Etiôpia : Mpanjakavavin'ny Saba, vita dika Frantsay koa

Tamin'ity herinandro ity, ny blaogy amin'ny teny Frantsay Roots and Culture (Faka sy kolontsaina) dia nitafatafa [FR] tamin'ingahy Samuel Malher, manampahaizana mpikaroka ara-pivavahana any Strasbourg, Frantsa izay nanatanteraka ny dikanteny manontolo amin'ny teny Frantsay voalohany ny boky “Kebra Negast”, izay soratra masina eo imason'ireo Etiôpiana.

Ny Kebra Negast na “Voninahitr'ireo Mpanjaka” dia heverina ho soratra masina tsy eo imason'ireo Kristiana Ôrtôdôksa Etiôpiana ihany izay saiky ho 65%-n'ny mponina, fa ireo Rastafariana (Rastafaris) any Jamaïka koa izay mihevitra fa io boky io dia mifono faminaniana izay manambara fa ny Mpanjaka Etiôpiana farany dia “andriamanitra tonga nofo.” Ity boky ity dia manazava ny firazànan'ireo mpanjaka Etiôpiana, izay ambara fa taranaka mivantan'i Menelik, zanaky Solomona Mpanjakan'i Israely sy ny Mpanjakavavy Etiôpiana Makeda, izay maro mpahalala koa amin'ny anarana hoe Mpanjakavavin'ny Saba. Mitantara koa ity boky ity ny fomba namindrana ny fiaran'ny Vavolombelona [Ark of the Covenant | Arche de l'Alliance] ho any Etiôpia avy any Israely, ka nanjary ny Etiôpiana indray no nanjary firenena “nofidian'Andriamanitra”.

Ao amin'io tafatafa io no anazavan'ingahy Malher izay nahasarika azy tamin'ny taona 1998 handinika akaiky ireo fivavahana Kristiana Etiôpiana, raha mbola mpianatra Teolojia tamin'ny Anjerimanontolon'ny Strasbourg, Frantsa izy.

Iray tamin'ireo mpampianatra azy, izay Afrikana rahateo, dia nanamarika fa nampidirin'ireo Misiônera ny ankamaroan'ireo fivavahana Kristiana any Afrika, anefa nanontany raha mbola mitombona izany hoan'Afrika iray manontolo.

Hoy i Malher :

Alors je me suis rendu compte qu’il y avait l’Ethiopie qui échappait un petit peu à cette règle où le christianisme est arrivé depuis le 3° siècle déjà.

« Dia tsikaritro fa miviona kely amin'io lalàna io i Etiôpia, satria ny fivavahana Kristiana dia efa tonga tany tamin'ny taonjato faha-3 sahady »

Nanapa-kevitra ary i Malher ny ho any Etiôpia mba hahalala bebe kokoa mikasika ny Mpanjakavavin'ny Saba, ny Fiaran'ny Vavolombelona, ary ny taranak'ireo Emperora nandidy sy nanapaka an'i Etiôpia nanomboka tamin'ny taonjato faha-13 ka hatramin'ny taona 1974, izay samy namototra ny fiandrianany amin'ny fiekem-pinoana ny maha-taranaky Solomona Mpanjaka azy ireo. Nony tonga tany an-toerana izy dia nahita fa i Etiôpia dia tena “mifahatra amin'ny fivavahana toy ny ireharehany ny tantarany, nahaleo tena hatrany [tsy mba nisy firenena nanjana-tany]. Tantara tokana izay mbola tsikaritra any amin'ireo tanan-dehibe ao aminy.”

Makeda, Mpanjakavavin'ny Saba sy ny Fiaran'ny Vavolombelona

Makéda c’est “la belle” en éthiopien. Elle a d’abord entendu parler de la sagesse de Salomon, elle n’a pas résisté à attendre, à patienter chez elle. Elle s’est mise en route avec sa caravane, elle a emmené beaucoup de pierres précieuses, d’encens, de choses pour apporter, pour honorer le roi Salomon, qui avait déjà une grande réputation dans la région. Une fois arrivée sur place, la rencontre a voulu qu’elle se déroule dans le palais. Mais elle a eu le temps de voir aussi le pays, la Bande de Gaza par exemple, différents endroits sont cités par le Kebra Nagast, on peut retrouver les lieux, c’est vrai.

