- Global Voices teny Malagasy - https://mg.globalvoices.org -

Graffiti Sy Zavakanton'ny Arabe Any Amerika Latina: Ao Amin'ny Aterineto Sy Eny Amin'ny Arabe

Sokajy: Amerika Latina, Arzantina, Bolivia, Ekoatora, Paragoay, Però, Shily, Mediam-bahoaka, Zavakanto & Kolontsaina

Tamin'ny Janoary 2010, nanoratra lahatsoratra nisy andiany telo momba ny zavakanton'ny tanàn-dehibe sy ny graffiti any Amerika Latina ny mpiara-miasa amin'ny Global Voices Issa Villarreal [1], izay nomeny ny lohateny hoe “Graffiti sy Zavakanton'ny tanàn-dehibe: Ny Feo Avy Any Amin'ny Araben'i Amerika Latina” (I [2], II [3], ary III [4]). Nanomboka hatreo, nanohy nandrakotra io rafitrana tetikasan-javakanto io ireo mpitoraka bilaogy izay mibahan-toerana betsaka  manerana ny faritra.

Nitsidika an'i Shily ny Boliviana mpitoraka bilaogy Patricia Vargas (@arquitecta [5] [es] ao amin'ny Twitter) tamin'ny voalohandohan'ity taona ity ary nanatri-maso ny hetsiky ny zavakanton'ny tanàn-dehibe nitalakotrokotrok'ilay firenena. Mizara ny sary sy ny fisaintsainany anatinà lahatsoratra nampinatranoina ao amin'ny bilaogy Bitácora Salinasanchez [6][es] izy:

El arte urbano contemporaneo encuentra en Chile una gran galería de “arte para todos” ubicando grandes obras en varias ciudades y espacios públicos. Según Hervé Chandès, curador de arte contemporáneo, afirma que el graffiti tiene mucha resonancia en Chile debido a los fuertes movimientos de protesta que vieron en los muros un soporte para hacer denuncias.

Any Shily, mahita toerana fampirantiana “zavakanto ho an'ny rehetra” tsara ny zavakanton'ny tanàn-dehibe ankehitriny, mametraka ireo asa tsara any amin'ireo tanàna samihafa sy ireo toerana ho an'ny daholobe.
Araka ny voalazan'i Hervé Chadnés, mpitahiry ny zavakanto ankehitriny, misy akony be any Shily ny graffiti noho ireo hetsi-panoherana mahery vaika nahita ireo rindrina ho toerana hametrahana ny tarainan'izy ireo.

Manasongadina ireo foibe maro manan-danja ho an'ny zavakanton'ny tanàn-dehibe any Santiago i Patricia, tahaka ny manodidina an'i Bellavista [7]:

[8]

Bellavista, Santiago, Shily. Sary an'i Patricia Vargas nampiasaina niaraka tamin'ny fanomezan-dàlany

[9]

Bellavista, Santiago, Shily. Sary an'i Patricia Vargas nampiasaina niaraka tamin'ny fanomezan-dàlany

Nizara ny sarin'ny zavakanton'ny tanàn-dehibe tany Valparaíso, any amin'ny morontsirak'i Shily ihany koa izy:

Valparaíso, ciudad portuaria de particular arquitectura, con una topografía llena de sorpresas donde el patrimonio y el abandono juegan un papel importante creando un hito a nivel mundial en el arte urbano, convirtiéndose en una galería internacional, es la Meca del graffiti, donde los rincones y recovecos menos pensados han sido apropiados por artistas locales y foráneos. Valparaíso es un juego de sensaciones visuales que te permite crear nuevos imaginarios de diferentes estéticas que van desde la consigna política, el punk hasta el humor.

Valparaíso, tanànan-tseranantsambo ahitàna rafi-trano tokana, manana soridrefitany mampitolagaga izay handraisan'ny lova sy ny tsy firaharahiana anjara toerana goavana eo amin'ny sehatry ny zavakanton'ny tanàn-dehibe erak'izao tontolo izao, izay lasa fampirantiana iraisam-pirenena, izany no antsoina hoe “La Mecque”n'ny graffiti, izay nangalan'ireo mpanakanto ao an-toerana sy avy any ivelany an'ireo toerana tsy nampoizina indrindra. Lalaonà fahafinaretan'ny maso i Valparaiso, izay manome anao fahafahana hamorona sarisary vaovao amin'ny endriny samihafa miainga amin'ireo teny filamatra politika, punk, eny fa hatrany amin'ny hatsikana.
[10]

Valparaíso, Shily. Sary an'i Patricia Vargas, nampiasaina niaraka tamin'ny fanomezan-dàlany

[11]

Valparaíso,Shily. Sary an'i Patricia Vargas, nampiasaina niaraka tamin'ny fanomezan-dàlany

Juan Arellano [12], Tonian-dahatsoratry ny Global Voices Online, Lingua amin'ny teny Espaniola, nitoraka bilaogy [13] [es] momba ny graffiti any Iquitos, Pero [14], any amin'ny alan'i Amazonia. Manazava i Juan fa amin'ny ankapobeny dia tsy dia tia ireo graffiti loatra i Pero; tsy ela dia voafafan'ireo manam-pahefana sy ireo tompon-drindrina izany. Taitra kosa anefa izy raha nahita graffiti vitsy tsy voakasika tany ambanivohitr'Iquitos nandritra ny fitsidihany farany.

