- Global Voices teny Malagasy - https://mg.globalvoices.org -

Mitsabo Ny Fifandraisan'i Japana Sy Shina

Sokajy: Azia Atsinanana, Japana, Shina, Fahalalahàna miteny, Fanoherana, Fifandraisana iraisam-pirenena, Fitantanam-pitondrana, Foko sy Fiaviana, Hafanàm-po nomerika, Haisoratra, Hevitra, Mediam-bahoaka, Politika, Toekarena sy Fandraharahàna, Zon'olombelona

Noraisin'i Japana ho fananam-pireneny [1][ja] ireo Nosy Senkaku (fanamarihana: ho an'i Shina indray dia  Nosy Daiyo no iantsoany azy ireo) tamin'ny 11 Septambra 2012, nahatonga hetsi-panoherana fankahalàna an'i Japana tany Shina. Ireny hetsi-panoherana ireny sy ny fanehoan-kevitra tany aloha avy amin'ireo Japone mpikirakira aterineto dia voatanisa ao anatin'ny lahatsoratray teo aloha [2][ja].

Ny fifandroritana ofisialy misy amin'ny firenena roa tonta dia mihizina nanomboka tamin'ny Oktobra lasa teo. Raha miady amin'izay hampivoarana ny fifandraisana ny governemanta roa tonta, eny amin'ny sehatry ny fiarahamonina sivily no tsikaritra ny sasany amin'ireo fahombiazana.

Yokodo-Syujin, bilaogera, dia mijery ireo ezaka marobe notarihan'ny mpanoratra avy amin'ny firenena roa tonta, izay manantena ny hitsabo ilay fifandraisana. Ao amin'ny lahatsorany [3] [ja] tamin'ny 12 Oktobra izy dia miteny an'i Mo Yan ilay nahazo ny Loka Nobel [4]:

莫言氏の受賞は日中関係修復へのシグナル

ノーベル文学賞は、中国人作家の莫言氏が受賞しました。村上春樹 [5]氏も有力視されていましたが、「日中対決」とも言われた今回の文学賞は、中国が制した形となりました。中国人は喜んでいますが、この選考は中々興味深いものがあります。

…(中略)…

民主派の中国人は莫言氏に批判的 [6]ですが、共産体制下 [7]ですから致し方ないでしょう。2年前の2010年にノーベル平和賞を受賞した劉暁波 [8]氏に対しては、当局は弾圧 [9]を加えて言論活動を封じています。こうなったら何もできませんから、体制批判をしようとしたら相当な工夫が必要となります。

日中関係が最悪の状態にある中で親日家の莫言氏がノーベル文学賞に選ばれたのは、関係修復の契機にしたいという選考委員会の意図が感じられます。山中伸弥 [10]氏[en]に続いて村上春樹氏が受賞したら、日中関係は更に冷え込んでしまいます。ノーベル賞には常に、政治的な意図が込められています。

Ny fandresen'i Mo Yan dia marika fa mihatsara ny fifandraisan'i Japana-Shina

Ilay Shinoa mpanoratra, Mo Yan, no nahazo ny Loka Nobel momba ny Literatiora. Ilay Japoney mpanoratra, Haruki Murakami [11], no nosaintsainina ho toy ny handresy tamin'izany, nefa dia azo lazaina fa ny loka ho an'ny literatiora dia “fifanandrinan'i Japana sy Shina”, ny vokatra dia nanome fandresena ho an'i Shina. Faly ny vahoaka Shinoa, saingy indro fifantenana ny fivoaran-draharaha mahaliana.

…(nesorina)…

Ireo Liberaly ao Shina dia lazaina fa mpanakiana an'Atoa Mo Yan [6], saingy tsy azo ihodivirana izany eo ambany rafitra Antoko Kaomionista [12]. Namoritra an'Atoa Liu Xiaobo [13] sy ny hetsiny  amin'ny kabariny ireo manampahefana,  nahazo ny Loka Nobel momba ny Fandriampahalena roa taona lasa izao [14] i Mr.Liu tamin'ny 2010. Noho izany, fantatsika tsara fa tsy misy toerana ho an'ny fanakianana rafitra izany raha tsy hoe angaha ianao tonga miaraka aminà fomba fanao tena mbola vaovao tsy nisy nahita mihitsy.

Tsapako ao anatin'ny nisafidianana an'i Mo Yan hahazo ny Loka Nobel amin'ny Literatiora, fa nararaotin'ny Kaomity mpifantina ny Nobel ity fotoana ity hitsaboana ny fifandraisana eo amin'i Japana sy Shina. Atoa Mo Yan dia malaza ho mpitia an'i Japana. Raha Atoa Murakami kosa no nahazo ny loka, mety ho niharatsy ny fifandraisana eo amin'ny firenena roa tonta, indrindra indrindra taorian'ny nahazoan'i Shinya Yamanaka [10] ny loka Nobel. Ny Loka Nobel dia tohanan'ny antony iray ara-politika hatrany.