Et cette fameuse reine a rencontré le roi Salomon et lui aurait donné une descendance. Ce qui étonnant c’est que cette reine n’est pas restée auprès de celui qui pouvait être un concubin, ou un mari ou un partenaire pour la vie.

Elle est retournée auprès des siens dans le royaume de Sabah qui est parfois très difficile à situer. Il était peut-être beaucoup plus petit que l’actuelle Éthiopie, sans doute il se concentrait, il se limitait au haut plateau de l’Abyssinie, donc au nord de l’actuelle Éthiopie.”

« Ilay “tsara tarehy” no dikan'ny Makeda amin'ny teny Etiôpiana. Raha nahare momba ny fahendren'i Solomona Mpanjaka izy dia tsy naharitra tany amin'izay toerana misy azy [fa te hihaona taminy]. Narosony ny andia mpiara-dia aminy, nivatsy vatosoa maro, sy zava-manitra, sy fanomezana maro hanomezam-boninahitra ny Mpanjaka Solomona izy, Solomona izay efa fanta-daza tany amin'ny faritra manodidina. Nony tonga tany an-toerana izy, tao amin'ny lapan'ny Mpanjaka no natao ny fihaonana raha vao tonga. Na dia izany aza dia nanana fotoana izy hizahan-tany ity firenena ity, ny faritr'i Gaza ohatra; toerana samihafa no tondroin'ny Kebra Negast, ary mbola hita any an-toerana ireo toerana nambara ireo, marina izany.

Ity Mpanajakavavy fanta-daza ity dia nihaona tamin'ny Solomona Mpanjaka sady nanome azy taranaka. Ny mahagaga anefa dia tsy nijanona teo anilan'ilay tokony ho andefi-mandry mandra-pahafatiny na koa vadiny [Solomona Mpanjaka] ity Mpanjakavavy ity.

Fa naleony Niverina tany amin'ny fihaviany, tany amin'ny fanjakan'ny Saba izay sarotra faritana [ankehitriny]. Angamba azo heverina ho kely kokoa noho i Etiôpia ankehitriny, faritra kely ihany angamba no nisy izany fanjakana izany, voafetra tamin'ny tampoketsan'ny Abyssinie [plateau de l’Abyssinie], izany hoe amin'ny faritra Avaratr'i Etiôpia ankehitriny. »

Ny fototra ara-pôlitika nihavian'ny Kebra Negast

Azavain'i Mahler fa heverina ho nosoratana tanelanelan'ny taona 1200 ka hatramin'ny 1700 ny Kebra Negast, raha nifaninana ho lohan'i Ethiopia ireto taranaka roa :

…c’était l’époque où il y avait deux dynasties qui se faisaient concurrence, d’une part la dynastie du roi Salomon, et puis les autres dont la dynastie des Agrées. Il y avait deux peuples qui prétendaient au pouvoir en Ethiopie. Et donc il y a là dans le Kebra Negast le fameux Isaac le pauvre qui est donc du côté de la dynastie Salomonienne qui aurait donc compilé le kebra Negast à partir des citations bibliques mais sans doute aussi à partir de récits oraux qui se racontaient, il les a mis par écrit tout d’abord sans doute en arabe puis en copte avant de pouvoir les traduire et les publier ouvertement en Guèze.”

