有一個古老的傳說
人死後，變成了天上的星星，眷顧著留戀著他所深愛的人們
1999.9.21台灣中部大地震之後，夜空繁星閃爍
每顆星星的背後，都有一個令人心碎的故事
──《921安魂曲地震紀念專輯》文宣
Milaza ny angano fa lasa kintana isika aorian'ny fahafatesana ka afaka miahy ireo olona tiantsika. Taorian'ny horohorontany tamin'ny 1999, raha mahita mitsilopy isika amin'ny alina dia fantantsika fa samy manana ny tantarany mahavaky fo avy ireny kintany tsirairay ireny. — Requiem for the 921 Earthquake (Fahatsiarovana ny horohorontany 921)
Namely an'i Taiwan ny rivo-doza Morakot tamin'ny 08 aogositra. Niteraka fahasimbana lehibe ny oram-be nentiny: olona an-jatony ny nentin'ny rano nateraky ny rivo-doza tao an-tanànan'i Hsiaolin. Tany afovoany sy atsimon'i Taiwan kosa dia olona an'arivony no voagadra tao an-tanànany satria voahodidin'ny rano ny tanànany. Tany atsinanan'i Taiwan, trano marobe no difotry ny rano noho ny fiakaran'ny renirano ka olona aman'arivony maro no voatery nafindra toerana.
Ireo sisa tsy maty tao an-tanànan'i Hsiaolin no mitantara ny zava-nitranga nandritra ny rivo-doza:
黃金寶和九鄰壯丁從七日晚就徹夜守望，近六點時，洪水以迅雷 不及掩耳之勢席捲而至，大水一下淹到腰部，黃金寶…立即高聲叫喚親友避難，四十三人中，有九位小孩、兩位中風病患、一位孕婦。逃難時，黃金寶聽到巨響…身旁的村民驚呼：「崩山啊！」整個小林社區剎那間就不見了。
Jing Bao Huang sy lehilahy matanjaka 9 hafa mpifanolobodirindrina aminy no tsy natory ny alin'ny 7 aogositra. Tokony ho tamin'ny 6 ora maraina (ny 08 aogositra) dia tonga tampoka ny tondra-drano ary nanafotra ny tanàna tao anatin'ny minitra vitsy monja. Teny am-balahana ny rano. Jing Bao Huang… nihantsy ny havany hivoaka. tamin'ireo olona 43 nihazakazaka nivoaka ny tanàna dia nisy ankizy 9, 2 narary ary vehivavy 1 bevohoka. Raha nihazakazaka nivoaka ny tanàna ry zareo dia naheno zavatra nipoaka mafy be mihoatra ny varatra i Jing Bao Huang…olona tao aoriany no maty. “Tany nihotsaka” ilay izy!” Nanjavona tanteraka ny tanànan'i Hsiaolin manontolo.
Ny 11 aogositra dia maika hiverina any an-tanàna ireo sisa tsy maty ireo hijery ny havany. Sharplin [1], mpanao gazety no nanoratra tao amin'ny bilaoginy:
一大早, 旗山國中早已擠滿心急如焚的家屬…小林村的家屬們好幾度在直昇機要降落時衝往操場…我問家屬怎麼了, 他們說, 是因為昨天有人答應, 要讓他們當中有人可以坐直昇機回去看, 再回來跟其他人講, 可是今天一直等一直等, 都沒人鳥他們.
Vao maraina be, dia feno havan'ny olona tao Hsiaolin mitaintaina fatratra tao amin'ny sekoly Chishan…Nihazakazaka teny an-tokontany izy ireo sao mba misy helikoptera (angidimby) tonga…Nanontany aho hoe fa atao inona. Namaly izy ireo fa sao mba afaka miakatra ao anaty angidimby ny sasany ka afaka hijery any an-tanàna ary avy eo hiverina hilaza ny zava-misy. Niandry vasoka teo nandritra ny 1 andro manontolo anefa ry zareo fa tsy nisy nahatsikaritra azy ireo akory.
Ny 15 aogositra no andro faha 7 taorian'ny ranobe. Andro lehibe ho an'ny maty araka ny fombam-pivavahana any Taiwan. Olona sisa tsy maty avy ao an-tanànan'i Hsiaolin sy ny fianakaviana namoy havana no niverina any an-tanàna hamonjy ny fanompoam-pivavahana ho an'ny maty. Niaraka tamin'izy ireny i Avant [2].
站在曾經是小林村的土地上，放眼望去所有人工的東西，比如建築物的殘骸、車體零件或村民日常生活用品都看不見，就只剩下巨石、泥流和漂流木！那些電視機的聲音，人們的歌聲，講話聲都聽不到了，四周無聲，現在的小林村變成是靜的可怕死寂。
Nijoro teo amin'ny toerana tokony ho nisy ny tanànan'i Hsiaolin, tsy nahita zavatra nataon'olona nitsangana aho na dia iray aza: tsy nisy sisana trano rava, tsy nisy tamingana fiara, ary tsy nisy ny zavatra ilaina andavanandro. Ny zavatra hany mba hitako dia vato, fotaka ary tapa-kazo. Tsy maheno feona fahitalavitra, tsy misy hirahira, tsy misy miresaka, tsy misy na inona na inona. Ao anatin'ny fahanginan'ny fahafatesana tanteraka ny tanànan'i Hsiaolin.
一些罹難者的家屬拿著紙錢和香，渡過惡水回到村子祭拜不幸罹難的家屬。他們依著對面的山形，約略找出家的位置後，跪拜亡魂並聲聲呼喚：阿爸！阿母！阮ê心肝囝啊！在一片死寂，只有土石和漂流木的山谷中，他們不停的呼喊著：「阿母恁緊出來喔！」、「恁有聽著無？」、 「恁緊轉來喔！」……..
