- Global Voices teny Malagasy - https://mg.globalvoices.org -

‘Hano Ny ***Ako Ry Mp***Reny!': Niteraka Resabe Tao Tajikistan Ilay Mpanolotsaina Voafidy Vao Haingana

Sokajy: Azia Afovoany sy Kaokazy, Tajikistan, Fahalalahàna miteny, Fifidianana, Fiteny, Hafanàm-po nomerika, Hehy, Media sy Fanoratan-gazety, Mediam-bahoaka
Tajikistan has become a lot less Russified in over twenty years of independence. A stamp celebrating twenty years of the Tajik Soviet Socialist Republic. Taken from the dic.academic.ru archive.

Tsy hita loatra intsony ny nanerana ho Rosiana an'i Tajikistan tao anatin'ny roapolo taona mahery nahazoana ny fahaleovantena. Hajia mankalaza ny faha-roapolo taonan'ny Repoblika Sosialista Sovietika Tajik. Nalaina tao amin'ny tahirin-kevitry ny dic.academic.ru [1].

Vao haingana teo i Gulnora Amirshoeva, mpikambana voafidy vao haingana tao amin'ny filankevitry ny tanàna tao an-drenivohitr'i Tajikistan, Dushanbe sady mpanoratra gazety malaza miteny Rosiana no nanimbazimba ny fitenim-panjakana, Tajik, tamin'ny fampiasana ity teny ity tamin'ny mpisera Facebook miteny Tajik “hano ny ***ko ry ***reny….” [2].

Ao amin'ny firenena izay tao anatin'ny fanjakana Rosiana sy Firaisana Sovietika, izay miteny amin'ny karazana fiteny Farsi antsoina hoe Tajik ho fiteny voalohan'ireo ankamaroan'ny olona, nivoaka tahaka ny baomba ny lahatsoratr'i Amirshoeva .

Lasa mpikambana ao amin'ny filankevitry ny tanàna tamin'ny fifidianana tamin'ny 1 Martsa i Amirshoeva, Lehiben'ny Tonian-dahatsoratra ao amin'ny gazety Vecherniy Dushanbe. Tamin'ny nanaovany fampielezan-kevitra hoan'ny antokon'ny fitondrana Antoko Demaokratikam-bahoaka ao Tajikistan [3] (PDPT), azony tamin'ny 79.6 isan-jaton'ny vato ny toerana .

Noho ny fahitana ny isan'ireo kandida mpanohitra miteny Tajik, izay tsy nahomby [4]tamin'ny fitsapa-pahaizana tsy maintsy natao tamin'ny fitenim-panjakana ofisialy ao amin'ny firenena, maro ireo nanontany ny fomba nahombiazan'i Amirshoeva, izay malaza fa mirona kokoa amin'ny [teny] Rosiana, teny fifandraisan'ny samy foko ao amin'ny firenena.

Ho valin'izany tsikera izany, naneho hevitra [5] tao amin'ny Facebook (amin'ny teny Rosiana ny ankamaroany saingy ahitana ompa na teny ratsy amin'ny teny Tajik) i Gulnora Amirshoeva:

Это ладно, мою персону уже неделю обсуждает весь таджикоязычный фейсбук, что я не знаю , мол, язык и не должна быть депутатом , так и хочется послать их на этом самом таджикском и сказать к…и оча, гуи маро то ба кай хойда мешинед! ))))))

Araka izany, miresaka ny momba ahy tamin'iny herinandro lasa iny ny Facebook rehetra miteny tajik, milaza fa tsy tokony ho solombavambahoaka aho satria tsy mahay ny fiteny. Tiako ny milaza amin'izy ireo ny hihiaka tahaka izao hoe : hano ny ***ko ry mp***reny!

Nitarika hatezerana teo amin'ireo mpisera Facebook miteny Tajik ny antso feno fihantsiana avy amin'i Amirshoeva mba hihinana ny malotony.

Tsy mahagaga raha nanameloka ny ankamaroan'ny fanehoan-kevitra ny mpiserasera. Zavqibek Saidamini, mpanoratra gazety Tajik nanoratra tao amin'ny Facebook [2]fa nanevateva ny teny i Amirshoeva:

Дар ин пост 100% ЗАБОНИ ТОЧИКИ ПАСТ ЗАДА ШУДА АСТ! Гуё ки ин “бону” дар кадом як кишвари Русия зиндагони дораду бо дустонаш точикону точикзабононро барраси доранд!!!! Мехохам ба онхое, ки аз ин вакил имтихони забони точики гирифтанд бипурсам, ки ин “намояндаи халк” чи гуна имтихон супорид ё вакилони шахри имтихон намесупоранд?!

