Gilad Shalit [1] dia ilay miaramila isiraeliana iray voasambotry ny mpitolona Palestiniana teo ampiampitana sisintany tamin’ny 25 jona 2005, ary notazonin’ny Hamas nanomboka hatreo. Efa maromaro ihany ny fanelanelanana diplomatika [2] hifanakalozana babo eo amin’ny Hamas sy Israel fa gadra palestiniana anjatony no takiana hanakalozana an’i Gilad. Dia namepetra ny isiraeliana fa tsy hisy gadra voaheloka noho ny fandatsahan-dra azo afahana, ary tsy niova tamin’io fepetra io ny isiraeliana. Efa nisy ihany soso-kevitra tao amin’ny filankevitry ny minisitra hanova ny famaritana hitazonana izay namono Isiraeliana mivantana fa tsy ireo mpampihorohoro atidohan’ny fanafihana kosa. Ny antony hanovana ny famaritana moa dia mba entina hanehoan’isiraely fileferana mba hanafahana ny lehiben’ny mpampihorohoro hanakalozana ny miaramila azo babo. Hihaona ny komity amin’ity herinandro ity, niady hevitra ary dia tsy nisy ny fanapahan-kevitra farany [3]. Ny anton’ny adihevitra ankehitriny hanovana ny fepetra [4] dia ny fanehoam-bahaolana nataon’ny Hamas amin’ity raharaha Shalit ity – hanakalozana gadra 450 fa tsy 1000 notakiana teo aloha intsony.
Manoratra amin’ny bolongany ny mpanao gazety Daniel Bloch [5]:
Tsy te ho eo amin’ny toeran’izay manapa-kevitra ny amin’ny ffanakalozana an’i Gilad Shalit aho. Tsy te ho eo amin’ny toeran’ny praiminisitra… hanafaka ireo vahoaka be hampidi-doza rahampitso ireo ve hanafahana olona iray?
Hitan’ny mpitondrantsika tsara fa tsy maintsy tadiavina ny fomba azo atao rehetra amin’ny diplaomasia, na dia heverina fa tsy tokony ifampiraharahana aza ny ankilany. Ny fanontaniana tokana mampanahy dia hoe hanatanteraka ny fampanantenana nataony ve ny ankilany?Abba Eban [6] moa dia malaza amin’ilay fombam-pitenenana manao hoe “ tsy mba nanadino ny fomba iray hanararaotana ny Arabo fandrao very avokoa izay azo araraotina rehetra (the Arabs did not miss out any opportunity to miss out on all the opportunities)“. Raha marina io fombam-pitenenana io, dia milaza zavatra amintsika. Hatramin’ny 1967 no tsy nahay nanararaotra isika. Mbola ho diso izany indray ve isika ankehitriny?
Na dia hisedra ny fitaramazavan’ny fandavana aza, tsy manary vintana akory Isiraely raha hifampiraharaha amin’ny Hamas, na dia tsy mivantana aza izany … raha mbola misy ny fiadian-kevitra hifanarahana; dia deraiko izany. Marina fa misy lafiny mampidi-doza anatin’ny fifanarahana anaty fampitsaharana poa-basy, saingy izay no kinanganana azo atao kokoa noho ny fifanarahana anaty ady.
Mamadibadika ny karazam-pifanarahana mety ho azon’ny Hamas sy Isiraely atao kosa i Pinhas Inbari, ao amin’ny bolongan’ny Jerusalem Center for Public Affairs [7]:
Tsy mazava ny toerana misy ny Hamas, Mampiseho mazava ny heriny ao Gaza sady mihamatanjaka hatrany isan’andron. Eo ankilany indray, Mila mankahery ny mpanohana azy ny Hamas indrindra eo ampahitana ny fijalian’ny vahoaka Palestiniana. Noho izay antony izay no aneken’ny Hamas ny famotsorana an’i Barghouti ary hifanaraka aminy rehefa afaka izy. Raha tsy misy io toerana mampahonena mahazo ny vahoaka Palestiniana io dia tsy ho nanaiky ny hamotsorana an’i Barghouti mihitsy ny Hamas.
Ambanin’ny lahatsoratra – hita fa misy ihany ny marimaritra iraisan’ny Hamas, Isiraely ary Ezypta. Tsy mitana anjara toerana lehibe loatra i Abu Mazen ary tsy hoafaka hanohitra amin’izay mety hanafahana an’i Barghouti izy. Aloha loatra anefa no ahalalana raha efa ampy izay marimaritra iraisana izay hampisy fifanarahana (adi-varotra).
Raha maneho ny firarian-tsoany [10] hanafahana an’i Gilad Shalit [11] sy manantena ny hiverenany ny Mpanabolongana Israeli isankarazany [12], Eldad miaramila ao amin’ny IDF, kosa manoratra ny tsy fitokisany ny governemanta sy ny fomba hifampiraharahany amin’ity fakana ankeriny ity ao amin’ny bolongany [13]:
Tsy matoky ny rafitra heverina fa hiaro ny miaramilany na ohatrinona lany na ohatrinona aho, aleo tsy mandefa miaramila namana ho faty raha raha izay no fomba tokana tsy hahababo azy. Misy mpiantoka ve? Raha voasambotry ny Hamas moa aho, moa ve mba hisy manamboninahitra any amin'ny ambaratonga rehetra any hihetsi-bolo-maso akory?
Gilad Lotan [14]