Afovoany Atsinanana: Veloma mandrakizay ry Saramago
Misaona sy mitomany ny fahafatesan'ilay mpanoratra Portiogey Jose Saramago ireo mpitoraka blaogy any Moyen-Orient – ilay hany tokana miteny Portioge nahazo loka Nobel ho an'ny Literatiora, izay manana ny fomba ny ara-pivavahana sy ny ara-politika azy manokana tsy takatry ny maro. Taitra tamin'ny fahalasanany daholo ny olona rehetra tany amin'ny tontolo miteny Portioge [Lusosphere] ary tsy ambaka an'izany ny tontolo arabo.
Yazan Ashqar no namoaka ity sarin'i Saramago ity tao amin'ny blaoginy ary nanoratra iray amin'ireo fanamarihana malazany hoe: Raisko ho toy ny jamba isika. Jamba mahiratra. Vahoaka jamba afaka mahita, saingy tsy mahita. http://dajeej.wordpress.com/2010/06/19/%D8%B3%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%A7%D8%BA%D9%88/
Ilay Ejiptiana mpitoraka blaogy, Badawiaa, dia nanoratra ao amin'ny blaoginy momba ny fanaovam-beloma farany an'i Saramago amin'ity fiainana ity:
اليوم جاء الدور على ساراماغو ليقبّل أشجار حديقته هو الآخر ويقول لها: وداعا.
Ary tonga izao ny andro izay anjaran'i Saramago indray ny mamihina ny hazony manokana sy manoraka azy ireny ho faraveloma.
Ilay Libaney mpitoraka blaogy Jihad Bazzi dia nanontany tena ny amin'ny toerana mety hisy an'i Saramago amin'izao fotoana any amin'ny fianan-tsy hita misy azy any:
حيث ولد الآن، يتلفت مراقباً. سيكتب عما يرى، لا فرق ما إذا كان في الجنة أو في جهنم، او حيث أظنه مكانه المفضل بعد الموت: العدم الرائع
Niverina amin'izay nahaterahany izy ankehitriny, mamisavisa sy mitazana. Inoana fa hanoratra momba izay tsinjony eny izy – na any am-paradisa izy na any amin'ny helo. Angamba any amin'izay heveriko no misy azy ankehitriny. Any amin'izay toerana nandrian'ny fony aorian'ny fodiamandry izy, ilay tontolo lafatra any rehetra any.
Ankoatry ny maha-mpanoratra azy dia manana ny fironany ara-politika azy manokana koa i Saramago. Izany no nahatonga an'i Yassin El Suwayheh, Siriana iray mpitoraka blaogy, monina any Espana, hanoratra momba ny fironana ara-politika manokan'i Saramago ao amin'ny blaoginy Spanish waves on Levant shores:
للذاكرة تبقى له مواقف و أقوال و أفعال.. مثل تلك الوقفة أمام ملايين المتظاهرين ضد غزو الطغيان للعراق, ذلك الرجل الثمانيني الخارج من آلاف المعارك وقف أمامهم و قال: ” يوجد الآن في العالم قوتان عظيمتان: الولايات المتحدة و أنتم”.
رحل الحالم المناضل من أجل عالمٍ أفضل, أكثر عدلاً.. أكثر منطقياً
Fa ny tena loka lehibeny dia ny herimpony tamin'ny fijoroana nanohitra ny tsy rariny sy ny jadona. Sy ny fanohanana ireo izay nianjadian'ireny rafitra ireny.
Ny fahatsiarovantsika hibanjina mandrakariva ireo teniny sy izay nijoroany. Iray tamin'ireny ny fitenenany tamin'ireo nanohitra ny fananiham-bohitra tany Irak. Nijoro ilay lahiantitra eo amin'ny valopolo taona eo ho eo ka niteny: ” Misy hery goavana matanjaka roa eto amin'izao tontolo izao: Etazonian'i Amerika sy Ianareo.”
Ilay mpanonofy nitolona hisian'ny tontolo tsaratsara kokoa, tontolo iray ahitàna ny rariny bebe kokoa sy ny fahaiza-mandinika, dia lasa nandao antsika ankehitriny.
Mpamaky iray tsy mitonona anarana no nametraka fanamarihana ao amin'ny lahatsoratr'i Yassin. Nifantoka tamina fehezanteny iray ilay mpamaky, “Maty ny lehilahy iray, izay azo fantarina fara-faharatsiny amin'ireo loka lehibe azony tamin'ny literatiora sy ny tononkalo” sady nanoratra fa izay atao sy soratan'ireny olo-malaza ireny no hanamarihana an-dry zareo fa tsy izay loka azony akory:
وكأنو هني ناطرينا!
Etsy ankilany, Ahmed Shawky dia nanahy fa ny fijoroana ara-politikan'i Saramago, dia mety hitarika ny olona handray ny fijeriny ho toy ny mpanoratra mpamorona.
Maro amin'ireo avara-pianarana Arabo no mahalala momba an'i Jose Saramago, na nandre ny aminy. Indrisy anefa fa maro no tokony hisaotra amin'ny fahafatesany tamin'ny nitarihany azy ireny ho mpanoratra tahaka azy koa. Ahmed El Mueini dia nanoratra ao anatin'ny blaoginy momba ny Blindness, tantara noforonin'i Saramago, sy ny fomba nahazoany azy ity ho isan'ny tahirim-bokiny nefa tsy mba nanana fotoana namakiana azy velively:
للأسف لم أقرأ لساراماغو، وكنتُ دائمًا ما أنظر إلى روايته “العمى” في رف مكتبتي متمنيا أن أقرأها في فرصةٍ قريبة.
Indrisy tsy dia nahavaky firy amin'izay avy amin'i Saramago aho, ary dia mahita mandrakariva ilay tantara “Blindness” nosoratany eo amin'ny tahirin-bokiko ka antenaiko fa hisy fotoana mba hamakiako azy atsy ho atsy.
Avy eo i Omani Wadhha AlBusaidi nanao fanamarihana tamin'ny lahatsoratr'i Ahmed El Mueini:
اول مرة اسمع عنه ، وان دل على شيء فإنما هو يدل عن جهلي بالأدب العالمي
Voalohany nandrenesana ny aminy izao, ary dia manaporofo ny maha-taraiky ahy izany raha vao literatiora manerantany no resahana.
Mpitondra fanamarihana hafa indray no namaly ka nilaza famalahelo ny tsy hahita intsony ny asa soratr'i Saramago izy, eny fa na dia tsy miombon-kevitra amin'ny fomba fijeriny ny ara-pivavahana aza izy:
أما أنا فلن استطيع الترحم على من قال : إن الله والمسيح أقاما علاقة جنسية
Saingy tsy afaka mangataka an'Andriamanitra hitahy ny fanahin'olona iray niteny tany aloha tany fa hoa Andriamanitra sy Jesosy dia nanao firaisana ara-nofo.
Ary farany, Laila, nanoro hevitra an'i Ahmed mba tsy hamela mandalo fotsiny ny fotoana ahafahany mamaky ireo tantara voasoratr'i Saramago:
