Bolivia: tamin'ny fetin'ny Olomasina rehetra

Tsy hoe efa ho iray volana lasa izay ity no nitranga dia avela any fa misy kosa ny ampitahana izay voambara manaraka eto amin’ny fomban-drazantsika Malagasy. Vao avy nankalaza ny fialantsasatry ny Todos Santos, fetin’ny Olo-masina rehetra, i Bolivia. Misy fomban-drazana ao an-toerana moa nasisika tamin’ity fankalazana lehibe ity. Fianakaviambe sy mpiray tanàna no mivory hikarakara mofo, manangana alitara (ôtely) mba handraisana ny fanahin’ny havana efa maty ary mandeha mankeny antokotanim-pasana koa. Nisy mpandray anjara maromaro tamin’ny fampahafantarana ny haino aman-jerin’olom-pirenena ny feon’i Bolivia na Voces Bolivianas (misy vatsy fanohanana avy amin’ny Rising Voice) no nisafidy hiresaka ity fankalazana (avy eo an-tanànan’i El Alto) ity ao amin’ny bolongany.

Alberto Medrano ohatra ao amin’ny El Alto Noticias [es] naka ny fomba fijerin’ny mpanao gazety handinihana ny tantaran’ity fety ity sy namakafaka ny fifaninanany amin’ny fetin’ny Halloween.

De seguro que la población alteña, visitará los Campo Santos de Villa Ingenio, Mercedario, llevando sus ofrendas, comida, música autóctona, esperemos que en esta ocasión no predomine la borrachera y el excesivo consumo de bebidas alcohólicas, y mas bien los familiares o amigos festejen de una manera sana el día de Todos Santos, y se discrimine totalmente a las “calabazas de Halloween”.

Mamonjy ny tanim-pasan’ny Campo Santos de Villa Ingenio, Mercedario, ny mponina ao El Alto hitondra fanatitra, sakafo, hihirahira vakodrazana ary manantena izahay fa tsy ho fenitra hotratrarina ny fibobohana zava-pisotro misy alikaola tafahoatra ary hankalaza ny fetin’ny Olo-masina rehetra amim-pahamendrehana ny fianakaviana sy ny mpinamana satria hafa noho ny an’ny voatavon’ny Halloween ity fety ity.

Cristina Quisbert kosa mitantara ny fandaharam-potoana mandritra ny andro ao amin’ny Bolivia Indigena [es] :

Ayer 1 de noviembre se recibió a las almas a medio día con una mesa preparada y adornada con diferentes tipos de panes, tantawawas, las coronas, la escalera, el caballo, frutas, pasancalla, flores, la comida preferida del difunto, etc. 2 de noviembre cargados de todo lo preparado nos dirigimos al cementerio para hacer rezar, no se acaba lo que hemos preparado, a cada risiri (rezador) le damos un plato compuesto de panes, fruta, pasancalla, etc.

Omaly 1 Novambra, tamin’ny mitataovovonana no nandraisana ny fanahin’ny maty teo amin’ny ôtely voakarakara sy nohaingoana karaza-mofo, tantawawas (mofo miendrika sarin’ankizy), satroboninahitra, tohatra, soavaly, voankazo, voninkazo ary ny sakafo nankafizin’ny maty. Ny 2 novambra kosa dia nankany amin’ny tanim-pasana izahay miaraka amin’ireo zavatra nokarakaraina rehetra ireo hivavaka, ary omenay mofo sy voankazo sy vatomamy iray vilia sy ny hafa koa isaky ny olona mivavaka

Tsy mankalaza ity fety ity kosa i Ruben Hilari avy amin’ny Lenguas y Comunicacion [es] noho ny fivavahany, fa mitantara zava-nitranga tany amin’ny fitrandrahana nolazain’ny namany azy kosa izy .

Esto sucedió cuando él tenía sus 8 años. Sucedió cuando el viajó a una de las minas con su madre para ir de visita ante su tía. Pasó cuando ellos habían planificado la visita en un todo los santos. La anécdota es que él y su mama sin saber muchos rezos lo habían hecho. Resulta que en la mina todos eran conocidos menos ellos. Lo anecdótico es que toda la gente les veían extraño y todos les invitaban para que rezaran. Toda la gente de la mina les rogaba. Ellos no pudiendo hacer nada iban comiendo de casa en casa solamente por lo que eran extraños.