« … tamin'izany andro izany, taranaka mpanjaka roa no nifaninana, andaninyny taranaky ny mpanjaka Solomona, ankilany kosa ireo taranaky Agrées. Vahoako roa no niady ny fitondrana tany Ethiopia. Raiketin'ny boky Kebra Negast ilay mahantra nantsoina hoe Isaka izay taranaky Solomona izay ambara fa nanagona ny boky Kebra Negast avy amin'ireo teny notsoahina avy amin'ny Baiboly anefa koa angamba avy amin'ny lovantsofina izay nifampitaan'ireo taranaka mifandimby, ary dia nosoratany tamin'ny fiteny Arabo aloha izany, avy eo nadika tamin'ny fiteny Kôpta vao napariaka tamin'ny fiteny Geza [Guèze | Ge'ez]. »

Ny boky Kebra Negast dia mametraka ny fifidianan'Andriamanitra ny taranaky Solomona, ka noho izany dia izy ireo no mendrika ny hanapaka an'i ethiopia :

C’est un modèle, le pouvoir est transmis avec une bénédiction, avec l’idée d’une élection, ça c’est très important, beaucoup de pays ont connu aussi cette tradition, jusqu’au moment où on est arrivé à l’idée de la démocratie, l’idée de la monarchie a été peu à peu mise de côté.

« Modely izy io, ny fahefana dia nampitaina niaraka tamin'ny fitahiana, sady mifono hevitra “fifidianana manokana,” tena manana ny lanjany mihitsy io foto-kevitra io. Maro ireo firenena izay nandova koa no foto-kevitra toy izany talohan'ny nihavian'ny demôkrasia, fa nahilika tsikelikely ny hevitra fanjakan'andriana. »

Sady nanohitra ny fanafihan'ny fahavalo koa :

Le Kebra Negast lui est vraiment connu en Éthiopie, il a était le livre de base des empereurs pour administrer leur pays mais aussi pour se comparer à d’autres pays donc en se disant descendant du roi Salomon, en se rattachant à des origines nobles, l’Éthiopie avait de quoi faire face à des pays qui voulaient peut être envahir le territoire éthiopien.

« Ny Kebra Negast dia tena fanta-daza mihitsy any Ethiopia; io no boky fototra sady fitaovam-panapahana nampiasain'ireo Emperora nifanesy tany Ethiopia anefa koa ifampitahana amin'ireo firenan-kafa amin'ny maha-taranaky Solomona azy ireo, amin'ny maha-taranaka voafidy azy, angamba mety ho fitaovana nentina handresen-dahatra ireo fahavalo nitetika an’ Ethiopia koa io boky io. »

Ny “fiaran'ny vavolombelona”, ny vahoaka voafidy
Tsy ny firazanana amin'i Solomona ihany no nanohana ny tsy fizarazarana ny tanin'i Ethiopia, ireo fanjakana sy ireo mpanjaka nifanesy fa ny fitehirizany izay heveriny ho “fiaran'ny vavolombelona,” namboarin'i Mosesy araky ny Testamenta Taloha mba hitehirizana ny [vato] misy ireo didy folo nomen'Andriamanitra sady nentin'ny Andriandahy Menelik, tsy nahy, zanaky Makeda sy Solomona tany ethiopia.

Le Kebra negast est un ensemble d’écrits qui décrivent l’histoire des patriarches, l’histoire de la reine mais aussi l’histoire de l’arche de l’alliance qui serait actuellement encore déposé dans une église dans le nord de l’Éthiopie et avec les prophéties qui tournent autour de l’élection du peuple d’Israël qui serait donc transférée sur le peuple de l’Éthiopie avec la présence de l’arche de l’alliance.

« Ny Kebra Negast dia fitambarana soratra izay mitatitra ny tantaran'ireo razambe, ny tantaran'ny Andriambavy ary ny tantaran'ny “fiaran'ny vavolombelona” izay voatahiry any amin'ny fiangonana any Avaratry Ethiopia [araky ny lovan-tsofina] sy ny namindrana hoamin'ny Ethiopiana ny faminaniana maha-vahoakan'Andriamanitra izay nitoetra tamin'ny Israelita fahiny, ka ny fitehirizana ny “fiaran'ny vavolombelona”, no manambara izany. »

L’arche de l’alliance on en trouve déjà la mention dans la bible dans le livre de l’exode et dans le livre des rois, où Moise était chargé de concevoir un coffre en bois d’acacia recouvert d’or et à l’intérieur seraient déposées les deux tablettes sur lesquelles figuraient les dix commandements. Alors cette arche intéressait aussi le peuple éthiopien car il représentait la présence de Dieu parmi le peuple. Là où était l’arche le temple était sanctifié…Elle représente la présence de Dieu et l’élection du peuple d’Israël parce que l’arche aurait eu un grand pouvoir, elle se déplaçait presque seule, de la volonté d’Israël d’accompagner le peuple d’Éthiopie pendant son voyage.

