- Global Voices teny Malagasy - https://mg.globalvoices.org -

Tontolo Arabo: Taona Iray An-ttsary – Ny Fantin'ireo Mpanoratray

Sokajy: Afrika Avaratra sy Afovoany Atsinanana, Bahrain, Libanona, Libia, Maraoka, Palestina, Syria, Tonizia, Yemen, Ady & Fifandirana, Fanoherana, Media sy Fanoratan-gazety, Mediam-bahoaka, Saripika, Tanora, Tantara, Zavakanto & Kolontsaina, Zon'olombelona

Ity lahatsoratra ity dia ampahany amin'ny fandrakofanay manokana ny :

 

Hatramin'ny nandoroan'ilay Tanora Toniziana, Mohamed Bouazizi [7], mpivaro-boankazo ny tenany tao an-tanàna kelin'i  Sidi Bouzid tamin'ny Desambra 2010, dia onjam-panoheram-bahoaka iray tsy mbola nisy toy izany no nitsoka tany amin'ny tontolo Arabo. Nanatri-maso hetsika tsy mbola fahita sy tsy nisy noeritreretiny ny hatrehana mihitsy teo amin'ny fiainany  ny tsirairay.

Arabo telo mpanao didy jadona no voaongana, ny sasany voatery niditra tamin'ny fanaovana fanovàna, raha ny tany an-toeran-kafa kosa  indray dia namaivay sy feno rà nandriaka ny fifanandrinana.

Fa amin'izany, 2011 dia tahaka ny mijanona ho raiki-tampisaka ao anatin'ny tantaran'ny tontolo Arabo sahala amin'ny taona nanombohan'ny vahoaka nitsangana hanohitra ny fitondrana tsy refesi-mandidy nifehy azy ireo.

Satria nataontsika veloma mandrakizay ny taona 2011 ary mibanjina indray ny taona 2012, dia nangataka ireo mpanoratray izahay mba hizara aminareo ireo sary izay manamarika iny taona lasa iny eo imason-dry zareo tany amin'ny fireneny isanisany avy. Ity fantina manaraka ity no maneho ny safidin'izy ireo.

Tonizia

[8]

Sary avy amin'i Talel Nacer, nampiasaina rehefa nahazoana alàlana

Tamin'ny 14 Janoary 2011 dia an'arivony ireo mpano hetsi-panoherana nifamory teo akaikin'ny tranoben'ny Ministeran'ny Atitany tao Tunis nangataka ny fialàn'ny fitondràn'ilay mpanao jadona Zeine El Abidine Ben Ali. Taoriana kely tamin'io andro io ihany, nandositra nankany Arabia Saodita i Ben Ali.

Afef Abroughi [9]

Syria

[10]

mpanoratra tsy fantatra anarana

Hafatra mafonja iray avy amin'ny  “tanànan'i Kafar Nabel natao fahirano “, Syria.

Leila Nachawati [11]

Libanona

[12]

Sary avy amin'i KrikOrion, nampioasaina rehefa nahazoana alàlana

Na dia tsy niatrika revolisiona aza i Libanona tamin'ny 2011, ilay tanin'ny Cèdres dia nizaka mafy ihany koa ny fivoaran-draharaha sy fiantraikan'ny sahotaka tany amin'ny faritra. Saingy ho an'ireo Libane dia ny findangan'ny vidim-piainana no tena nanahirana azy ireo betsaka. Manaraka hatrany ny fampiakarana karama ataon'ny governemanta ary na ny talohan'ny naneken'ny parlemanta ny drafitra aza, misondrotra tsy misy toy izany ny vidin-javatra.

Thalia Rahme [13]

Palestina

[14]

Sary avy amin'i Jillian C. York, nampiasaina eo ambany CC license (CC BY-NC-SA 2.0)

Palestina: “Miara-mizotra Ho amin'ny Fahalalahana”

Jillian C. York [15]

Yemen

[16]

Fizakà-manana Shohdi Al-Sofi, nampiasaina rehefa nahazoana alàlana

Ireo diabe am-pilaminana tao Yemen izay tsy nitsahatra mihitsy nandritra ny taona no vavolombelona iray  amin'ny maha-tsy azo hozongozonina sy ny fahavononan'ny Yemenita ary manaporofo, tahaka izay mivaky eo amin'ilay takelaka be, hoe “an'ny vahoaka ny fandresena”.

Noon Arabia [17]

Bahrain

[18]

Sary nalefan'i @almakna tao amin'ny Twitter

Ny sary etsy ambony, nozarain'i @almakna tao amin'ny  Twitter, dia maneho ny isan'ireo faritra voalaza fa voadaroka baomba mandatsa-dranomaso, nataon'ny manampahefana tao Bahrain tanatin'ny alina iray monja. Tamin'io andro io indrindra, na izaho manokana aza dia mba sempotry ny entona mandatsa-dranomaso, nandany ny alina sy ny andro manaraka io tamin'ny faharariana sy fanarahana akaiky ireo bitsika aman-tarainan'ny mpampiasa Twitter avy amin'ny faritra rehetra nanerana ny firenena.

Amira Al Hussaini [19]

[20]

Sary nakarin'i @SanabisVoice tao amin'ny Twitter

Ity sary avy amin'i  Sanabis Voice [21] ity dia maneho ireo fononà baomba mandratsa-dranomaso avy nampiasaina, nangonina tamin'ny faritra kely iray, tao anatin'ny andro iray. Sary toy itony no hita mameno ny aterineto, ifampizaràn'ireo mpiondana aterineto any anaty tambajotra sosialy any, ary milaza tantara iray izay marina nandritra ny 11 volana – tantara iray tsy dia nahataitra loatra an'izao tontolo izao.

Amira Al Hussaini [19]

Ejipta

[22]

sary avy amin'i rouelshimi, nampiasaina eo ambanin'ny CC license (CC BY-NC-SA 2.0)

25 Janoary, ny onjam-panoherana voalohany nandeha ho ao aminn'y kianja Tahrir. Io no ilay vao mangiran-dratsin'ny revolisiona.

Tarek Amr [23]

Maraoka

[24]

Fizakà-manana Amine Hachimoto. nampiasaina rehefa nahazoana alàlana.

Ilay ankizivavikely miandrandra mijery ity Superman Maraokana miantrana manoloana ny parlemanta ity dia tahaka ny manontany tena raha afaka manidina ilay zalahy io. Mety ho ‘ultra-nationaliste’ miezaka manangona isa ve izy? Na angamba mety ho mpanohana ny vondrona 20 Febroary mpandàla ny fanovàna? Tsy dia olana izany. Satria ao ambadik'io sary mahatsikaiky avy amin'i Amine Hachimoto [25] io no misy ny tena zava-marina iainana ao Maraoka : 2011 no taona nampanjary ho sehatry ny fanehoan-kevitra politika tam-pilaminana ny arabe. Zavatra izay toa mbola hitohy amin'ity taona vao miandoha ity.

Hisham Almiraat [26]

Ity lahatsoratra ity dia ampahany amin'ny fandrakofanay manokana ny :