Afrika: velona sy salama tsara ny fanjanahantany 50 taona taorian'ny nahazoana ny fahaleovantena

Manamarika ny faha-50 taonan'ny fahaleovantenan'ny firenena Afrikana miteny frantsay avy tamin'i Frantsa sy i Belzika ny taona 2010.  Raha efa ilalana moa ny fankalazana ofisialy amin'izany dia eo ampangaroharoana adihevitra ihany koa ny bolongana any Afrika avaratra, afovoany ary atsinanana.

Bolongana Maraokana, Planète Non Violence, no mampifandray ny nitranga nandritra ny fanjanahantany amin'ny raharaham-panjakana ankehitriny [fr ]:

Le constat de ces 50 ans est accablant. D’abord, pour les anciennes puissances coloniales, elles n’ont fait que reculer pour mieux perpétuer leur domination. Comme l’avait exprimé, autrefois, Ahmed Ben Bella : « le colonialisme est sorti par la porte, pour revenir par la fenêtre ». Pour continuer à garantir des bénéfices juteux à leurs entreprises, les anciennes puissances coloniales nous maintiennent sous tutelle, et soutiennent des régimes anti-démocratiques, pourvu qu’ils soient serviles. Passé sous silence les centaines de milliers de morts et de familles détruites, le pillage en règle des ressources, le renforcement du pouvoir arbitraire de la féodalité au détriment des pouvoirs de la jama’a (communauté) ; oubliée la longue nuit coloniale, dont nous continuons, à ce jour, à en subir les affres.

Mahavalaketraka ny mitodika amin'izay 50 taona izay. Ho an'ny mpanjanatany fahiny aloha, dia naka bahana fotsiny ry zareo ahafahany mampaharitra ny fanjakazakany. Tahaka izay nolazain'i  Ahmed Ben Bella fahiny hoe: “Mivoaka amin'ny varavarambe ny fanjanahantany mba hitsofohany amin'ny varavarankely indray.” Mba hahafahany miantoka hatrany ny tombotsoan'ny orinasany, dia ataon'ny mpanjanatany teo aloha izay itazonany antsika ho eo ambany fanaraha-masony ary tohanany ny fitondrana tsy manaraka ny fenitra demaokratika rehefa manaiky lembenana aminy. Odiany tsy hita ireo olona an-hetsiny ripaka sy fianakaviana rava, ny fandrobana mitohy ny harena voanajahary, ny fanamafisana ny fahefana kianjoanjon'ny tompomenakely ka manimba ny fahefan'ny jama'a (fokonolona); Adino ny aizi-kitroky ny fanjanahantany, izay mbola mihatra mandraka ankehitriny ny fiantraikany.
Avy any amin'ny Repoblika demaokratikan'i Kôngô kosa i  Freddy Mulongo no namoaka lahatsoratra mitondra ny lohateny hoe 50 taonan'ny ady amin'ny fanjanahantany: Kôngô Belza, izay anaovany ny famerenany ny tantaran'ny fanjanahantanin'i Belzika nifehy ny fireneny [fr] :

Avec le Congo, la Belgique obtient des matières premières peu chères.

L’Europe est dévastée se reconstruit grâce au crédit américain « plan Marshall », c'est donc les États-unis qui dirigent l'Europe et donc également, leurs colonies. Opposés au colonialisme les américains auraient pu donner l’indépendance aux populations congolaises, néanmoins Washington est farouchement opposé à tout régime communiste et sait que la propriété privée n’existe pas dans la culture africaine. Ainsi Washington préfère garder un pouvoir colonial belge, le temps qu’un mouvement africain libéral apparaisse …Suivront l’abolition du fouet, pour le clergé, les gradés de la force publique et les auxiliaires de l’administration…Face à ces mouvements nationalistes l’administration belge commence à comprendre qu’elle va perdre leur colonie.
La Belgique avait ratifié l’article 73 de la Charte des Nations unies, qui prônait l’autodétermination des peuples.

Tamin'i Kôngo no nahazoan'i Belzika akora mora vidy.
Rava i Eoropa ary naorina indray noho ny fisian'ny “drafitra Marshall”. Etazonia izany no nitondra an'i Eoropa izany hoe ny zanataniny ihany koa. Afa-nanome ny fahaleovantena ny Kôngôley ny Amerikana noho ny fanoherany ny fanjanahantany, saingy tsy tian'i Washington velively koa izany rafitra Komonista izany ary fantany tsara fa tsy misy ao amin'ny kolontsaina afrikana izany fananana manokana izany. Izay no nitazonan'i Washington ny rafi-fitondram-panjanahatany Belza, mandra-pisiana hetsika liberaly afrikana. … Tonga avy eo ny fandravana ny karavasy, ho an'ny rafi-pivavahana sy ny manamboninahitry ny polisy ary ny mpiasam-panjakana. …
Takatry ny fitondrana belza amin'izay rehefa hitany ny fijoroan'ny hetsika nasionalista isan-karazany fa ho votsotra eo ampelatanany ny zanataniny.
Nanasonia ny andininy faha-73 ny Satan'ny Firenena Mikambana i Belzika, izay manambara ny fahazoan'ny vahoaka ny fandraisany an-tanana ny (fireneny)…..

