Sekoly Fitaratra Ao Haiti Mampianatra Ireo Ankizy Amin'ny Teny Kiriolona Fa Tsy Amin'ny Teny Frantsay

Mpianatra kilasy faha-5 ao amin'ny Sekolim-piarahamonina Matenwa ao Haiti. Sary: Amy Bracken (nahazoan-dalana)
Navoaka voalohany tao amin'ny PRI.org tamin'ny 22 Desambra 2014 ity lahatsoratra sy fanadihadian'ny onjam-peo notontosain'i Amy Bracken hoan'ny The World in Words ity ary navoaka indray ato amin'ny Global Voices noho ny fifanekena hifampizara votoaty.
Tovolahy 11 taona monina ao an-tanàna kely ao amin'ny nosy main-tany Lagonav, ao Haiti i Frandy Calixte. Mipetraka eo ala-tranony miaraka amin'ny reniny sady mpampianany, nilaza tamiko izy fa te ho lasa infirmiera rehefa lehibe, saingy nanitsy azy ny reniny.
“dokotera”, hoy ny reniny, sady nanitsy ny valinteniny.
Saiky mpamboly madinika avokoa ny olona rehetra eto, zara raha misy mahafantatra fampianarana ambonimbony kokoa. Saingy mandà ny mahazatra amin'ny fandehanana mankany amin'ny karazan-tsekoly: ny Matenwa Community School, [Sekolim-Piarahamonina Matenwa] izay eo ambanimbany kely fotsiny amin'ny lalana karaobato miala amin'ny trano fonenan'i Calixte.
Tsy mankasitraka ny fenitra ara-pampianarana Haisiana ihany koa i Matenwa. Tamin'ny fidiran'ny sekoly rehetra, mitsangana ny mpianatra ary mizara izay tsara sy ratsy tao an-tsekoly– ny lesona nankafizin'izy ireo, na ny antony tsy hitiavan'izy ireo ny fitondratenan'ireo mpianatra hafa na hatramin'ny mpampianatra aza. Ao an-dakilasy, mipetraka manao faribolana ny mpianatra, manaraka ny filôzôfian'ny sekoly, izany hoe tsy maintsy hita, re sy raisina am-panajana avokoa ny mpianatra rehetra,.
Misy ihany koa ny ampahany ilaina amin'ny fomban'ny sekoly, hoy ny mpiasa: mampianatra amin'ny tenin-drazan'ny mpianatra, Kiriolona, fa tsy Frantsay.
Tombanana eo amin'ny 5 isan-jato eo ireo mponina Haisiana mahafehy tsara ny teny Frantsay, kanefa mbola teny ampiasaina amin'ireo boky fianarana vatsian'ny governemanta ara-bola izany. “Fony izaho nianatra, tsy mba nianatra ny teny Frantsay izany mihitsy”, hoy ny renin'i Calixte, izay miantso ny tenany hoe Madama Frantz Calixte. Raha nanontaniako mikasika ny fomba nahatafitany tany am-pianarana izy, nihomehy sady niteny hoe: “Tsy tena afa-panadinana aho”.
Ary ny amin'ny zanakao lahy? “Mianatra tsara noho izaho izy ireo” hoy izy.
Nampianatra tamin'ny teny Frantsay manontolo ihany koa i Abner Sauveur, izay nihalehibe tao an-tanàna kelin'i Matenwa, na dia tsy mahatakatra izay nolazaina aza. Raha diso fanantenana noho ny sakana apetraky ny teny ireo mpampianatra, dia ireo mpianatra indray no ilan'izy ireo vaniny – ara-bakiteny.
“Ny fomba nikapohan'izy ireo ahy tany an-tsekoly, fantatro fa ratsy ny rafi-pampianarana”, hoy izy “Tsy afaka mianatra tahaka izany ny olona”.