« Ny “fiaran'ny vavolombelona” dia efa tantaraina ao anaty Baiboly, ao amin'ny bokin'ny Eksodosy sy Mpanjaka, raha nirahina i Mosesy ny hanamboatra boaty hazo na akasia, norakofana volamena ary natao hitehirizana ireo vato roa misy ny soratry ny didy folo. Mahaliana ny Ethiopiana koa io “fiaran'ny vavolombelona” io satria manambara ny itoeran'Andriamanitra amin'ny vahoaka. Nohamasinin'Andriamanitra izay fiangonana itoeran'ny “fiaran'ny vavolombelona” … manambara ny fitoeran'Andriamanitra sy ny maha-vahoaka voafidy an'i Israely satria manana fahefana io “fiaran'ny vavolombelona” io, saika fanapaha-keviny samirery no nanarahany ny dian'ny dian'ny vahoaka Ethiopiana, ka handao ny Israely. »

Et aujourd’hui encore on retrouve une reproduction dans chaque église par la présence de tablettes qui représentent les dix commandements sous forme de copie. C’est un peu comme dans l’église catholique la présence du corps du christ par l’Ostie.

Aujourd’hui l’arche de l’alliance est un peu un objet de curiosité pour les journalistes pour les scientifiques aussi mais en même temps elle est protégée par l’église orthodoxe éthiopienne, qui la conserverait dans cette fameuse cathédrale de st. Marie de Sion.

Je pense que c’est vraiment une question de foi. Lorsqu’un prêtre éthiopien vous répond : “Si vous voulez prouver que l’arche n’est pas là, allez-y. Et le journaliste pose la question en sens inverse, il demande toujours est-ce que l’arche est vraiment là ? Elle est là, c’est à vous de le prouver, elle n’est pas là c’est à vous de le prouver !”

« Ary mandrak'ankehitriny dia ahitana sary dikan'ny “fiaran'ny vavolombelona” any amin'ireo fiangonana tsirairay, sy ireo vato nanoratana ny didy folo. Azo oharina amin'ny toeran'ny Ôstia [na mofom-pandraisana boribory] eo anivon'ireo Fiangonana Katôlika.

Ankehitriny, mahasarika ireo mpikaroka sy mpanao gazety maro ny “fiaran'ny vavolombelona” fa arovan'ny Fiangonana Ôrtôdôksa Ethiopiana ho toy ny “anak'andriamaso” ao amin'ny katedraly Masina Marian'i Ziona.

Heveriko fa resaka finoana mihitsy no apetrak'io. Rehefa mamaly anao ny Pretra ethiopiana hoe : “raha te hanaporofo ianao fa tsy ao io fiara io dia ataovy.” Dia mametraka hatrany ny fanontaniana mifangarika amin'io ny mpanao gazety hoe “Tena ao tokoa ve ilay fiara e ? Ao izy, fa anao no manome porofon'izany, tsy ao izy, mbola anao ihany koa ny manolotra porofo !” »

Kebra Negast sy ny Baiboly

Toy ireo soratra maro tsy voafidy ho isan'ny Baiboly, ny Kebra Negast dia tsy voatazona ho isan'ireo horaketina ao anaty Baiboly ary maromaro aza ireo dika mitovy izay nodoran'ny Fiangonana [Erôpeana].