Zava-nitranga fony 8 taona (ny naman’i Ruben) ity. Niaraka tamin’ny reniny hamangy ny nenitoany tany amin’ny toeram-pitrandrahana izy tamin’izay fotoana izay. Andron’ny fetin’ny Olo-masina rehetra indrindra io. Nisosososo tsy nahalala karazam-bavaka loatra izy sy ny reniny tamin’izany fotoana izany. Mifankafantatra avokoa ny rehetra tao fa ry zareo ihany moa no tsy fantatra ka nitoditodihan’ny tao. Nanasa azy hivavaka ry zareo tao, niangavy mihitsy saingy noho ny tsy fahalalana vavaka dia tsy nahaloa-bava saingy nitety trano ry zareo nasaina hisakafo satria vahiny tonga.

Raharaham-pianakaviana ny fikarakarana ny fetin’ny Olo-masina rehetra. Nisafidy nanoratra ny fikarakarana ny mofo i Graciela Romero avy amin’ny bolongana Compartiendo Ideas Nuevas [es]

Los hornos hicieron su vientecuatreada sin descaso trabajaban porue salia uno entraba otra a las cinco de la mañana o en si segun la llegada lo que si estamos seguros es que cada uno hizo hacer a su gusto con los ingreientes que querían bueno también según el alcancé de cada bolsillo por ejemplo yo al ir venir o regresar veía ala gente a cargar sus panes a las señoras a otras se observaba llevando en carretones en .canastas,en bañadoras las tanta wawas,sus panes algunas hicieron a hacer su pan por costumbre o tradicion otras por la necesidad porque de seguro que el pan escaseara en las tiendas de las zonas el pan de batalla.

Vao amin’ny 5 maraina dia efa nafanaina ny lafaoro. Samy mikarakara ny mofo araka ny itiavany azy ny tsirairay, sy araka izay ananany koa. Nahita ny olona nampiditra ny mofo nokarakarainy tao anaty lafaoro aho teo ampahatongavana, ary nahita ny vehivavy nitondra mofo tao anaty harona, na sarety na kovetabe. Namboarina araka ny fomban-drazana ny mofo sasany raha noho ny adidy kosa ny hafa satria tsy nisy mofo intsony any ampivarotana.

Ary farany, mitantara ny nataony tamin’ny fetin’ny Olomasina rehetra kosa i Juan Apaza ao amin’ny Corazon de los Andes [es]

Una costumbre muy sutil de insertar ,la practican los padres,por medio de la familia a la comunidad .Obligado y arrastrado iba yo…¡ dejando mi bandera de individualismo!, y mas tarde : “a cumplior y seguir con entusiasmo esta tradicion”.
_Asi iba yo reflexionando,cuando ya se divisaba el lugar sacrosanto:_EL CEMENTERIO…
Uno espera ver a gente triste ,apenada,un ambiente funebre,llorando todos a moco tendido…¡pero no!
Todo es alboroso,ajetreo,musica,risas,alegria y compartimiento…
Y de repente:
_ Como estas hijo…!
_Alguien me agarra y me abraza! , y apenas reacciono y reconosco en ese semblante alegre ami tio(que no lo habia visto desde hace un año),y antes de que diga algo…:
_¡zaz!, ¡toma! servite esta chichita,cansado pareces.Agarro el vaso y al fondo

Mahafinaritra ity fomban-drazana ity satria hajain’ny ray aman-dreniko, ny fianakaviana, eny hatramin’ny fiaraha-monina. Noterena sy notaritarisina aho ! Nohadinoina ny fiavahako ! Ary dia nanaraka azy tamim-pahazotoana ihany aho nony farany.
Izao manko no tao an’eritreritro, rehefa nahita ny toerana masina, dia ny fasana, aho. Noheverina fa ho olona vonton’alahelo, na ranomaso, anaty tontolom-pandevenana no ho hita any, tsia! Koranam-pifaliana arahin-kehy sy mozika ary fihetsiketsehana fatratra feno fifankatiavana no mameno ny toerana…
Tampoka teo:
“Manao ahoana ianao, anaka? »
Nisy nitazona aho ary dia nofihininy. Fantatro teo ny endrika miran’ny dadatoako (izay tsy hitako herintaona izao) ary hoy izy tamiko :
“ Indry! Sotroy! Raiso ity chicha ity (zava-pisotro avy amin’ny katsaka nohandrahoina), ohatry ny vizambizana ialahy izany ». Noraisiko ny vera dia nogohiko avokoa izy rehetra.

Eduardo Avila

2 hevitra

Ajanony ihany

Hiresaka koa -> eduardo avila

Mpanoratra, azafady Hiditra »

Torolalana

  • Miandry fanekena ny hevitra rehetra. Aza alefa in-droa ny hevitra.
  • iangaviana ianao haneho fifanajàna amin'ny hevitra rehetra. Tsy ekena ny hevitra feno fankahalàna, vetaveta, mamely olona manokana.