- Global Voices teny Malagasy - https://mg.globalvoices.org -

Iran : Taona vaovao no manomboka

Sokajy: Iràna, Tantara, Zavakanto & Kolontsaina, Zon'olombelona

Omaly no andro voalohany amin'ny lohataona sy andro voalohan'ny taona iraniana. Ny fetin'ny Nowruz na koa Norouz [1] dia ankalazaina any Iran sy firenena maro tahaka an'i Tajikistan sy Afghanistan. Mpiblaogy maro no nankalaza izany fety izany, koa dia nifampirary soa sy nifanakalo hevitra izy ireo tamin'izany andro izany.

Ny sasany tahaka an'i Raze No (adika hoe “tsiambaratelo vaovao”) dia nanampy [2] sary maromaro momba izany fihetsiketsehana sy fety izany ao amin'ny blaoginy (jereo ny santionany etsy ambony).

I 1Pezeshk ( adìka hoe “dokotera iray”amin'ny teny persianina), mpiblaogy mpanakanto iray, dia nanentana mpiblaogy maro mba hanoratra lahatsoratra [3] momba ity taom-baovao Iraniana ity.

Nosoratan [4]‘i Khabgard [Fa] ankolaka fa nanome fanomezana vaovao tamin'ny faran'ny taona teo ny governemanta iraniana : “gazety an-tsoratra sivy no nofoanana!”. Nampiany koa fa naneho zava-tsy ampoizina maro koa io governemanta io, noho izany dia tsy azon'ny vahoaka iranianina vinaniana intsony izay havoakan'ity taona vaovao ity.

Nosoratan'i Falosofah [5] ny fahasarotan'ny asan'ny mpanoratra sy mpandika teny iranianina. Hoy izy :

The first idea crossing the mind of writers and translators is the following: “Can I keep living at the same standard as I have in the past 10 years, or will I be forced to move to smaller cities or emigrate? Each time a society faces political and economic troubles, the most affected people are the ones involved with culture and science. If you talk with a publisher or a bookstore owner, they will tell you that the prices of all other goods they sell have increased enormously, while book prices, like for other cultural products, have decreased.

Ity ny hevitra voalohany indrindra mandalo ao an-tsain'ny mpanoratra sy mpandika teny : “afaka hitazona ny fari-piainako nandritra ny folo taona lasa farany ve aho, sa dia ho voatery hifindra monina ? Isaky ny misedra olana manko ny fiaraha-monina iray, dia ireo misahana ny ara-kolotsaiana sy ara-tsiansa no tena voa foana. Raha miresaka amina mpanatonta na tompona fivaritam-boky ianao, dia hampahafantariny anao fa niaka-bidy izay tsy izy daholo ireo zavatra rehetra varòtany, ny vidin'ny boky kosa anefa, toy ireo vokatra ara-kolotsaina hafa, dia nihem-bidy ..

Ny blaogin'i Azadi Barabary [Fa] dia nampita [6] ny hafatr'i Kaveh Abbassian, mpianatra mpitari-tolona amin'ny sokajy ankavia. Lazainy fa ireo namany akaiky dia mbola any an-tranomaizina hatrany, misedra famoretana ireo ny mpianatra any amin'ny anjerimanontolo rehetra, ary tandindonin-doza ny fahalalahana milaza hevitra sy ny fahalalahana hivondrona. Hoy ihany izy :

Despite all the pressure we say: We are present! We stand up! We don't negotiate our will to defend freedom and equality. We are stronger and more determined than ever.

Na dia eo aza anefa izany famoretana izany, dia hoy ihany izahay hoe “indreto izahay! Mijoro isika! Tsy ampandeferinay ny finiavanay hitandro ny fahalalahanay sy ny fitoviana. Mbola tsy nisy fotoana nampatanjaka sy nahavonona anay toy izao.

Jomhour dia milaza [7] fa tsy mifanaraka amin'ny zava-misy ny hafatra fiarahabana tratry ny taona nataon'ny Filoha Ahmadinejad. Io filoha io manko dia manindraindra ny ireo zava-bita ara-ekonomoka, ara-kolotsaina, ary ara-pôlitika tamin'iny taon-dasa iny. Lazain'io mpiblaogy io fa ny tsy fisian'ny fitantanana dia miteraka tahan'ny tsy an'asa ambony be, ary koa fahalafosan'ny vidim-piainana. Lazainy koa fa afaka hovaintsika ny hevitr'izany teny hoe “zava-bita” izany ao amin'ny rakibolana.