- Global Voices teny Malagasy - https://mg.globalvoices.org -

Senegaly: Fikorontanana an-tsekoly

· Mpanoratra Norbert Bousigue Nandika Andriamifidisoa Zo

Sokajy: Senegal, Fampandrosoana, Fanabeazana, Mediam-bahoaka, Tanora

Maro ny mpanao gazety sy mpamaham-bolongana Senegaly no mitodika amin'ny fanamby lehibe atrehina amin'ny fitaizana ny ankizy any Senegaly.

Ao amin'ny lahatsoratra navoakan'ny vohikala vaovao PressAfrik [1] [fr], no anoratan'i Awa Diédhiou fa “Tandindonin-doza ny sekoly Senegaly”, satria maro amin'ny sekoly – indrindra ny ao Dakar – no manakaiky loatra ny sekoly,

L’école sénégalaise est menacée. Beaucoup d’établissements scolaires sont en train de se transformer timidement en un fief de délinquants et l’environnement est de plus en plus carnavalesque. Les enseignements se déroulent dans un fond sonore assourdissant provenant des marchés dont l’animation et l’encombrement permettent aux voyous et aux drogués d'entrer discrètement dans les écoles

Tandindonin-doza ny sekoly Senegaly. Maro amin'ny tranon-tsekoly no miofo tsikelikely ho toeran-ditra ary lasa toerana mahatsikaiky mikorataba ny tontolony. Mizotra ao anaty tabataba mankarenintsofina avy ao an-tsena ny fampianarana ary izany somebiseby izany noahafahan'ny jiolahim-boto sy ny mpifoka rongony miditra an-tsokosoko ao an-tsekoly.

The class room of the school of Agnam-Goly, Senegal

Sarin'ny miara-mianatra aoamin'ny sekolin'i Agnam-Goly, Senegal [2] avy amin'i Adama Diop, alalan'i Wikipedia Commons License.

Naomed, nanoratra [30th of November 2008] ao amin'ny bolongana Politique au Sénégal [3] [fr], no mamoaka tranga hafa :

De 2001 à nos jours, au moins 1 050 cas de grossesses ont été recensés dans les écoles du département de Kolda. […]

Plus de 50% de ces grossesses seraient dues à des enseignants.

Hatramin'ny 2001 ka mandraka ankehitriny, dia fitondrana vohoka 1 050 raha kely indrindra no voaisa any amin'ny faritry Kolda [faritra manana mponina 300 000]. […]

Mpampianatra no antsasa-manila maherin'ny nahabevohoka ireo mpianatra ireo.

Raha atao amin'ny teny bontolo kokoa, dia olana goavana roa no avoitran'ny mpanoratra.

Voalohany ny tsy fahampian'ny fampianarana ara-pananahana any an-tsekoly, izay mahatonga ny zazavavy ho “matokitoky foana”, “tsara hohanina” ary “tsy manana ny fahalalana fototra”. Tsikerain'i Naomed ny mpitondra fivavahana izay “faingana raha hanameloka ny fomba fiainana tandrefana” ary heveriny fa ny fahotana fototra dia ny tsy fahalalàna. Ary tsy fahalalana toa ifampizarana amin'ny mpampianatra “ tsy mahay mampiasa fimailo”.

Faharoa, ny tsy famaizana ireo mpampianatra mikaoty ny mpianany ireo. Nasongadin'i Naomed fa amin'ny ankapobeny dia tsy misy ny fitoriana azy ireo. “Mifampiraharaha ny olona dia vita ny raharaha,” hoy Naomed. Miova tanana ny vola dia adino ny raharaha.

L'omerta fonctionne parce qu'un consensus non dit couvre en général ce genre d'actes, tout comme il couvre la corruption, le détournement… C'est la rançon de la difficulté des sénégalais à condamner l'un des leurs. La rançon de la propension des sénégalais à négocier toujours et encore, même le non négociable. La rançon de la tendance des sénégalais à résoudre tous les problèmes avec l'argent.

Miasa tsara ny firaisana tsikombakomba satria misy ny fifanarahana tsy miteny manarona ireny fahadalana ireny, manarona ny zava-drehetra tahaka ny kolikoly,ny fanodikodinana zaza tsy ampy taona… Izany no fiantraikan'ny fahasahiranana eo amin'ny Senegaly hanasazy ny namany na mpiara-monina aminy. Fiantraikan'ny Senegaly hifampiraharaha hatrany na dia amin'ny tranga tsy azo ifampirahrahana intsony aza. Fiantraikan'ny fironan'ny Senegaly hamaha ny olana amin'ny alalan'ny vola hatrany.

Nohamarinin'i Hamidou Sagna izany toe-javatra izany raha namoaka lahatsoratra ao amin'ny allAfrica.com [4] [fr] izy mikasika ny fihetsiketsehan'ny ONG sy ny mpianatra any Hann-Bel Air, distrikan’ i Dakar [5], miantso ny fampitsaharana ny herisetra, fihoara-pahefana, fanimbana fitaovam-pananahana ary fanaovana an-keriny ny ankizivavy. Manao T-shirt misy izao soratra manaraka izao ny ankizy “Te-hianatra tsy misy tahotra aho”, “Ny sekoliko, toerana atokisana hianarana” ary “Atsaharo ny fanorisorenana ankizivavy”.

Lahatsoratra iray ao amin'ny Scoops de Ziguinchor [6] [fr] no itaterana ny kabarin'ny Ben'ny tanànan'i Ziguinchor [7], teo ampanolorana fanaka sy kojakojam-pianarana ho an'ny sekoly. Faly izy ary niteny amin'ny ray aman-dreny hoe: “Nihafy tokoa ianareo ho amin'ny ho avin'ny zanakareo. Safidy tsara izany”. Fa ny tena nahavariana, dia notsikerainy avy eo ny fanabeazana:

Toutefois l’édile de Ziguinchor est d’avis que plus les gens sont instruits moins ils regagnent leur village et plus ils tournent le dos à la terre. « Le travail de la terre est aujourd’hui une contrainte. C’est comme qui dirait une punition pour ceux qui n’ont pas pu fréquenter ou réussir à l’école. Cela il faut y réfléchir. Car constituant l’ennemi principal de notre développement économique et social ».

Na izany aza dia mitovy hevitra amin'ny olona ny Ben'ny tanànan'i Ziguinchor fa arakaraka ny fahaizana azon'ny olona no handaozany ny (asa) tany. “Lasa an-tery ny asa tany ankehitriny. Tahaka ny hoe sazy ho an'ireo izay tsy afaka tany an-tsekoly na tsy nahomby tamin'ny fianarana izany. Tokony eritreretina ny amin'izany. Fa izany no fahavalo voalohan'ny fampandrosoana ny toe-karena sy ny sosialy”.

Nomarihin'ny Ben'ny tanàna moa fa mamery tsikelikely ny mponina ao aminy ny tanàna ambanivohitra; toa manabe ny olona hifindra ho any an-drenivohitra hiatrika ho avy mbola tsy fantatra, ary matetika mahatonga azy ireny ho tsy an'asa any, ny sekoly.

Soa ihany fa mihamaro ny ankizy no mamonjy sekoly ny any Senegaly. Ny antontan'isan'i UNESCO [8] no namoaka fa mianatra any amin'ny ambaratonga voalohany