana-Amerikana enina.

Nitsikera ny zavabitan'ny filoha Rouhani eo amin'ny lafiny zon'olombelona i Ebadi ary nilaza izany tamin'ny fanamarihana navantana ho azy, “Malahelo aho raha mbola tokony higadra any am-ponja ireo tsy mizaka afa-tsy zom-pirenena Iraniana. Adinonao angaha ny fianianana nataonao hiaro ny Lalampanorenana? Iza tamin'ny gadra politika sy ny gadra noho ny fisainany no notsaraina malalaka sy teo anoloan'ny rafi-pitsarana?”

“Manantena aho fa hoavy tsy ho ela ny andro hihavanana amin'ny vahoaka iraniana ary ny ‘hamamiana’ amin'izany andro izany dia mety ho vavolombeIona amin'ny famotsorana ny gadra politika sy ny gadra noho ny fisainany rehetra ao Iran izahay,” hoy ny fehinteniny.

Namoaka fanambarana miantso an'i Iran hanafaka ireo gadra maro noho ny fisainany any am-ponjan'i Iran noho ny fikatrokana am-pilaminana nataony sy ny finoany ihany koa ny Fanentanana Iraisampirenena Misahana ny Zon'Olombelona ao Iran, iray amin'ny mpiara-miombon'antoka amin'ny Global Voices:

Now, many Iranians are asking if Iran’s rulers will ever make peace with their own people, and release hostages held by the security forces, including Omid Kokabee (a young genius), Abdolfattah Soltani (a lawyer), Narges Mohammadi (a civil rights activist), Bahareh Hedayat (a student rights activist), Issa Saharkhiz (a journalist), Saeed Madani (a political activist) and dozens of other prisoners?

Ankehitriny, maro ny Iraniana no manontany raha mba hihavana amin'ny vahoakany ihany ny mpanapaka an'i Iran, ary hamotsotra ireo takalon'aina tazonin'ny herim-piarovana, ka ao anatin'ireo takalon'aina i Omid Kokabee (tanora ikoizana amin'ny fahaizana), Abdolfattah Soltani (mpisolovava), Narges Mohammadi (mpikatroky ny zo ara-tsivily), Bahareh Hedayat (mpikatroka-mpianatra mandala ny zo), Issa Saharkhiz (mpanao gazety), Saeed Madani (mpikatroka ara-politika) ary ireo gadra hafa am-polony?