C’est un peu l’histoire des Apocryphes, l’église universelle a toujours eu la priorité de garder un recueil de texte que l’on appelle la Bible. Il y a beaucoup d’apocryphes en effet qui sont mis de côté, qui sont ignorés par beaucoup de fidèles déjà et qui ne sont pas très droits dans ce que veut exprimer l’Eglise. Il y a des écrits qui concernent parfois la vie de Jésus, la vie d’un prophète, la vie d’un patriarche, qui montrent le côté humain de ces hommes et de ces femmes, et l’Eglise voulait d’abord faire passer le message de Dieu, de la justice… Il y avait certaines raisons de ne pas exploiter ces textes.

« Mitovy tantara amin'ireo lahatsoratra “Apokryfa” ihany izy ity. Isan'ny vaindohan-draharahan'ny Fiangonana hatrizay hatrizay ny hitazona lahatsoratra voafantina izay iaraha-mahalala amin'ny anarana hoe Baiboly [ankehitriny]. Maro tokoa ireo lahatsoratra Apokryfa izay navela,  izay tsy nifanaraka tamin'izay foto-kevitra nofidian'ny Fiangonana hapetraka, ary zary tsy fantatr'ireo Kristiana akory izay fisiany. Misy amin'izy ireny mitatitra ny tantaran'ny fiainan'i Jesosy [tety an-tany], ny fiainana mpaminany iray, ny fiainan'izay Razambe iray izay mampiharihary ny fahalemana maha-olombelona azy ireny lehilahy sy vehivavy ireny, ny Fiangonana anefa izay Andriamanitra miteny [amin'ny olona], ny fahamarinany no tiany hampahafantarina … misy antony mitombon ny fanapaha-kevitra ny amelana ireny lahatsoratra Apokryfa ireny. »

Na dia izany aza, ny Kebra Negast dia miankina betsaka amin'ny kolotsaina nentim-paharazana Jodeo-Kristiana [Judeo-Christian | Judéo-Chrétien] sy Silamo, arak'izay ambaran'i Malher :

La fin du Kebra Negast…parle beaucoup du Christ, du nouveau testament dans la Bible mais aussi beaucoup de l’ancien…Les éthiopiens ont repris les versets importants de l’ancien testament, tel que le prophète Jérémie, ou Zacharie ou Osée…qui ne sont pas beaucoup lus…

« Ny faran'ny boky Kebra Negast … dia miresaka lava momba an'i Kristy, momba ny Filazantsara [Vaovao Mahafaly] ao anaty Baiboly, anefa miresaka betsaka koa momba ny [Testamenta] Taloha … nindrana andininy betsaka avy amin'ny Testamenta Taloha ny Ethiopiana, avy amin'ny mpaminany Jeremia, Zakaria na Hosea … izay tsy dia be mpamaky matetika … »

Ny Kebra Negast dia manafangaro ireo tantaran'ireo Razamben'Israely ho Razambe tokana sady ngezalahy ary nampiditra ireo faminaniana mikasika ny Mesia tao anatin'ny Testamenta Taloha toy itony, “hiverina indray, hanarina ny tranony [taranany], ary hanavotra ny vahokany.” I Malher dia milaza fa natolotra hoan'ny olon-drehetra ny teny fampanantenana famelan-keloka izany, anefa araky ny fomba nitehirizany azy dia, “Ethiopia no firenena nofidiana, firenena tokana nolalaina. Tsy misy izay fiheverana famelan-keloka [na famonjena], na fampihavanana indray hoan'ireo mponina hafa [ankoatr'i Ethiopia]. Heveriko manokana fa tena zava-dehibe mihitsy, hoan'ny mponina manerana an'Afrika sy hoan'ny olona manerana izao tontolo izao, ny mamaky [sy mahatsapa fa nambara ho azy koa] ireny teny faminaniana ireny [fa tsy hoan'ny mponin'i Ethiopia irery].”

Ambaran'i Mahler koa fa taterin'ny Kôrana [Coran] koa ny momba ny Mpanjakavavin'i Saba, anefa dia izy no ampitondraina ny andraikitry ny firodanan'ny fanjakan'i Solomona, nohon'ny ny fanarahan'i Solomona izay fitondratena tsy mety fanaony. Amin'ny lafiny hafa koa ny Baiboly dia manatintrantitra ny fanapahan-kevitr'ity Mpanjakavavy ity ny hanaiky ny Andriamanitr'i Solomona ary ny nitondrany izany fivavahana izany “niaraka” taminy raha niverina tany aminy tanindrazany izy.