[13]

Zavakanton'ny tanàn-dehibe tany Iquitos, Pero. Sary an'i Juan Arellano

[13]

Iquitos, Pero. Zavakanton'ny tanàn-dehibe an'i Sose. Sary an'i Juan Arellano

Anatin'io lahatsoratra iray io ihany, mizara ny tantaran'i Sose [15], tanora iray mpanao zavakanton'ny tanàn-dehibe i Juan. Mitaratra ny ady atrehan'ireo mpanao haikanto maro manerana ny faritra ny tantarany:

Sose fue protagonista de un bochornoso hecho en días recientes: mientras realizaba un mural en una de las calles de Iquitos fue golpeado y detenido [16] como delincuente por miembros del serenazgo de la ciudad quienes lo llevaron a la comisaría, quitándole además sus sprays y bocetos de dibujo. A raíz de esto el Director Regional de Cultura declaró [17] su preocupación por el exceso de fuerza aplicado y pidió comprensión a las autoridades municipales pues estos artistas ayudan a embellecer la ciudad.

Niharanà toe-javatra iray mahasosotra i Sose tato ho ato: raha nandoko rindrina tany amin'ny arabe iray any Iquitos izy [Sose],  dia voadaroka sy notanan'ireo [16] [es] mpikambana ao amin'ny pôlisy monisipaly izay nitondra azy tany amin'ny tobin'ny mpitandro filaminana toy ny olo-meloka, sady nanàla ny tsifotsifotrany sy ireo drafitry ny sariny. Taorian'izany, naneho [17] [es] ny ahiahiny momba ny herisetra mihoa-pefy nihatra tamin'i Sose ny Talem-paritry ny Kolontsaina ary mangataka ny hahatakaran'ireo manam-pahefana monisipaly fa manampy amin'ny fanaingoana ny tanàna ireo mpanakanto ireo.

Manasongadina ny fomba fampiasàna ny graffiti ho endrika iray hanoherana ihany koa i Juan avy amin'ny alalan'ity sary ity:

[13]

"Mierona ho an'ny rano Iquitos". Sary an'i Juan Arellano

Afaka mahita pejy maro natokana ho an'ny zavakanton'ny tanàn-dehibe any Amerika Latina ianao ao amin'ny Facebook, tahaka ny La Argentina Graffitera [18] [es], izay mamoaka sary sy vaovao, ary mamporisika ireo mpampiasa hizara ny sarin'ireo zavakanton'ny tanàn-dehibe any Arzantina.

Avaozina matetika ireo sary sy lahatsarin'ny zavakanton'ny tanàn-dehibe ao anatin'ilay bilaogy Muro Rebelde [19] [es] (“Rindrina Mpikomy”) an'ilay mpiara-miasa amin'ny Global Voices, Pablo Andrés Rivero [20]. Mamoaka [21][es] ity lahatsary manaraka momba ny asan'ireo mpanakanto Arzantina Brenda sy Maria Eugenia izay “mikatsaka ny hamela marika momba ny fiarovana ny tontolo iainana sy loko maro any anatin'ireo toera-malalaka tsy misy mpikarakara”,  i Pablo.

Anatina lahatsoratra [22][es] iray hafa i Pablo dia mizara lahatsary iray momba ny asan'ilay mpanakanto Ekoatoriana, Carla Sanchez, fantatra kokoa amin'ny anarana hoe Budokan i Pablo:

Afaka manaraka ny asan'i Budoka amin'ny alalan'ny vohikalany [23], Flickr [24] na Facebook [25] ianao.

Farany, mandranty [26] [es] ny asan'ilay mpanakanto iray avy any Paragoay, Oz Montanía [27] i Muro Rebelde, izay nifanome tànana tamin'ireo mpanakanto mpanao graffiti hafa hanamboatra sary aminà rindrina iray ho fahatsiarovana ny mpanoratra Augusto Roa Bastos [28]:

[26]

Sary amin-drindrina ho fahatsiarovana ny mpanoratra Augusto Roa Bastos.Sary avy ao amin'ny http://www.dementesx.com/ (CC BY-NC-SA 3.0)