Tsy nahavita fianarana ambaratonga faharoa i Sauveur. Saingy tamin'ny taona 1996, niara-nanorina ny Sekolim-piarahamonina Matenwa izy sy ilay Amerikana mpampianatra Chris Low mba hanolotra “fampianarana ahafahan'ny olona mandinika sy mizara hevitra”, hoy izy, “fampianarana ahafahan'izy ireo mianatra tsara kokoa”. Ilaina tokoa ny mampiasa ny teny Kiriolona.
Mampiasa ny teny Kiriolona i Matenwa amin'ny fampianarany rehetra sy amin'ireo boky fianarana hatramin'ny kilasy fahatelo, izay ny teny Frantsay no apetraka ho toy ny teny faharoa. Aorian'izany, amin'ny teny Frantsay avokoa ireo boky fianarana amin'ny taranja toy ny jeografia sy ny tantara, satria mbola tsy misy amin'ny teny Kiriolona ireo boky ireo..
Manantena ireo mpiara-manorina ny Matenwa fa indray andro any, ho amin'ny teny Frantsay sy Kiriolona avokoa ny boky rehetra. Hoan'ireo kilasy ambanimbany, manangom-bola ny ao amin'ny fitantanana hividianana boky amin'ny teny Kiriolona, ary mandray anjara manokana amin'izany koa ireo mpianatra.

Mpianatra kilasy fahadimy Kervenson Succès mamaky boky nosoratan'ny mpianatra, “A Cure for Being a Pest,” natao printy tamin'ny teny Kiriolona, Frantsay ary Anglisy. Tompony: Amy Bracken (Nahazoana alalana)
Saingy mbola maro ireo ray amandreny no mihevitra fa ny teny frantsay no tenim-pampianarana, eny fa na dia any amin'ny kilasy ambany aza. Ny fanoratra sy ny fitsipi-pitenenana no tafapetraka tsara kokoa noho ny an'ny Kiriolona, ary mbola misisika ihany koa ny finoana fa arakaraka ny hiatrehan'ny ankizy aloha kokoa ny teny Frantsay no hahatsara kokoa ny fahazoana azy – eny fa na dia tsy mahatakatra aza izy ireo amin'ny voalohany.
“Tena sarotra tokoa ny tamin'ny fanombohan'ny sekoly Matenwa,” hoy i Sauveur. “Misy ireo ray aman-dreny te-hanala ny mpianany tao an-tsekoly satria nampianatra tamin'ny teny kiriolona ry zareo.” Saingy efa namerina ny zanany tao Matenwa ireo ray aman-dreny ireo. Ankehitriny ny mpitarika ara-politika hatrany amin'ny praiminisitra no miantso ny hanamafisana bebe kokoa ny fanabeazana kiriolona, ary miantso an'i Matenwa ho fitaratra ry zareo.
Jonès Lagrandeur, ny lehibe mpanara-mason'ny sekoly mihoatra ny 200 tao amin'ny nosy Lagonav, ihany koa tamin'ny voalohany dia nitsipaka ny fampianarana tamin'ny teny kiriolona. “Mazava loatra! Noho ny fomba nanabeazana anay,” hoy izy. “Saingy nihatakatray tsara kokoa izany avy eo. Niketrona aho tamin'ny voalohany, saingy mpankasitraka mandra-maty aho amin'izao fotoana izao. Hatramin'ny nizoran'i Matenwa, dia namadika pejin'ny tantara isika.”
Nanolotra fanofanana hoan'ny mpanabe hoan'ny mpanabe manerana ny firenena tamin'ny “tenin-dreny” ihany koa i Matenwa, saingy miasa matetika miaraa amin'ny sekoly manodidina. Nanambara i Lagrandeur fa izany no antony nahatsara indrindra ny valim-panadinana tao amin'ny nosy tamin'ity taona ity.
Michel DeGraff, Haisianina iray mpandinika ny teny maro miasa ao amin'ny MIT, nilaza fa efa nasehon'ny fitsapana nataon'ny Banky Mondialy fa in-telo avo heny noho ny salan'isa ankapoben'ny sekoly 84 tao amin'ny tanibe ny fahaizan'ny mpianatra mamaky Kiriolona ao Matenwa.