Momba ny finoan'ireo Rastafari

Nanontanian'ny Roots and Culture koa i Malher momba ny tioeran'i Haile Selassie I, Emperoran'i Ethiopia nanomboka tamin'ny 1930 ka hatramin'ny 1974, izay heverin'ireo [mpanaraka fivavahana] Rastafariana ho andriamanitra ety an-tany. Toherin'i Malher izany fomba fivehitra izany, satria hoy izy, ny fitahiana fonosin'ny Kebra Negast dia hoamin'ireo mpanjaka rehetra mitondra an'i Ethiopia, fa tsy olon-tokana irery ihany.

Le Kebra Negast s’arrête après 117 chapitres d’éloges et de gloire, il s’arrête sur le Christ.

Ce sont les prophètes, les rois, les entités mais il n’est rien dit du dernier empereur Hailé Sélassié.

C’est simplement pour dire que la bénédiction sera accordée à l’Éthiopie et sur les différents rois, sans avoir connu le dieu d’Israël auparavant, ils se sont soudainement tournés vers lui à travers le moment de la rencontre de la reine de Sabah et de Salomon.

Rien ne les prédisposait à se soumettre à ce Dieu .

Ils ont fait le pas qui leur accorde la bénédiction. C’est ce qui est dit vers la fin du kebra Negast, C’est Hailé Sélassié qui s’appuie sur ce texte pour légitimer sa descendance, son ascendance, il a donc un pouvoir légitime.

« Avy nitanisa nandritra ny toko miisa 117 ireo fiderana sy voninahitra ny Kebra Negast dia mifarana amin'ny tantaran'i Kristy.

Ireo nambara tamin'izany dia ireo mpaminany, ireo mpanjaka, ireo zava-misy, fa tsy misy filazana izay Emperora farany, Haile Selassie I.

Raha atao tsotsotra dia natolotra an'i Ethiopia sy ireo mpanjaka izay nandidy azy ny fahasoavan'Andriamanitra, satria na dia tsy nahalala taloha izay moba an'Andriamanitry Israely aza ry zareo dia nitodika taminy taorian'ny fihaonan'ny Mpanajakavavin'i Saba sy Solomona Mpanjaka.

Tsy misy izay nanomana azy hivadika finoana hoan'io andrimani-baovao io toy izany.

Nodiavin-dry zareo tongotra ny làlana mitarika any amin'izany fitahiana izany. Izany no ambara any amin'ny famaranana ny Kebra Negast. Fa i Haile Selasie no nampiasa ireo teny ireo ho fototra anamarinana ny taranany sy ny maha avo-firazanana azy, izany hoe rariny raha azy ny fitondrana an'i Ethiopia. »

J’ai rencontré des rastas en Éthiopie, à Shashaménie. On a discuté, on s’entend sur pas mal de choses.

Parfois c’est aussi un préjugé, l’élection divine, je pense que chaque homme est béni, chaque homme peut être élu, c’est pas seulement l’empereur Hailé Sélassié qui est l’unique élu.

Cette bénédiction s’étend à tous les rastas, chacun est considéré par le grand dieu qui a donc posé son regard sur l’Éthiopie.

« Tafahaona tamina Rastas maromaro aho tany Shahamenie, any Ethiopia. Nony niresaka izahay, dia nitovy hevitra amin'ny fomby fijery maromaro.

Tsindraindray, tsindriamandry ny fifidianan'Andriamanitra, heveriny fa samy mahazo fitahiana avy amin'Andriamanitra daholo ny olombelona tsirairay, samy mety ho ilay “olom-boafidy” ny tsirairay, fa tsy ny Emperora Haile Selassie I ihany no ilay hany tokana nofidiana.

