- Global Voices teny Malagasy - https://mg.globalvoices.org -

Costa Rica: Niresaka ny telegrama Wikileaks ireo mpiserasera

Sokajy: Amerika Latina, Costa Rica, Fifandraisana iraisam-pirenena, Teknolojia

Volana maromaro izay no efa nodiavina raha natobak'i Wikileaks tamin'ny fahalalam-baovao ireo telegrama diplomatika ahitana votoaty politika sy sosialin'ny firenana maro manerana ny tany. Ny gazety  La Nación [1][es] an'ny Costa Rica no gazety  avy ao Amerika afovoany voalohany nandray ny telegrama –avy ao amin'ny masoivoho Etazonia ao Costa Rica ny ankamaroany– mivantana avy amin'ny WikiLeaks. Niteraka adihevitra lehibe ny votoatin'ireo telegrama tao amin'ny bilaogy sy valan-tserasera KostaRikana;  samihafa araka ny isan'ny lohahevitra voambara ao @ telegrama ny hevitra mipoitra.

Cristian Cambronero avy amin'ny Fusil de Chispas [2] [es] no nanasongadina ny zavabitan'ny gazety nomerika:

El caso de la organización WikiLeaks es fascinante por muchos aspectos, y desde muchos puntos de vista. Pero hay uno que me apasiona en particular: el ver materializado el potencial que la tecnología y las redes ofrecen hoy, para que ciudadanos comunes, e iniciativas civiles, consigan incidir a una escala hasta ahora inimaginable.

Mahasodòka amin'ny endrika sy fomba maro ny WikiLeaks. Saingy misy zavatra iray mampiavaka azy tena tiako: ny fampivainganana ny mety ho vitan'ny teknolojia sy ny fifandraisana ankehitriny, ka hatramin'ny olo-tsotra sy izay mandray andraikitra dia manana fiantraikany hatramin'ny ambaratonga tsy noeritreretina akory ny zavatra ataony.

Adriana Naranjo izay manoratra ao amin'ny Revista Amauta [3] [es]:

La sorpresa de las publicaciones de los cables esta semana no produjo una grata confirmación de algo que ya sabíamos; sino una profunda indignación ante la reacción/no reacción del pueblo, de las organizaciones civiles, de los grupos políticos no oficialistas… de un pueblo indolente y pusilánime que al parecer se merece que la clase política (nacional e internacional) se burle de él en su propia cara.

Tsy dia tena nahafaly loatra ny fanamarinana ny zavatra efa fantatray ny nivoahan'ny telegrama tamin'ity herinandro ity, fa fahaterezana lalina tamin'ny filazana/tsy nisy filazana avy amin'ny olona, ny fikambanana sivily, ireo antoko mpanohitra politika … momba ny firenena tsy miraika sy kanosa izay toa mendrika hanihaniana ny kilasy politika( eto amin'ny firenena sy iraisampirenena) .

Dean Cornito, ao amin'ny bilaoginy La Suiza Centroamericana [4] [es], niteny:

Los cables diplomáticos pueden contener información interesante, pero hasta ahora lo que hemos visto son, efectivamente, chismes diplomáticos y nada que nos sorprenda ni nos deba causar indignación.

Mety misy vaovao mahaliana ny telegrama diplaomatika, fa izay hitanay kosa ankehitriny, dia fosafosa dilpomatika sy zavatra tsy misy dikany mety hiteraka fahagagana na fahatezerana ho anay.

Xinia Ch indray dia namoaka ny fehin'izay lohahevitra ankapobeny hita tao amin'ny telegrama tamin'ny bilaoginy Con derecho al abucheo [5][es]. Nofeheziny fa,

Aunque muchos de los cables confirmen “lo que ya sabíamos” y aunque ejerzamos nuestro sagrado derecho a la chota y al “basureo”, sí es importante que en algún momento saquemos algunas conclusiones acerca de lo que queremos y no queremos a futuro, principalmente con lo que a elección de nuevos líderes políticos se refiere.

Na dia manamafy “izay efa fantatsika” aza ny telegrama na dia mampiasa ny zo fototra ananantsika aza isika hitsikera sy “hanivaiva”, dia zava-dehibe ihany koa indraindray ny mandrafitra fehinteny amin'izay tadiavintsika na tsia rahampitso, indrindra raha resahina ny momba ny mpitarika politika vaovao.

Nilaza i Julio Córdoba fa mariky ny fangaraharahana ny famoahany ny telegrama ao amin'ny bilaoginy Ciencia Ficción [6]:

Los cables que wikileaks han compartido al mundo representan la forma en que Estados Unidos mira sus intereses (porque ningún país tiene amigos ni enemigos).  A diferencia de quienes consideran negativo que estos contenidos se compartan soy de la idea que ningún Estado debe tener secretos por una sencilla razón: los secretos pertenecen a las personas.

Ny telegrama izay zarain'ny Wikileaks amin'izao tontolo izao dia mampiseho ny fomba ijeren'i Etazonia ny tombotsoany (satria tsy misy firenena manana namana na fahavalo). Tsy tahaka izay mihevitra ho zava-dratsy ny famoahana ny zavatra tahaka itony, mino aho fa tsy misy firenena tokony hanana tsiambaratelo noho ny antony iray: an'ny vahoaka ny tsiambaratelo.

Vokatry ny famoahana ny telegrama, sy ny ezaka hitazomana ny fangaraharahana sy ny fikasana mba ho tonga any amin'ireo mpamaky maro ny votoati-kevitra voalaza, nampiasa tranonkala [7] ny fikambanana KostaRikana[es] handika ny telegrama ho amin'ny teny espagnola. Izany no tena mandrisika azy ireo:

¿Por qué traducimos? La filtración de cables de Wikileaks es un ejercicio de transparencia. La información que se difunde en esos cables debe servir para alertarnos sobre la influencia y en algunos casos, intromisión de gobiernos extranjeros en las decisiones internas del país. Traducir esos cables es un ejercicio de democracia y defensa de la soberanía. Difundir en nuestro idioma la información que filtra Wikileaks es ejercer nuestro derecho al libre acceso a la información y documentar para la memoria histórica.

Fa maninona no adika? Fampiasana ny mangarahara ny telegrama navoakan'ny Wikileaks . Fampitandremana ho antsika ny fivoahana telegrama sahala amin'itony fa mety hisy fiantraikany amin'ny fanapaha-kevitry ny firenena ny fitsabatsabahan'ny fitondrana vahiny. Fampiasana ny demokrasia sy fiarovana ny fiandrianampirenena ny fandikana ny telegrama ho amin'ny teny hay. Mba izarana amin'ny tenimpirenentsika ny vaovao azon'ny Wikileaks ho fampiharana ny zontsika hahazo vaovao  sy ho tahirin-kevitry ny tantara.

Ao amin'nyTwitter, ireto ny resadresaka sy karaza-kevitra azo arahiana amin'ny alalàn'ny fitadiavana tenifototra #Wikileakscr [8] [es].