Nilaza i DeGraff fa afa-miteny izy hoe tsy mahomby ny fanabeazana mifototra amin'ny teny frantsay amin'ny fihainoana fotsiny ny olona mianatra. “Karazana fibadabadam-piteny fotsiny, izay matetika tapaka eny antenantenany ny fehezanteny,” hoy izy, “izay midika fa tsy azony akory ny zavatra ianarany.” Tahaka izany ihany no efa nataony fony fahakely, tamin'ny fotoana nanaovana tsinontsinona ny kiriolona tany an-tsekoly nianarany.
Ankehitriny amin'ny maha-mpikamban'ny Akademia Kiriolona vaovao azy, dia miezaka i DeGraff mampiroborobo ilay fiteny any amin'ny sehatra rehetra. Saingy ny tena ifantohany dia ny ao amin'ny fanabeazana, ka tafiditra amin'izany ny fitaovana hanampiana ny mpampianatra hampianatra siansa amin'ny teny kiriolona, sy ny fandikana ny lalao matematika amin'ny solosaina miisa 21 ho amin'ny teny kiriolona.
Raha iverenana ny any Matenwa, nitsidika tao aho indray zoma, raha nivory hiofana momba ny tenin-dreny ny mpanabe. Nahazo boky sy fanoroan-dalana ry zareo, ary niady hevitra amin'ny fomba iverenana sy hampiofanan'izy ireo olona bebe kokoa.
“Tamin'ny voalohany dia izahay irery no nampianatra tamin'ny teny kiriolona,” hoy i Abner Sauveur, mpiara-manorina ny sekoly. “Ankehitriny misy sekoly 10 tonga eto hiofana, isam-bolana. Rehefa nijery izany zava-niainana izany aho, dia mino fa aorian'ny 15, 20, 30 taona, mety ho efa maty aho, saingy mety azo heverina fa hiova tanteraka ny rafi-pampianarana ao Haiti.”
Saingy nandritra ny fotoam-piofanana, nizara boky fanao an-tanana izay tahaka ny tsy misy ifandraisany amin'ny fomba fampianarana amin'ny teny kiriolona i Sauveur. Niresaka momba ny fampitsaharana ny fanasaziana mihatra amin'ny vatana ireo boky ireo, momba ny fifandraisana mahomby amin'ny mpianatra sy ny fiarovana ny ankizy tsy ho tratran'ny fanararaotana ara-nofo. Ka fitaratra noho ny fampianarana amin'ny teny kiriolona ve i Matenwa, sa noho ny fanomezan-toerana ny zon'ny ankizy?
Nanontany ny mpampianatra aho : mbola hanana ny famirapiratany hatrany ve ity sekoly ity raha nampianatra tamin'ny teny frantsay ?
Valintenin-dry zareo? Tsy hisy mihitsy izany raha atao amin'ny teny frantsay.
Sokajy

Atombohy ny resaka
Sokajy
Tantara Malaza Indrindra Manerantany
Mpiserasera Facebook?
Araho Twitter
Hevitra farany
Taorian'ny Nilazan'Ilay Ministra Indiana Hoe 'Indraindray Tsara Ny Fanolanana', Mijoro...
LALANA IZANY
Hong Kong: 'Raha Afaka Mampirafy Ny Lehilahy? Nahoana Kosa Ny...
ny fampirafesana dia fomba mamohehatra hitovizan'ny olona sy ny biby ary ny lehilahy no mpanao...