Ary izany fitahiana izany dia mipariaka koa amin'ireo Rastas rehetra [mpanaraka ny fivavahana Rastafari]; samy ambany mason'Ilay manana ny hery rehetra izay nifidy an'i ethiopia ny tsirairay. »

Ny maha-zava-dehibe izao fandikanteny izao

Tamin'ny taona 1915 no nanontana ny dikanteny Frantsay farany ny Kebra Negast, izay nahitana andininy folo monja izay nofidiana arak'izao fomba fihevitra izao “ireo zavatra tena mampihetsi-po tamin'ny fihaonana tamin'ny Mpanajakavavin'i Saba.” Tsy tanteraka ny dikasoratra nataony ny Ge'ez izay fiteny Ethiopiana fahiny .

Heverin'i Malher ho manana ny lanjany mihitsy ny dikasoratra nataony, indrindra amin'izao fotoana izay itomboan'ireo fomba fivavahana Kristiana hafa vahana any Ethiopia ankehitriny izao.

Parmi les 65% des Chrétiens il y a naturellement aussi des églises très récentes qui sont arrivées, l’église catholique, l’église protestante et l’église d’une communauté américaine, qui s’implantent en éthiopie. On retrouve de multitudes de concessions, de communautés différentes…

…Beaucoup de religions se développent ou prennent une place importante dans la vie du peuple éthiopien. C’est important de pouvoir dialoguer.

Comme beaucoup de religions ont des livres, la Bible traduit dans beaucoup de langues, l’Ethiopie a la particularité d’avoir le Kebra negast, un livre millénaire, qui mérite d’être connu par les étrangers, par ceux qui visitent l’Éthiopie, pour se plonger un petit peu dans la culture et dans la littérature éthiopienne c’est sans doute avec le Kebra Negast traduit en Français que l’on peut déjà faire un grand pas dans ce sens là…

« Amin'ireo taha 65 %-n'ny Kristiana [any ethiopia ankehitriny] dia mazava ho azy fa misy ireo finagonana izay vao niforona vao tsy ela akory : ny Katolika, ny Protestanta, ny fiangonana nentin'ireo mpnonina avy any Amerika, izay samy mijoro any ethiopia ankehitriny. Misy trano fiangonana maro ary fiangonana [paroasy, zanam-piangonana] maro …

…Maro amin'ireo foto-pivavahana ireo no mitombo sy manomboka mahazo vahana ao amin'ny fiainan'ny Ethiopiana. Ary tena zava-dehibe mihitsy ny ipetrahan'ny fifanakalozan-kevitra anivon'izy ireo.

Ary satria manana izay boky mitahiry izay finoany ny fomba fivavahana maro hafa, dia ny Baiboly izay nadika tamin'ny fiteny maro samihafa, manokana mihitsy ny fananan'i Ethiopia ny Kebra Negast, izay boky mitahiry lahatsoratra aman'arivon-taonany, izay mendrika ny ho fantatry'ireo vahiny bebe kokoa, ireo rehetra izay hizahatany any ethiopia, mba hilomano lalindalina kokoa anivon'izany kolotsaina sy ny haisoratra Ethiopiana ary angamba ny fandikana ny Kebra Negast ho amin'ny teny Frantsay dia dingana lehibe sahady mitondra hoamin'izany làlana izany … »

Vakio amin'ny teny Frantsay, ny tafatafa manontolo nandraisan'i Mahler anjara ao amin'ny blaogin'ny Roots and Culture.

Tompontsary : Kebra Negast an'i Samuel Malher; ny katedraly Masina Marian'i Ziona any Ethiopia, izay itehirizana ny “fiaran'ny vavolombelona” [Wikipedia]; ary Haile Selassie I, mpanjakan'ny mpanjaka farany tany Ethiopia [Library of Congress]

Atombohy ny resaka

Mpanoratra, azafady Hiditra »

Torolalana

  • Miandry fanekena ny hevitra rehetra. Aza alefa in-droa ny hevitra.
  • iangaviana ianao haneho fifanajàna amin'ny hevitra rehetra. Tsy ekena ny hevitra feno fankahalàna, vetaveta, mamely olona manokana.