- Global Voices teny Malagasy - https://mg.globalvoices.org -

Madagasikara: Manova olona ny mipetraka Andafy

Sokajy: Frantsa, Madagasikara, Fanabeazana, Fifandraisana iraisam-pirenena, Fifindràmonina
Tamin'ny lahatsoratra nivoaka tamin'ny volana Marsa [1] no nanoratan'ny mpahay toekarena William Easterly sy Yaw Nyarko izay nanamarika fa mahatratra 81 isanjaton'ny vola raisin'ny olona mipetraka amin'ny firenena iray Afrikana atsimon'i Sahara [2] ny vola fandefan'ireo nifindra monina.Efa niadian-kevitra tanatin'ny tontolom-bolongana Malagasy ihany koa tany aloha tany ny anjara toeran'ireo Malagasy any ampielezana amin'ny fampandrosoana an'i Madagasikara [3] . Vao niadian'ny mpamaham-bolongana hevitra ihany koa ny fiovan'ny fihetsiky ny Malagasy miaina any Andafy sy ny fahasimban'ny fifandraisan'izy ireny amin'ny tapaka sy ny namana eto an-toerana.

News2dago [4] no mitantara ny fitotongan'ny fifandraisana ananany tamin'ny namana tena akaiky azy tany ampianarana [5] satria nifindra nankany Firantsa io namany io:

“Nisy ranamana izay niray dabilio tamiko ary tena akama be mihitsy izy io tany @ taona 1992 tany ho any izahay no nihaona farany rehefa azo moa ny Bacc dia nanam-bitana ranamana ka lasa tany frantsa nanohy ny fianarany. Ny tena moa dia teto @ tanana ihany safidy moa io tsy misy omena tsiny mihitsy. Nivadika teny ihany ny volana sy ny taona tsy dia henoheno intsony ranamana taty aorina fa misy inona ary olona sendra nahalala azy no niteny tamiko oe nanam-bady izy! Ny tena moa manoratra email ihany fa tsy misy valiny intsony e!”

Nampian'i News2dago moa fa afaka nianatra ho any Firantsa ihany koa ny tenany tamin'ny taona 2005 fa rehefa nieritreritra lalina izy dia naleony ihany nijanona. Nambarany ary ny antony: Very be dia be ny fifaneraserana any Firantsa, samy maka ho azy ny olona any, tsy misy namana ilalaovana belaoty intsony, naleony nananganany tetikasa teto an-toerana ihany ny vola tokony nandehanana tany. “Izay no tsara kokoa toy izay tahaka an-dry zalahy manana dipilaoma maro dia maro.”

Hoy manko izy:

“Ny namana taloha ary ity toa mody fanina izany satria niantso azy efa in-3 aho t@ izany fotoana izany dia noraisiny t@ voalohany nandeha ny resaka ary natsidiko ny teny hoe “hibôsy kely any @ lisany any lesy aho raha sitram-po ny Tompo a”, “hay ve hoy ranamana”, “miantso anla ihany aho rehefa tena tapa-kevitra e”. Nanomboka teo dia lasa messagerie vocal foana ny finday-n'ilay ranamana”

Mifandraika amin'izany ihany dia nolazain'i news2dago fa nisy zanaky ny mpiray tampo taminy vavy iray nitodi-doha teto Madagasikara fa hatao mariazy amin'ny namany izay Malagasy ihany koa nifanena taminy tany. Efa niomanany avokoa ny zava-drehetra, hatramin'ny nitondra mpaka sary matihanina avy any Firantsa. Niangavy ny hampiasa ny aterinetony tao an-tranony izy ireo hikarakaran'izy ireo ny fiovana rivotra nankany Mahajangà, ary dia tsy nandalo nanao veloma akory izy ireo rehefa niverina nankany Firantsa indray. Tena manova olona tokoa ny miaina any andafy.

Raha namaly ity tantara ity moa Ravatorano [6] dia nilaza fa tsy ny mpiray firenena monina any andafy ihany no manana izany tsy firaharahiana na mody fanina amin'ny namana izany. Na izany aza dia nolazainy fa fanajana kely indrindra ny manaja ny olona izay nanampy anao. Namazivazy i Simp [7]hoe: ” Mamindrà fo azy fa olombelona ihany izy… Ny soa atao levenambola hoy izy ary ny ratsy atao loza mihantona.”
lehilahytsyresy indray no manome ny anton'izay mety hanadinoana ilay fisakaizana akaiky izay (mg):

“Rehefa voaporitra mafy ao anaty fiaraha-monina gejain'ny concurrence ady-saritaka isan'andro isan’ andro izy, dia normal raha toa ka raiki-tapisaka ao an-tsainy koa izay fomba fisainana “namana-raha-misy-patsa” izay, mba hahafahany mi-survivre. Rehefa avy eo koa anefa, dia tsy afaka intsony ilay toetra ka na dia ny havana koa aza, dia lasa anaovana “havako-raha-misy-patsa”.