Niampita renirano ny havan'ireo tra-boina hiverenana any an-tanàna. Nitondra taratasy sy hazokely izy ireo hatao fanomezana ho an'ny maty. Eny an-tehezan-tendrombohitra eny izy ireo no maminavina ny toerana nisy ny tranony. Mihiaka sy mitomany manao hoe: “Dada ô, neny ô, ny zanako malalako!” Eny amin'ny lemaka mangina tsy misy afa-tsy fotaka, vato ary tapa-kazo no miantsoantso izy ireo: “Neny, miverena! Maheno ahy ve ianao? Miverena!”
Taorian'iny rivo-doza nandrava iny dia toerana 452 manamorona ny renirano amin'ny faritra 11 no voatondro ho amin'ny “fanairana mena” ary faritra 328 amin'ny tanàna 129 amin'ny faritra 12 no “fanairana mavo”. tsy maintsy afindra toerana haingana ireo mponina mipetraka amin'ny faritra mena. Na izany aza, tsy ny rehetra no te hifindra. Hoy Chyng [3]:
居民說，村裡許多長者不肯撤。…我問她，居民的理由？Ｆ回答：「居民說，『親人都死了，我出去幹嘛？』」
Milaza ny mponina fa olon-dehibe maro no tsy te hifindra… Nanontaniako izy ireo hoe nahoana? Nilaza i F fa “Efa lasa ny fianakaviako, ka inona no antony tokony handehanako?”’
Any atsimon'i Taiwan dia tanàna maro no mbola safotry ny rano. Nandeha nankany i shuchuan ny 12 aogositra ary nitantara [4],
走進靠海的佳冬鄉塭豐村、豔豐村，積水深及大腿，家具、碎玻璃、各式各樣的垃圾、半個人高的石斑魚漂在水面。家家戶戶堆滿汙泥，多數人都已逃離，連軍隊都進不到裡面。
Rehefa nandeha tany Wenfeng sy Yanfeng tao an-tanànan'i Jiadung aho, izay tanàna manakaiky ranomasina, dia hatreny am-poto-pe ny rano. Feno zavatra mitsingevana, fitaratra, fako isan-karazany eny ambony rano. Feno fotaka daholo ny trano rehetra. Olona maro no efa nandeha. Eny fa na dia ny miaramila aza tsy tafiditra ao an-tanàna.
入夜的林邊、佳冬空氣還有一股動物屍體夾雜汙泥、濕氣的腐臭味。多數住家已不見人影，還留下來的，戴上口罩，拿著手電筒摸黑清理家園，或聚在門前泡茶，居民鄭生生說，「大家都不敢睡啊」。
Any an-tanànan'i Linbian sy Jiadung kosa, fofona maimbo sy fatim-biby ary fotaka no mifangaro amin'ny rivotra iainana. Efa lasa ny ankamaroan'ny olona. Ireo nisafidy ny hijanona kosa manadio ny tranony miaraka amin'ny jiro eny an-tanany. Misotro dite eo anoloan'ny trano. Mponina iray, Hseng-Hseng no niteny hoe: “Tsy misy te hatory na iray aza”.
Voa mafy koa ny tanànan'i Taitung County any andrefan'i Taiwan. Nandeha tany an-toerana i Apophoto ary nitantara ny zavatra hitany ao amin'ny bilaogy.
被沖毀的台九線和柔腸寸斷的南迴鐵路，這也中斷了太麻裡以南的所有交通，金峰、達仁、大武因此成了孤島，將近兩萬人受困其中，只能以空投物資的方式來援助居民。
Nopotehan'ny rano ny lalana sy ny lalam-by. Ao amin'ny faritra atsimon'i Taimali dia tsy misy lalana hifandraisana amin'ny any ivelany. Tsy afaka mifampitohy amin'ny any ivelany koa i Jingfeng, Daren ary Dawu. Amin'ny alalan'ny angidimby no ahazoan'ny mponina miisa 20 000 fanampiana.
上一次的海棠颱風也曾重創嘉蘭部落，衝垮十幾戶房舍，因此這次居民已學到教訓，在溪水暴漲前，都已緊急收拾家當撤離，也因此慶幸部落並沒有太多傷亡，但被水沖走衝倒的房子，卻是很多人一生的心血，只能流著淚看它潰堤。
Vao niharan'ny rivo-doza vao haingana i Jialang ka trano am-polony no rava tanteraka tamin'izay. Nahazo lesona tamin'iny ny mponina ka efa niomana niala tamin'ny trano fonenany mialoha ny tondra-drano. Vintana no tsy nahafaty olona maro tamin'izay fotoana izay. Na izany aza, olona maro no nandany ny androny tamin'ny tranony, ary ankehitriny dia mijery fotsiny an-dranomaso ny faharavany entin'ny rano sisa azo atao.
Maratra am-po ireo sisa tsy maty, olona maro no miezaka mampionona azy ireo ary manampy azy ireo hanarina ny tranony indray. Nisy rindran-kira atao hoe “Hira ho an'ny trano” natao tany Taipei ny 15 aogositra. Indro ny santionany amin'izany hira izany:
也許有一天 有一天能跟隨你的腳步
踏上遙遠的 回家的路
回到老家 拿回泥土
還我土地 重建家園 就是我啊
Angamba indray andro any hanaraka ny dianao aho
Hanaraka ny lalana ary hiverina hody
Hiverina hody ary hahazo ny tontolo
Hahazo ny tontolo ary hanangana indray ny tranoko.
Izaho izay.