Tahiry isambolana
- Marsa 2021 7 Lahatsoratra
- Febroary 2021 50 Lahatsoratra
- Janoary 2021 49 Lahatsoratra
- Desambra 2020 45 Lahatsoratra
- Novambra 2020 35 Lahatsoratra
- Oktobra 2020 42 Lahatsoratra
- Septambra 2020 46 Lahatsoratra
- Aogositra 2020 49 Lahatsoratra
- Jolay 2020 51 Lahatsoratra
- Jona 2020 59 Lahatsoratra
- Mey 2020 41 Lahatsoratra
- Avrily 2020 61 Lahatsoratra
- Marsa 2020 40 Lahatsoratra
- Febroary 2020 50 Lahatsoratra
- Janoary 2020 53 Lahatsoratra
- Desambra 2019 109 Lahatsoratra
- Novambra 2019 91 Lahatsoratra
- Oktobra 2019 103 Lahatsoratra
- Septambra 2019 94 Lahatsoratra
- Aogositra 2019 89 Lahatsoratra
- Jolay 2019 166 Lahatsoratra
- Jona 2019 234 Lahatsoratra
- Mey 2019 190 Lahatsoratra
- Avrily 2019 202 Lahatsoratra
- Marsa 2019 159 Lahatsoratra
- Febroary 2019 174 Lahatsoratra
- Janoary 2019 291 Lahatsoratra
- Desambra 2018 204 Lahatsoratra
- Novambra 2018 316 Lahatsoratra
- Oktobra 2018 307 Lahatsoratra
- Septambra 2018 172 Lahatsoratra
- Aogositra 2018 200 Lahatsoratra
- Jolay 2018 248 Lahatsoratra
- Jona 2018 216 Lahatsoratra
- Mey 2018 207 Lahatsoratra
- Avrily 2018 230 Lahatsoratra
- Marsa 2018 165 Lahatsoratra
- Febroary 2018 143 Lahatsoratra
- Janoary 2018 186 Lahatsoratra
- Desambra 2017 177 Lahatsoratra
- Novambra 2017 148 Lahatsoratra
- Oktobra 2017 224 Lahatsoratra
- Septambra 2017 165 Lahatsoratra
- Aogositra 2017 228 Lahatsoratra
- Jolay 2017 180 Lahatsoratra
- Jona 2017 227 Lahatsoratra
- Mey 2017 227 Lahatsoratra
- Avrily 2017 152 Lahatsoratra
- Marsa 2017 134 Lahatsoratra
- Febroary 2017 129 Lahatsoratra
- Janoary 2017 112 Lahatsoratra
- Desambra 2016 103 Lahatsoratra
- Novambra 2016 136 Lahatsoratra
- Oktobra 2016 158 Lahatsoratra
- Septambra 2016 142 Lahatsoratra
- Aogositra 2016 142 Lahatsoratra
- Jolay 2016 129 Lahatsoratra
- Jona 2016 132 Lahatsoratra
- Mey 2016 152 Lahatsoratra
- Avrily 2016 126 Lahatsoratra
- Marsa 2016 115 Lahatsoratra
- Febroary 2016 114 Lahatsoratra
- Janoary 2016 125 Lahatsoratra
- Desambra 2015 86 Lahatsoratra
- Novambra 2015 128 Lahatsoratra
- Oktobra 2015 131 Lahatsoratra
- Septambra 2015 129 Lahatsoratra
- Aogositra 2015 142 Lahatsoratra
- Jolay 2015 109 Lahatsoratra
- Jona 2015 108 Lahatsoratra
- Mey 2015 107 Lahatsoratra
- Avrily 2015 115 Lahatsoratra
- Marsa 2015 110 Lahatsoratra
- Febroary 2015 106 Lahatsoratra
- Janoary 2015 47 Lahatsoratra
- Desambra 2014 99 Lahatsoratra
- Novambra 2014 81 Lahatsoratra
- Oktobra 2014 100 Lahatsoratra
- Septambra 2014 102 Lahatsoratra
- Aogositra 2014 95 Lahatsoratra
- Jolay 2014 146 Lahatsoratra
- Jona 2014 99 Lahatsoratra
- Mey 2014 94 Lahatsoratra
- Avrily 2014 94 Lahatsoratra
- Marsa 2014 71 Lahatsoratra
- Febroary 2014 127 Lahatsoratra
