- Global Voices teny Malagasy - https://mg.globalvoices.org -

Ireo Tsy Manam-Pirenena Niaviana Ao Amin'ny Repoblika Dominikana : Ny Tantaran'i Juliana Deguis

Sokajy: Amerika Latina, Karaiba, Haiti, Repoblika Dominikana, Fampandrosoana, Foko sy Fiaviana, Mediam-bahoaka, Politika, Zon'olombelona
Haitian workers are transported to the Dominican Republic. (CC BY 2.0) [1]

Ireo mpasa Haitiana taterina ho any amin'ny Repoblika Dominikana. (CC BY 2.0)

*Nosoratan'i Nicki Fleischner sy navoaka voalohany tao amin'ny  NACLA [2], mpiara-miasa amin'ny Global Voices ity lahatsoratra ity. Eto ambany ny dika iray taminy.

Tamin'ny Septambra 2013, namoaka didy izay mamerina ireo 200.000 Dominikana manam-piaviana Haitiana ho tsy manana zom-pirenena ny Fitsarana Avon'ny Repoblika Dominikana. Ao amin'ny  “La Sentencia” [3] ( jereo ny ‘rakipeo’ eto ambany), Radio Ambulante mitantara ny tantaran'ny olona iray fotsiny amin'ireo marobe iharan'ilay fanapahankevitra, i Juliana Deguis, vehivavy Dominikana hatrany am-pahaterahana, izay taratry ny trangam-piainana marefon'ireo taranaka Haitiana sy ny ady maro sedrain'izy ireo amin'ny fiainana andavan'androm-piainany.

Taorian'ny fanapahankevitry ny Fitsarana Avo Dominikana tamin'ny 2013, ny NACLA dia nanadihady ny fomba idiran'ilay fanapahankevitra amin'ny fomba fijery malalaky ny ‘antihaitianismo’ na fahatsapana fankahalàna mainty sy fankahalàna Haitiana, izay ” tsy hoe latsa-paka fotsiny ao amin'ny Repoblika Dominikana ” fa namporisihan'ny liberalisma vaovao [4] ihany koa tato anatin'ny folo taona. Ara-tantara, ny nasionalisma dominikana dia niantehitra tamin'ny fitsipahana [4] ankitsirano ireo olona manana fototra Afrikana ao amin'ny firenena [4]ho an'ny tombontsoan'ireo fotsin-dry zareo, ireo Espaniola mpanjanaka; fanavahana napetrak'ireo mpanao politika sy ireo Dominikana sangany. [5] Nivadika ho fankahalana mpifindra monina ny fananganana ny maha-izy azy ny firenena tahaka izany tao amin'ny fiarahamonina Dominikana amin'izao fotoana izao. Tafahoatra ny fandroahana ireo Haitiana Dominikana tamin'ny 2011, ka nahatonga ny mpiaro ny Zon'olombelona ao amin'ny Firenena Mikambana hampitaha izany amin'ny fanavakavahana ara-pirazanana. [6]

Natosiky ny fahasamihafana ara-politika sy ara-toekarena amin'ireo firenena roa ireo ny fotokevitra fanavakavaham-bolonkoditra. Tamin'ny 1987 dia nanoratra ampahan-dahatsoratra izay nanadihady ny olana goavana ara-tsosialy sy ara-toekarena ao amin'ny firenena sy ny antony nampahaingana ny fifindràmonina ho any amin'ny Repoblika Dominikana [7] ho an'ny NACLA i Michael S. Hooper, mpiaro ireo mpialokaloka Hatiana. Ny fahasamihafana  ara-toekarena tahaka izany, miampy ny onjan'ny fifindràmonina no niteraka ny fihenjanan'ny tady any amin'ny sisintany [8] mampisaraka ireo firenena roa ireo.

Ho fanampim-baovao amin'ny fifandraisan'ireo firenena roa ireo, vakio ny lahatsoratr'i Todd Miller ho an'ny NACLA mikasika ny fampitomboana ny hery fiarovana [9]amin'ny sisintany mampisaraka an'i Haiti sy ny Repoblika Dominikana.