Баъдан ин “намояндаи халк” бо ин забону бо ин гуфтораш чи ХИДМАТЕ ба интихобкунандагонаш, ки шояд хама ба таъбири худи у “таджикоязычный”-янд КАРДА МЕТАВОНАД????

Nanevateva tanteraka ny teny Tajik tamin'ny fanehoan-keviny i Amirshoeva! Satria nipetraka tao an-tanàna Rosiana ity ramatoa ity ary mifanakalo hevitra amin'ny mponina Tajik sy olona miteny Tajik! Te-hanontany an'ireo izay nanaiky ny fitsapana tamin'ny teny Tajik nataon'ity solontena ity aho hoe: Ahoana no nahafahany tamin'ny fitsapana, sa tsy manao fitsapa-pahaizana ireo solontenan'ny monisipaly? Aorian'izany, te hanontany aho hoe inona no mba azon'ity solontenam-bahoaka ity atao amin'ireo mpifidiny, izay mety ho ‘miteny Tajik’ daholo araka ny fiteniny manoloana ny fomba fiteniny?

Nosirjon Ma'murzoda nanoratra hoe [6]:

Аслан, банда мухолифи ҳама гуна “бигӯмагӯ”-ҳо бо ҳампешаҳо ҳастам ва ҳамеша ба ҳамраъйӣ бо журналистон моилам. Аммо акнун бо вакили мардум интихоб шудани Амиршоева, вай нафари оммавӣ шудааст. Ба ҳар ҳол, агар ман аз он ҳавза интихобкунанда мебудам, ҳатман ба ин вакил эрод мегирифтам. Маданияти баланди муошират ва донистани меъёрҳои забони давлатӣ бисёр муҳим аст. Дар ин матни шарҳи вакил беэҳтиромӣ нисбат ба забон эҳсос мешавад.

Matetika aho miray hina amin'ny mpanoratra gazety hafa. Na dia izany aza, rehefa voafidy ho solontenam-bahoaka, dia manjary olom-bahoaka i Amirshoeva. Raha nandray anjara tamin'izany fifidianana izany aho, dia tena hitaraina mikasika ity solontena ity. Fenitra tena lehibe indrindra ny fahalalàna kolontsaim-pifandraisana sy ny fahaizana tsara ny tenim-panjakana. Mampiseho fanaovany tsinontsinona ny fiteny ny fanehoa-keviny.

Nanoratra fitarainana [7] tao amin'ny gazety ao an-toerana ImruzNews ireo mpisera Facebook miteny Tajik nitaky an'i Amirshoeva mba hiala tsiny eo anoloan'ny firenena Tajik.

Na izany aza, tsy nijanona hatreo i Amirshoeva, namaly izy hoe: [8]

за мной весь неадекватный тадж фб следить и то мне пофиг, а ты говоришь)))) скоро не так моргну, начнут ещё два месяца это обсуждать, говоря, что можно депутату, а что нет.)))) так что расслабься )))))

Manaraka ahy avokoa ireo tsy sahaza (tsy tokony hanaraka ahy) ao amin'ny Facebook Tajik, ary tsy omeko afobe)))) Raha mibiloka amin'ny lalan-dratsy aho, hiresaka momba izany mandritra ny roa volana mahery izy ireo, hilaza hoe inona no azo atao sy tsy azo ataon'ny mpanolotsaina. ))) Ka raiso mora. 

Olo-malaza mampiteraka adihevitra ao amin'ny firenena maro Miozolomana i Gulnora Amirshoeva. Fantatra tamin'ny fanamelohany ny fandraisana anjaran'ireo manampahefam-panjakana tamin'ny Vavaka isan- [9]Jomà [9] (vavaka tsy maintsy atrehin'ny Miozolomana Sonita isaky ny zoma tolakandro) ihany koa izy, izay niteraka fahatezeran'ireo mpampiasa Facebook taminy ihany koa izany ary mety nahatonga ny fanaraha-maso azy taorian'ny fandreseny tamin'ny fifidianana tao amin'ny filankevitr'i Dushanbe.

Tsy vao sambany no nisy mpanoratra gazety Tajik nampiasa teny dikin'olombelona ka nandravarava. Olga Tatubalina [10],  mpanoratra gazety avy ao amin'ny sampam-baovao Asia-Plus, malaza tamin'ny niantsoany [11] ireo olo-mahay mpanohana ny governemanta ho govno, na ‘tay’ tamin'ny taon-dasa no nahomby nahazo ny fitorian'ireo olo-mahay noho ny faniratsirana ny ‘voninahitr'izy ireo’.

Nanisy tsipalotra ny bolshevik Vladimir Lenina, , izay nanoratra tao anaty taratasy hoan'ilay mpanoratra Maxim Gorky, i Tatubalina izay nanao hoe: “Ny olo-mahay – dia tsy atidohan'ny firenena, fa ny tainy.”