- Janoary 2014 125 Lahatsoratra
- Desambra 2013 137 Lahatsoratra
- Novambra 2013 137 Lahatsoratra
- Oktobra 2013 133 Lahatsoratra
- Septambra 2013 106 Lahatsoratra
- Aogositra 2013 47 Lahatsoratra
- Jolay 2013 114 Lahatsoratra
- Jona 2013 103 Lahatsoratra
- Mey 2013 76 Lahatsoratra
- Avrily 2013 116 Lahatsoratra
- Marsa 2013 118 Lahatsoratra
- Febroary 2013 95 Lahatsoratra
- Janoary 2013 126 Lahatsoratra
- Desambra 2012 158 Lahatsoratra
- Novambra 2012 210 Lahatsoratra
- Oktobra 2012 124 Lahatsoratra
- Septambra 2012 75 Lahatsoratra
- Aogositra 2012 135 Lahatsoratra
- Jolay 2012 147 Lahatsoratra
- Jona 2012 80 Lahatsoratra
- Mey 2012 97 Lahatsoratra
- Avrily 2012 118 Lahatsoratra
- Marsa 2012 170 Lahatsoratra
- Febroary 2012 106 Lahatsoratra
- Janoary 2012 101 Lahatsoratra
- Desambra 2011 80 Lahatsoratra
- Novambra 2011 91 Lahatsoratra
- Oktobra 2011 142 Lahatsoratra
- Septambra 2011 99 Lahatsoratra
- Aogositra 2011 110 Lahatsoratra
- Jolay 2011 93 Lahatsoratra
- Jona 2011 94 Lahatsoratra
- Mey 2011 87 Lahatsoratra
- Avrily 2011 108 Lahatsoratra
- Marsa 2011 160 Lahatsoratra
- Febroary 2011 130 Lahatsoratra
- Janoary 2011 98 Lahatsoratra
- Desambra 2010 57 Lahatsoratra
- Novambra 2010 59 Lahatsoratra
- Oktobra 2010 82 Lahatsoratra
- Septambra 2010 89 Lahatsoratra
- Aogositra 2010 96 Lahatsoratra
- Jolay 2010 101 Lahatsoratra
- Jona 2010 38 Lahatsoratra
- Mey 2010 44 Lahatsoratra
- Avrily 2010 43 Lahatsoratra
- Marsa 2010 52 Lahatsoratra
- Febroary 2010 47 Lahatsoratra
- Janoary 2010 31 Lahatsoratra
- Desambra 2009 32 Lahatsoratra
- Novambra 2009 28 Lahatsoratra
- Oktobra 2009 36 Lahatsoratra
- Septambra 2009 49 Lahatsoratra
- Aogositra 2009 58 Lahatsoratra
- Jolay 2009 30 Lahatsoratra
- Jona 2009 26 Lahatsoratra
- Mey 2009 68 Lahatsoratra
- Avrily 2009 12 Lahatsoratra
- Marsa 2009 36 Lahatsoratra
- Febroary 2009 70 Lahatsoratra
- Janoary 2009 62 Lahatsoratra
- Desambra 2008 89 Lahatsoratra
- Novambra 2008 14 Lahatsoratra
- Oktobra 2008 51 Lahatsoratra
- Septambra 2008 51 Lahatsoratra
- Aogositra 2008 70 Lahatsoratra
- Jolay 2008 106 Lahatsoratra
- Jona 2008 65 Lahatsoratra
- Mey 2008 95 Lahatsoratra
- Avrily 2008 160 Lahatsoratra
- Marsa 2008 94 Lahatsoratra
- Febroary 2008 20 Lahatsoratra
- Janoary 2008 231 Lahatsoratra
- Desambra 2007 87 Lahatsoratra
- Novambra 2007 104 Lahatsoratra
- Oktobra 2007 111 Lahatsoratra
- Septambra 2007 33 Lahatsoratra
Faly be aho fa misy olona tia ny teny Malagasy toa ahy. Mirehareha aho amin'ny...
Raha ny fahalalako azy, toa fanerena avy amin'ny Banky Foiben'ny Madagasikara io sora-bola tsy maintsy...
Miarahaba an'i Naritsimba, ary izaho koa rehefa mieritreritra hoe banky dia ireo bankin'ny vazaha foana...