Raha ny tena marina moa ny fotoana lanin'i Belzika hanesorana ny fanjanahantany dia naharitra… 30 taona :

… Le professeur belge Antoine Van Bilsen publia, en 1955, un document intitulé Plan de trente ans pour l’émancipation politique pour l’Afrique belge.

L’indépendance du Congo n’est pas un cadeau des Belges !

Les souverainistes congolais sont clairs, pour le cinquantenaire de l’indépendance du Congo au 30 juin 2010: le discours de Patrice Emery Lumumba ou rien !

… Tamin'ny taona 1955 ny profesora Belza Antoine Van Bilsen no namoaka antotan-taratasy mitondra ny lohateny hoe “Drafitra 30 taona hampivoarana ara-politika an'i Afrika Belza”.
Tsy fanomezan'ny Belza ny fahaleovantenan'i Kôngô!
Ho an'ny mpandala ny fiandrianam-pirenena Kôngôley, amin'ny faha-50 taonan'ny fahaleovantenan'i Kôngô amin'ny 30 jona 2010 ho avy izao dia na ny kabarin'i Patrice Emery Lumumba no averina na aleo tsy misy!.

Lasa lavitra kokoa ilay mpanoratra teraka tany amin'ny Repoblikan'i Kôngô fa mizaka hatry ny nahaterahany ny zom-pirenena frantsay Alain Mabanckou, raha nitodika tany amin'ny nandritra ny fanjanahantany frantsay raha mijery ny hamaivain'ny adihevitra momba ny “identité nationale”  any Frantsa:

De toute évidence le débat, sans le nommer, ne cesse de tourner aussi … autour du thème de l’immigration (en particulier postcoloniale) et de ses conséquences sur l’« identité nationale », ….

Miandravandra fa na tsy tononina mivantana aza dia mihodikodina manodidina ny resaka fifindra-monina (indrindra taorian'ny fanjanahantany) ity adihevitra ity sy ny fiantraikany amin'ny “fiavaham-pirenena”[frantsay]….

Leopold Chendjou avy any Kamerona no namelatra taratasy ho an'ny filoha Frantsay Sarkozy (hitohy): 50 taona nahaleovantena, manoratra ho an'i Nicolas Sarkozy ny Kameroney iray [Fr]:

… Le racisme au cœur de la République …Tout comme vous, Monsieur le Président, les Noirs de nationalité française sont issus de l’immigration.

… Rasisma no fon'ny Repoblika … Tahaka anao ihany koa, Atoa Filoha, dia nipoitra avy amin'ny fifindra-monina ny mainty mizaka ny zom-pirenena Frantsay.

Avy any Tchad, Juliette no niantso ankivy amin'ny vinavina frantsay hampanao matso eo amin'ny Lalamben'ny Champs Elysées any Paris ny zanataniny teo aloha mandritra ny andron'ny La Bastille amin'ny 14 jolay 2010 [fr] :

Boycottons le projet francafricain du cinquantenaire des indépendances !…Nous avons donc besoin d'un groupe de personnes opposantes (ou d'organisations), originaires des pays souffrant des méfaits de la Françafrique…

Andao atao ankivy ny tetikasa iarahan'ny frantsafrika hankalaza ny faha-50 taona ny fahaleovantena!… Mila vondrona na fikambanana hanohitra izany isika hanao izany, avy any amin'ny firenena mizaka ny voka-dratsin'ny Françafrique

Naneho ny fanoherany ny vahoaka tany Afrika. Saika tsy nisy mpanatrika ny kianja nanaovan'ny filohan'i Senegal ny fanokafana ny herinandro maro enti-mankalaza ny fahaleovantena tamin'ny Asabotsy 13 febroary ary tsy hifarana raha tsy amin'ny 4 Aprily ho avy izao:

On Saturday, February 13, President Wade of Senegal addressed a nearly empty stadium at an independence celebration.Kianja saiky tsy nisy mpanatrika no natrehin'ny filohan'i Senegal Wade tamin'ny  Asabotsy 13 Febroary nandritra ny fankazalazana ny fahaleovantena / Saripikan'i @rignese ao amin'ny Twitter (http://twitpic.com/12zxbe)

Anna Gueye

Atombohy ny resaka

Mpanoratra, azafady Hiditra »

Torolalana

  • Miandry fanekena ny hevitra rehetra. Aza alefa in-droa ny hevitra.
  • iangaviana ianao haneho fifanajàna amin'ny hevitra rehetra. Tsy ekena ny hevitra feno fankahalàna, vetaveta, mamely olona manokana.