Nanamarika ny fahazato taonan'ny fandripahana ireo olona 1,5 tapitrisa nataon'ny manampahefana Tiorka ny Zoma 24 Aprily. Efa ho ny ampahatelon'ny mponina Armeniana nonina tao amin'ny fanjakana Ottoman tamin'zany fotoana izany no namoy ny ainy tamin'ny alalan'ny famonoana, famindra-toerana faobe ary ny mosary.
Tamin'ireo firenena 22 nankato ny fisian'ny fandripahana Armeniana tamin'ny fomba ofisialy, tao Amerika Latina ny dimy tamin'ireo: Arzantina, Bolivia, Shilia, Orogoay ary Venezoela.
Ny fivangongoan'ny Armeniana ampielezana betsaka indrindra ao Amerika Latina sady fahatelo lehibe indrindra manerantany dia fantatra faao Arzantina ary tombanana eo amin'ny olona anelanelan'ny 70.000 sy 135.000 eo ny isany, anisan'izany ny fianakavian'ilay mpanoratra gazety Arzantina Lala Toutonian (@LalaKarenina).
El relato de los abuelos de @LalaKarenina llega hasta hoy: esto fue el #GenocidioArmenio → http://t.co/VBxypRL23U pic.twitter.com/MGC8V5JfRg
— Infojus Noticias (@InfojusNoticias) April 24, 2015
Nanakoako mihitsy aza androany ny tantaran'ny ray aman-dreniben'i @LalaKarenina, ny Fandripahana Armeniana.
Nitantara ny tantaran'ny ray aman-drenibeny tamin'ny Infojus Noticias, gazetin'ny Minisiteran'ny Fitsarana sy ny Zon'olombelona ao Arzantina i Toutonian, nilazalaza ny fomba nandehanan'izy ireo tany an-dafin’izao tontolo izao mba handositra ny famonoana sy hanomboka fiainam-baovao:
Contaba mi abuela Nazlé, la paterna, que no sintió el balazo en su brazo. Estaba fuertemente aferrada a su hermano menor cuando notó una sangre marrón, espesa, bañando su mano y la de su hermanito. Mientras relataba esto, mostraba su cicatriz, con el ceño fruncido, la mirada grave, la voz firme…
Nilaza ny renibe avy amin'ny raiko fa tsy nahatsapa akory ny ratran'ny bala tao amin'ny sandriny izy. Namikitra mafy ny zandriny faralahy izy raha nahatsikaritra rà volontsôkôlà matevina manarona ny tànany ny ny mpiray tampo aminy. Rehefa nitantara izany izy, nasehony ny holatra, niketrona izy, mahitsy ny fijeriny ary hentitra ny feony…
Contaba mi abuelo Vartevar, el materno, que mataron frente a sus ojos— unos turquesas, brillantes hasta el último de sus días a los 99 años—, a su esposa y a su bebé. Que él sobrevivió en el desierto escondiéndose bajo la arena cuando pasaban arrasando los turcos, bebiendo del orín de una mula moribunda, que sus compañeros en la marcha de la muerte caían como hojas secas. …
Nilaza ny fomba namonoana ny vadiny sy ny zanany kely teo imasony – manopy maitso sy mamirapitratra hatramin'ny andro namoizany ny ainy teo amin'ny faha-99 taona – ny raibe avy amin'ny reniko - ary koa ny fomba nahatafavoaka azy velona tao anaty tany an-tany ngazana ambanin'ny fasika raha nandalo ny Tiorka, misotro amanina ampondra andalam-pahafatesana, raha toa ka nianjera tahaka ny ravin-kazo maina ireo namana niara-dia taminy nandritra ny diaben'ny fahafatesana…
Nandà ny governemanta Tiorka fa nisy tokoa ny fandripahana. Manaiky izy fa nandritra ny Ady Lehibe I, marobe ireo Armenianina namoy ny ainy, saingy nilaza izy fa marobe ihany koa ny Tiorka maty, nanamafy izy fa samy tompon'antoka tamin'ny famonoana na ny andaniny na ny ankilany noho ny herisetra ara-poko sy teo amin'ny ankolafy izay nipoaka nandritra ny ady.
Notohizan'i Toutonian ny fitantarany:
Estas son las consecuencias de un Genocidio: odios, rencores, dolores, resentimientos, nacionalismos exacerbados, chauvinismos baratos, y todo horriblemente sustentado. También el afán de mantener viva una cultura, una lengua, una religión, una memoria que se quiso tapar, matar, silenciar.
Ireto ny voka-dratsin'ny fandripaham-bahoaka: fankahalana, lolompo, ratra, nenina, fihanaky ny nasionalisma, fitiavan-tanindrazana tafahoatra, fameloman-tena samirery tsy an-kiato. Fa eo ihany koa ny faniriana hihazona ny kolontsaina, ny fiteny, ny fivavahana, ny fahatsiarovana velona izay ezahan'ny vahoaka hopotehina, fafàna, ary hampanginina.
Porque cada una de las imágenes expuestas, cada niño moribundo, cada mujer violada, cada abuelo tatuado, cada hombre degollado, nos recuerda que tenemos porqué vivir.
Satria isaky ny sary iray, isaky ny ankizy maty, isaky ny vehivavy voaolana, isaky ny ray aman-drenibe nasiana tombokavatsa, isaky ny lehilahy notapahan-tenda, nampahatsiahivina antsika ny antony tsy maintsy hanohizana ny fiainana.
Porque falta una palabra en la historia del Genocidio armenio: justicia.
Satria misy ny teny tsy ampy ao amin'ny tantaran'ny fandripaham-bahoaka Armeniana: ny rariny (fitsarana)