Miresaka an'i Professora Cui Weiping [15] ihany koa izy, izay nanao antso tamin'ny aterineto mba hanatsaràna ny fifandraisana, izay voatanisa ihany koa tanaty lahatsoratra iray [16] tao amin'ny gazety Japoney Asahi Shimbun [ja].

Araka ilay lahatsorara dia hetsika sivily tao Japana no nanosika an'Atoa Mo Yan hanao antso ho fanangonan-tsonia [17] [zh] mba hahamatotra ilay fomba fijery momba ireo fifandraisana.

Vondron'olon-tsotra no nikarakara ilay hetsika teo ambanin'ny teny faneva hoe “Atsaharo ny Ady Tany Tsy Misy Farany [18].” Araka ny ambaran'ilay vondrona [19] [ja] dia olona 1600 ka isan'izany ilay mpanoratra nahazo ny Loka Nobel momba ny Literatiora tamin'ny 1994, Kenzaburo Oe [20], no naneho ny fanohanany.

Ao amin'ny tranonkalan'ilay hetsika, dia ambara fa manan-danja tokoa ny firaisankina manerantany sy hetsika toy ny an'Atoa Mo Yan izay “zava-dehibe”, ary ny “hetsika sivily hitadiavana fandriampahalemana sy fiaraha-miaina mihoatra lavitra ny sisintany.”

Etsy ankilany ny MSN Sankei News [21] nitatitra fa hoe ny teny faneva dia hoe [ja] “fankahalàna an'i Japana” [22] ary marobe no nanakiana [23] [ja] an'Atoa Oe sy ilay vondrona sivily.

 

「領土問題」で国会前行動 [24]

Olon-tsotra mifamory eno ambanin'nyteny faneva hoe “Atsaharo Ny Ady Tany Tsy Misy Farany sady avelao ny vahoakan'i Azia hanomboka firaisankina tsy ho amin'ny ady fa ho amin'ny vahaolana ampilaminana”. Sary avy amin'ny Labornet Japan. 18 Oktobra 2012. (fampiasàna nahazo alàlana)

Raha nitatra ireo hetsi-panoherana mankahala an'i Japana, ilay bilaogera Yokodo-shujin [25] [ja] kosa nanoratra tsy tapaka nandritra ny volana iray mikasika ny ahiahiny amin'ny fiharatsian'ny fifandraisan'i Japana sy Shina.

Ny 17 Septambra, nanoratra lahatsoratra iray izy, mitondra lohateny hoe “ny votoatin'ny korontana anatin'ny hetsi-panoherana iray fankahalaàna an'i Japana dia resaka ady fitondràna [26]” [ja]. Ny 18 Septambra izy dia nanoratra hoe, “ny ankamaroan'ny Shinoa no mahita dian-tànan'i Etazonia avy ao ambadik'io [27]” [ja] ary manao sosokevitra ny amin'ny hoe iza no hahita tombontsoa amin'ilay fifandirana. Ary ny andro manaraka, nanoratra izy hoe “lalaovina sy zimbazimbaina ny vahoakan'ny firenena roa tonta [28]” [ja] mitandrema amin'ny fiakaran'ny maripàna. Mitohy hatrany manoratra izay tonga ao an-tsainy ao anatin'ny bilaoginy izy.

これは非常によいですね。とても冷静で建設的な提言です。日中両政府は、こうした良心的な国民の声に真摯に耳を傾けるべきです。

…(中略)…

崔衛平氏ら実名で署名した人たちはとても勇気のある人たちで [29]、中国人の良心を代表しています。我々日本人は、こういう人たちと連携して共存共栄を図ってゆく必要があります。

Tena mba mampitombo fahalàlana ity tolo-kevitra ity. Na ny governemantan'i Japana na ny an'i Shina dia tokony samy hihaino ny feon'ny vahoaka tonga saina.

< nesorina>

Ireo olona nanao sonia ilay fanangonan-tsonia tamin'ny tena anarany dia tena feno fahasahiana tokoa [30]. Ireo olona toa an'i Cui Weiping no tena maneho tsara ny fo mitepo ao Shina. Isika Japoney tokony hiasa miaraka amin'ireo olona ireo mba hiroborobo miaraka.

Mitohy mitombo hatrany ny tsirinà fifanakalozan-dresaka eo amin'ny tany roa tonta.

Ity lahatsoratra ity dia manasongadina ny bilaogy Yokodo-shujin [25] rehefa nahazo alàlana.