Vaovao Farany avy amin'ny tetikasa nahazo vatsy tamin'ny Rising Voices
Famelomana tantara amin'ny alina nandritra ny Fetin'ny Chariboan Joi, 2 Desambra 2014.
Tao anatin'ny herinandro vitsivitsy, nifantoka namita ny dingana sy ny fifantenana ny zava-bita tamin'ny Fetiben'ny Kolontsaina Chariboan Shipibo Joi natao tamin'ny 2 Desambra 2014 sy tamin'ny Atrikasa Momba ny Asa Fanaovan-gazety Nomerika notontosaina tamin'ny Febroary 2015 ny ekipan'ny Chariboan Joi. Ny tanjona dia ny hizara ny haino aman-jery nomerikan'izy ireo, indrindra amin'ny alalan'ny blaogy Chariboan Joi [1] noforonina vao haingana, izay azo hihainoana ny fandraisam-peo avy amin'ireo hetsika roa ireo.
Afaka handrenesana ny hira roan'ny Masha amin'ny teny Shipibo, hatsikana sy tantara nentim-paharazana roa miaraka amin'ny fanazavana fohy amin'ny teny Espaniola ny bilaogy. Misy fanazavana amin'ny teny Shipibo ihany koa natokana hoan'ny mpihaino miteny Shipibo
Zavatra mampirehareha sy hifaliana izany hoan'ireo ekipa mpikambana ao amin'ny Shipibo. Mandritra izany fotoana izany, dia karazana fitsikerana tena io, satria mihen-danja ny vakoka ara-kolontsaina am-bava noho ny fomba fiainana sy ny fialam-boly maoderina. Nisy mihitsy aza fiahiahiana ny iray amin'ireo hira masina, Icaro ve io sa Masha?
Hira masina nentim-paharazana miaraka amin'ny tanjona fanasitranana ara-batana, ara-pihetseham-po ary ara-panahy ny Masha. Mivantana sy mahafinaritra ny tononkiran'izy ireo, araka ny lazain'ny hira Fanadiovam-Batana [2] manao hoe :
Voy cantando, voy limpiando a esta mujer.
Voy entregando energías nuevas y positivas.
Desde aquí visiono su felicidad y entrego nuevas energías.
Voy limpiando para que andes compartiendo tu felicidad.
Sea feliz, eh eh eh… eh eh eh….eh eh eh eh eh.
Mihira aho, manadio ity vehivavy ity.
Mahazo hery vaovao sy tsara aho.
Hitako avy eto ny fifaliany ary manome hery vaovao.
Manadio aho mba ahafahanao mandeha sy mizara ny fifalianao.
Mifalia eh! Eh! Eh! Eh! Eh! Eh! … … Eh! Eh! Eh! .eh Eh
En el chiste, el loro representa al pueblo shipibo, su sufrimiento, así como su resistencia cultural a manera de catarsis, pues finalmente el loro termina burlándose de todos.
Ao anatin'ny vazivazy, ilay boloky dia maneho ny vahoaka Shipibo, ny fijaliany ary koa ny fijoroany ara-kolontsaina misedra zavatra m aro izay karazana fidiovam-pahatsiarovana (catharsis), rehefa zary ataon'ny hafa rehetra fihomehezana ilay boloky amin'ny farany.
Araka ny vokatry ny Atrikasa momba ny Asa Fanaovan-gazety, hitantsika ny antsafa [5] am-peo tsara indrindra notontosain'ireo zatovo Shipibo tao an-tanànan'i Yarinacocha. Amin'ny teny Shipibo ny ankamaroan'izy ireo ary ahitana famintinana amin'ny teny Espaniola. Maneho ny ahiahy sy ny olan'izy ireo ankehitriny ireo lohahevitra nofantenin'ireo zatovo, toy ny hoe:
- Fampianarana ny kolontsaina iombonana amin'ny teny roa
- Kolontsaina Shipibo sy ny mari-panondroana Shipibo
- Toetoetry ny fampianarana
- Ny mahazava-dehibe ny Ani Xeati, fombafomba amin'ny fahamaotin'ny vehivavy
- Tondradrano ao amin'ireo fiarahamonina
- Fambolena ao amin'ireo fiarahamonina
Tanora mpitati-baovaon'ny Chariboan Joi
Ny angon-drakitra dia novokarin'ireo tanora Shipibo avy amin'ny fiarahamonin'i Nueva Betania, Nueva Palestina y Betela izay nandray anjara tamin'ny Fetiben'ny kolontsaina, izay misy ireo mpandray anjara folo mendrika indrindra voafantina. Nandray anjara tamin'ny Atrikasa Fanaovan-gazety izy ireo avy eo.
Ao anatin'ny ny tanjona fandrisihana ny fahaizana mifanerasera ao amin'ny Fikambanan'ny Tanora Indizeny avy ao amin'ny Faritra Ucayali (OJIRU), natsangana ny pejy Facebook hoan'ny IJIRU [6]. Ahitana fanavaozam-baovao matetika ny pejy. Amin'ny lafiny iray kosa, somary sarotsarotra kokoa ny bilaogy OJIRU, ka hisy ny fampianarana hotontosaina amin'ny volana hoavy.